Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Joanna Żubr

Joanna Żubr
Ilustracja
sierżant
Data i miejsce urodzenia

24 maja 1772 lub 1782
Berdyczów

Data i miejsce śmierci

9 lipca 1852
Wieluń

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Księstwa Warszawskiego

Formacja

17 Pułk Piechoty

Główne wojny i bitwy

wojny napoleońskie

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari

Joanna Żubr (ur. 24 maja 1772 lub 1782[1] w Berdyczowie[2], zm. 9 lipca 1852 w Wieluniu[3][4]) – sierżant Armii Księstwa Warszawskiego, uczestniczka wojen napoleońskich, pierwsza kobieta odznaczona krzyżem Virtuti Militari, pierwsza kobieta – sierżant w wojsku polskim.

Życiorys

Grób J. Żubr w Wieluniu 2020
Ulica J. Żubr, tabliczka

Po powstaniu Księstwa Warszawskiego, w roku 1808 Joanna Żubr wraz ze swoim mężem Maciejem Żubrem, przyjechała ze wschodniej Galicji, będącej pod zaborem austriackim. On wstąpił do wojska. Wkrótce potem ona także wstąpiła do 2 Pułku Piechoty (4 kompania, 2 batalion) jako strzelec, ukrywając swoją płeć przed kolegami i dowództwem, nosząc męski mundur.

Brała udział w kampanii galicyjskiej przeciw Austrii. Za swe męstwo w czasie walki o Zamość 19 maja 1809 roku, podczas której przedostała się na czele grupy żołnierzy przez sekretną furtę w okolicach Bramy Lwowskiej i wdarła się na mury zdobywając armatę, została wytypowana do odznaczenia Orderem Virtuti Militari. Ostatecznie, ze względu na płeć, odmówiono przyznania jej orderu; w zastępstwie zaproponowano nagrodę pieniężną, którą Żubrowa uznała za dyshonor i odrzuciła[1][5].

Po tej kampanii przeszła do 17 Pułku Piechoty w dywizji Dąbrowskiego. Jej mąż był podchorążym w tej samej jednostce. Była pierwszą kobietą w wojsku polskim, która dostała promocję do stopnia sierżanta. Jednostka, przemianowana na Dywizję Wielkopolską, brała udział w kampanii rosyjskiej 1812.

W 1812, za zasługi podczas potyczki pod Bychową nad Dniestrem, została udekorowana przez gen. Edwarda Żółtowskiego (na wniosek gen. Dziewanowskiego) Krzyżem Srebrnym V Klasy Orderu Virtuti Militari, choć według statutu należał się jej Krzyż Złoty Klasy IV.[5] Była jedną z pierwszych kobiet na świecie, która otrzymała order za bohaterstwo w walce oraz pierwszą Polką, która otrzymała to najwyższe odznaczenie bojowe.

W czasie odwrotu Napoleona spod Moskwy została oddzielona od swojej jednostki, ale udało jej się zbiec z Rosji na własną rękę. W lecie 1813, po utracie Krakowa przez Józefa Poniatowskiego, dołączyła do polskich oddziałów w Saksonii, gdzie służyła aż do traktatu pokojowego w Fontainebleau, który zakończył wojnę. Brała udział w siedemnastu bitwach i oblężeniach[6].

Razem z mężem wróciła do Polski i zamieszkali w Wieluniu. W 1828 roku napisała wspomnienia pod tytułem: Pamiętnik życia Joanny Żubr, dymissyonowaney w randze podporucznika woysk polskich i ozdobioney krzyżem „pro virtute militari”[7]. Zmarła tam w 1852 w wieku około 70 lat (lub 80 – według informacji na nagrobku) podczas epidemii cholery.

W literaturze

Joanna Żubr została uwieczniona w powieściach Wacława Gąsiorowskiego Huragan i Szwoleżerowie gwardii.

Przypisy

  1. a b Joanna Żubr: pierwsza dama Orderu Virtuti Militari. Polska Zbrojna. [dostęp 2020-01-02].
  2. Joanna Żubr: Opis życia Joanny Żubr, byłey w Woysku Polskim sierżantem, a teraz retretowaney w stopniu Podporucznika Własną Ręcznie Spisany d. 1 Maia 1828.. zubrowie.historia-rodzinna.pl.
  3. Joanna Żubr – akt zgonu 71/1852. zubrowie.historia-rodzinna.pl.
  4. Joanna Żubr – akt zgonu 71/1852 [online], Archiwum Państwowe w Łodzi [dostęp 2019-05-16].
  5. a b Elżbieta Zawacka (red.): Słownik Biograficzny Kobiet Odznaczonych Orderem Wojennym Virtuti Militari. T. III (P–Ż). Toruń: Archiwum i Muzeum Pomorskie AK i Wojskowej Służby Polek, 2004, s. 250–251. ISBN 83-88693-03-4.
  6. M. Kukiel, Dzieje oręża..., s. 393.
  7. Rękopis Joanny Żubrowej | [online], przewodnicyzamosc.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).

Bibliografia

Read other articles:

Pemilihan umum Bupati Merangin 20132008201825 Maret 2013[1]Kandidat   Calon Nalim Syukur Handayani Partai Demokrat PAN PKB Pendamping Salam Fauziah Jailani Suara rakyat 49.519 47.678 22.576 Persentase 25.50% 24.49% 11.62%   Calon Al Haris Partai Golkar Pendamping Abdul Khafidh Suara rakyat 71.059 Persentase 36.59% Peta persebaran suara Letak Kabupaten Merangin di Provinsi Jambi Bupati petahanaNalim Demokrat Bupati terpilih Al Haris Golkar Pemilihan umum Bupati Merangi…

Imam Ali MosqueAzerbaijani: İmam Əli məscidiReligionAffiliationIslamLocationLocation ShakiCountryAzerbaijanArchitectureStyleIslamic architectureCompleted1775SpecificationsCapacity660 м²Minaret height22mMaterialsbrick Imam Ali Mosque (Azerbaijani: İmam Əli məscidi) is a historical and architectural mosque located in the city of Sheki, Azerbaijan.[1] About mosque The mosque was built in Sheki, in the Ganjali quarter. The exact date of the mosques construction has not been preserved…

Mizan ProductionsJenisAnak perusahaanIndustriRumah produksiDidirikan23 September 2005; 18 tahun lalu (2005-09-23)PendiriPutut WidjanarkoKantorpusatJakarta, IndonesiaWilayah operasiNasionalTokohkunciPutut Widjanarko (Direktur Utama)PemilikMizan GroupSitus webwww.mizanproductions.com Mizan Productions merupakan rumah produksi yang berdiri tahun 2005. Pada awalnya Mizan Productions hanya menggarap berbagai karya televisi yang bersifat edukatif antara lain Khazanah Religi Nusantara (MetroTV), p…

См. также: Лира (валюта) Итальянская лира итал. Lira italiana англ. Italian Lira[a] фр. Lire italienne[a] Банкнота 2000 лир Коды и символы Коды ISO 4217 ITL (380) Символы £ (₤) • L Территория обращения Страна-эмитент  Италия Официально  Ватикан Сан-Марино Производные и параллельны…

Unincorporated town in the State of Nevada, United States Unincorporated town & Census-designated places in Nevada, United StatesEureka, NevadaUnincorporated town & Census-designated placesNickname: The Friendliest Town on The Loneliest Road[1]EurekaLocation in the state of NevadaCoordinates: 39°30′42″N 115°57′42″W / 39.51167°N 115.96167°W / 39.51167; -115.96167CountryUnited StatesStateNevadaCountyEurekaArea[2] • Total1…

Barbiturate AmobarbitalClinical dataAHFS/Drugs.comMicromedex Detailed Consumer InformationLicense data US FDA: Amobarbital Routes ofadministrationOral, IM, IV, RectalATC codeN05CA02 (WHO) Legal statusLegal status BR: Class B1 (Psychoactive drugs)[1] CA: Schedule IV DE: Anlage III (Special prescription form required) UK: Class B US: Schedule II / Schedule III UN: Psychotropic Schedule III Pharmacokinetic dataMetabolismHepaticElim…

Blogging platform currently owned by Google This section needs to be updated. Please help update this article to reflect recent events or newly available information. (December 2022) Some of this article's listed sources may not be reliable. Please help improve this article by looking for better, more reliable sources. Unreliable citations may be challenged and removed. (December 2022) (Learn how and when to remove this template message) BloggerType of siteBlog hostAvailable inSee belowCoun…

Whirlpool CorporationJenisPublik (NYSE: WHR)IndustriRetailKantorpusatBenton Harbor, Michigan, Amerika SerikatWilayah operasiSeluruh duniaTokohkunciJeff M. Fettig(CEO)Pendapatan$18.769 jutaTotal aset$15.544 jutaSitus webwww.whirlpoolcorp.com Whirlpool Corporation (NYSE: WHR) adalah sebuah perusahaan publik asal Amerika Serikat yang bergerak di industri retail.[1] Saat ini, markas pusat Whirlpool Corporation terletak di 2000 North M-63, Benton Harbor, Michigan, dan dipimpin oleh CEO Jeff M…

Protein-coding gene in the species Homo sapiens KCNG1IdentifiersAliasesKCNG1, K13, KCNG, KV6.1, kH2, potassium voltage-gated channel modifier subfamily G member 1External IDsOMIM: 603788 MGI: 3616086 HomoloGene: 20515 GeneCards: KCNG1 Gene location (Human)Chr.Chromosome 20 (human)[1]Band20q13.13Start51,003,656 bp[1]End51,023,107 bp[1]Gene location (Mouse)Chr.Chromosome 2 (mouse)[2]Band2|2 H3Start168,102,037 bp[2]End168,123,656 bp[2]RNA express…

مسجد الحاج غفار إحداثيات 38°04′05″N 46°17′39″E / 38.067983333333°N 46.294211111111°E / 38.067983333333; 46.294211111111   معلومات عامة القرية أو المدينة تبريز، محافظة أذربيجان الشرقية الدولة  إيران معلومات أخرى تعديل مصدري - تعديل   مسجد الحاج غفار هو مسجد تاريخي يعود إلى عصر القاجاريون، و…

Voce principale: Viareggio Calcio. Associazione Sportiva Calcio ViareggioStagione 1978-1979Sport calcio Squadra Viareggio Allenatore Lucio Dell'Angelo poi Dario Venturi Presidente Silvano Centauro Serie C217º posto nel girone A. Retrocesso in Serie D. Maggiori presenzeCampionato: Noferi (32) Miglior marcatoreCampionato: Toschi (10) StadioStadio dei Pini 1977-1978 1979-1980 Si invita a seguire il modello di voce Questa voce raccoglie le informazioni riguardanti l'Associazione Sportiva Calci…

Airport in Feltham, EnglandLondon Air ParkNo 5 E&RFTS new hangar, apron and machine gun range, 1938, beside Hanworth Park House, then a hotelIATA: noneICAO: noneSummaryLocationFeltham, EnglandOpened1917 (1917)-1919; 1929–1947 (1947)Coordinates51°26′18″N 0°23′45″W / 51.43833°N 0.39583°W / 51.43833; -0.39583MapHanworth Air Park, 1939 London Air Park, also known as Hanworth Air Park, was a grass airfield in the grounds of Hanworth Park House, oper…

Fernand KhnopffLahirFernand Edmond Jean Marie Khnopff12 September 1858 (1858-09-12)Grembergen, East Flanders, BelgiaMeninggal12 November 1921(1921-11-12) (umur 63)Brussels, Brabant, BelgiaKebangsaanBelgiaPendidikanXavier MelleryAcadémie Royal des Beaux-Arts, BrusselsAcadémie Julian, ParisDikenal atasPelukis, pematung, desainerKarya terkenalDes CaressesGerakan politikSymbolismPenghargaanLégion d'Honneur Fernand Edmond Jean Marie Khnopff (12 September 1858 – 12 Novembe…

Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus. Cet article ne cite pas suffisamment ses sources (décembre 2022). Si vous disposez d'ouvrages ou d'articles de référence ou si vous connaissez des sites web de qualité traitant du thème abordé ici, merci de compléter l'article en donnant les références utiles à sa vérifiabilité et en les liant à la section « Notes et références ». En pratique : Quelles sources sont attendues ? Co…

French cyclist Émile BouhoursBouhours in 1903Personal informationBorn(1870-06-03)3 June 1870Monnai, FranceDied7 October 1953(1953-10-07) (aged 83)La Courneuve, FranceTeam informationRoleRider Émile Bouhours (3 June 1870 – 7 October 1953) was a French racing cyclist.[1] He won the 1900 Paris–Roubaix race.[2] Bouhours also competed in the 1899 Paris-Dijon race, as well as riding but not finishing the 1913 Tour de France and the Paris - Tours race of the same year. …

Disambiguazione – Se stai cercando l'antica strada romana Tiberina, vedi Via Tiberina. Strada statale 3 bisTiberinaLocalizzazioneStato Italia Regioni Umbria Toscana Emilia-Romagna Province Terni Perugia Arezzo Forlì-Cesena Ravenna DatiClassificazioneStrada statale InizioTerni FineRavenna Lunghezza250,565 km Provvedimento di istituzioneR.D.L. 5 settembre 1938, n. 1594[1] GestoreANAS PercorsoStrade europee ·  · Manuale La strada s…

この項目には、一部のコンピュータや閲覧ソフトで表示できない文字が含まれています(詳細)。 数字の大字(だいじ)は、漢数字の一種。通常用いる単純な字形の漢数字(小字)の代わりに同じ音の別の漢字を用いるものである。 概要 壱万円日本銀行券(「壱」が大字) 弐千円日本銀行券(「弐」が大字) 漢数字には「一」「二」「三」と続く小字と、「壱」「弐」…

Сборникъ Распоряженій по телеграфному вѣдомству Специализация почтовая и телеграфная связь Периодичность 2 раза в месяц Язык русский Адрес редакции Российская империя, Санкт-Петербург Главный редактор Н. Е. Славинский Страна  Российская империя Издатель Департамент …

Popular revolutions against the occupation Algerian popular resistance against French invasionPart of the French conquest of AlgeriaDate1830-1903LocationAlgeriaBelligerents Various groups France The Algerian popular resistance against French invasion refers to resistance in Algeria against the French conquest, which began with the invasion of Algiers in 1830 and lasted until 1903.[1][2] French-Algerian War 1681–88 Main article: French-Algerian War 1681–88 The French-Algerian …

Hawaiian politician John F. ColburnKingdom of HawaiiMinister of the InteriorIn officeJanuary 13, 1893 – January 17, 1893MonarchLiliuokalaniPreceded byGeorge Norton WilcoxSucceeded byJames A. King Personal detailsBorn(1859-09-30)September 30, 1859Honolulu, Kingdom of HawaiiDiedMarch 16, 1920(1920-03-16) (aged 60)Honolulu, Territory of HawaiiResting placeOahu CemeteryNationalityKingdom of HawaiiUnited States John Francis Colburn (September 30, 1859 – March 16, 1920) was a busines…

Kembali kehalaman sebelumnya