Kalendarium historyczne Głodna

Głodno – wieś położona 9 km na NW od Opola Lubelskiego, około 65 km na NE od klasztoru świętokrzyskiego, 3 km na SE od klucza Kalendarium Braciejowickiego dóbr i włości klasztornych.

Nazwy własne miejscowości w dokumentach źródłowych

1270n. – „Głodno”, 1531 n. – „Głodno”^[1][2]

Podległość administracyjna

• 1351 ziemia sandomierska^[3] 1442 powiat lubelski^[4], 1827 powiat kazimierski^[5]
• 1470-80 i dalej parafia Piotrawin (Długosz L.B. t. II, s. 562). Od 1827 parafia Gołąb^[5]

• 1470-80 graniczy z Kamieniem i Łaziskami (Długosz L.B. t.III s. 242);
• 1496 podkomorzy lubelski Otto z Pilczy i Kraśnicy ponownie rozgranicza wieś Głodno od wsi Janiszów. Granica wiedzie od kopca przy dużym potoczku koło drogi z Janiszowa do → Niedźwiady przy granicy z Łaziskami, zaroślami i bagnami przy Jurkowym Polu (Jurkowe polye), Psią Górą (Pszya góra) do małego potoczku, łąkami i polami do drogi z Janiszowa do Głodna, łąkami i polami do granicy wsi Kamień^[6],
• 1496 – Głodno graniczy z Janiszowem: kopiec przy potoczku koło drogi z Janiszowa do Niedźwiady przy granicy z Łaziskami, krzakami i bagnami przy Jurkowym polu, Psią górą do potoczka, polami i łąkami do drogi z Janiszowa do Głodna i polami do granicy Kamienia^[7]
• 1537 – Piotr z Bystrzejowic sędzia i Andrzej Lasota z Łopiennik podkomorzy i podsędek ziemski lubelski określają granicę między Słupczą i Niedźwiadą należącymi do Jana Łukaszowica a włościami klasztoru świętokrzyskiego, to znaczy Braciejowicami, Głodnem i Niedźwiadą (dziś Niedźwiada Duża i Niedźwiada Mała).
• 1637-9 – rozgraniczenia z Janiszowem^[8]
• 1660 – graniczy z wsią Kamień^[9]
• 1680,1780 – w latach tych następuje rozgraniczenie dóbr klasztoru świętokrzyskiego obejmujące: Boiska, Goszcza, Braciejowice i Głodno od Solca, Woli Soleckiej, Kamienia i Janiszowa
• 1778 – graniczy z dobrami klasztoru świętokrzyskiego – Kłudzie i wsią Kamień^[10]
• 1780 – rozgraniczenie Głodna i Maciejowic od Solca^[11][12]
• 1789 – graniczy z wsią Kamień^[13]

Własność klasztoru świętokrzyskiego

• 1270 – Bolesław Wstydliwy potwierdza opactwu świętokrzyskiemu posiadanie między innymi Braciejowic i Głodna. Uwalnia mieszkańców od podejmowania piekarzy i piwowarów, od pogoni, wypraw z wyjątkiem przeciw poganom, budowy grodów z wyjątkiem Sandomierza, ceł, jurysdykcji kasztelańskiej i ich sędziów^[14].
• 1286 – Leszek Czarny potwierdza z pewnymi zmianami wyżej wymienione przywileje, między innymi zwalniając mieszkańców Braciejowic, Głodna i Ciepłej od wyżej wymienione powinności^[15].
• 1351 – Kazimierz Wielki przenosi na prawo średzkie imiennie wymienione posiadłości klasztoru świętokrzyskiego, w tym Braciejowice, Głodno i Zakrzów^[16].
• 1427 – opat świętokrzyski Mikołaj przeznacza na utrzymanie konwentu między innymi wsie Braciejowice, Głodno i Zakrzów oraz jaz^[17].
• 1428 – Andrzej z Krępy na polecenie opata świętokrzyskiego rozstrzyga w dworze opata w Braciejowicach spór między Goworkiem z Chobrzan a kmieciami z Głodna oskarżonymi o spowodowanie utonięcia w Wiśle 21 dzikich koni, czyli „swerzepicze”, należących do Goworka
• 1442 – Władysław Warneńczyk przenosi na prawo średzkie imiennie wyliczone posiadłości opactwa świętokrzyskiego, w tym Braciejowice, Głodno i Zakrzów^[18][19].
• 1470-80 – należy do klasztoru świętokrzyskiego. 11 lub 15 łanów kmiecych 3 karczmy z rolą. Kmiecie płacą po 6 gr czynszu. Pozostałe świadczenia jak w → Braciejowicach. 2 karczmy płacą po 1 wiard., a jedna 18 gr czynszu (Długosz L.B.t. III 242; II 562);
• 1529 – należy do stołu konwentu, czynsz 1,5 grzywny (LR 350);
• 1531-3 – pobór z 3 łanów^[20][21][22]
• 1553 – Zygmunt August przenosi na prawo niemieckie wyliczone posiadłości klasztoru świętokrzyskiego, w tym Braciejowice, Głodno i Zakrzów → Kalendarium Braciejowice;
• 1626 – własność klasztoru świętokrzyskiego., dzierżawcą był Marek Radoszewski^[a] płaci pobór z 3 łanów osiadłych i od 3 komorników bez bydła^[23]
• 1650 – konwent świętokrzyski daje pobór z 29 dymów, od 6 kmieci na 3 łanach i 1 komornika bez bydła^[24]
• 1651 – należy do stołu konwentu - było 4 kmieci, 8 półrolnych, 9 zagrodników 14 chałupników, 8 komorników i karczma. Wszyscy płacą czynsz na ś. Marcina [11 XI], kmiecie po 6 groszy półrolni po 3 grosze zagrodnicy po 5 groszy chałupnicy po 1 groszu a karczmarz 20 florenów. Ponadto kmiecie dają po 30 jaj, 2 kapłony, 6 mat, 1 korzec chmielu i 1 korzec żołędzi, zagrodnicy po 10 jaj, chałupnicy po 1 korcu, a komornicy po 0,5 korca żołędzi. Pańszczyzna i pomocne jak w Boiskach
• 1676 – własność konwentu, był także jeden członek familii, 87 osób czeladzi dworskiej i poddanych^[25]
• 1787 – wieś liczy 160 mieszkańców^[26]
• 1789 – własność klasztoru świętokrzyskiego, przynosi 716 złotych i 25 groszy dochodu^[27]
• 1819 – wieś z folwarkiem należy do stołu konwentu, we własnej administracji mnichów^[28]
• 1827 – we wsi było 87 domów i 541 mieszkańców^[29]

Dziesięciny należą do klasztoru świętokrzyskiego

• 1470-80 – z wszystkich ról dziesięciny snopowe i konopne wartości do 2 lub do 6 grzywien dowożą klasztorowi świętoktrzyskiemu (Długosz L.B. t.II 242-3,t.III 562);
• 1542-3 – z powodu zniszczeń spowodowanych przez wylew Wisły wieś nie oddaje klasztorowi świętokrzyskiemu dziesięcin^[30][b]
• 1652 – dziesięcina snopowa należy do stołu konwentu^[31]
• 1819 – dziesięcina snopowa o wartości 72 zł należy do stołu konwentu^[32]

W trakcie badań Archeologiczne Zdjęcie Polski na terenie Głodna umiejscowiono ślady materialne osadnictwa z przełomów VIII-IX i XI-XIII^[33][34].

• CzesławC. Kosyl CzesławC., Nazwy miejscowe dawnego województwa lubelskiego, Wrocław: Archiwum Państwowe w Radomiu, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1978, ISSN 0079-4775 .
• MarekM. Derwich MarekM., Uwagi i uzupełnienia do „Słownika historyczno-geograficznego województwa lubelskiego w średniowieczu”, [w:] Studia średniowieczne, red. Wacław Korta (Acta Universitatis Wratislaviensis, 1386, Historia, 101), Wr. 1992, s. 49-83; skrócona wersja jako Obraz średniowiecznego osadnictwa województwa lubelskiego. Uzupełnienia do „Słownika historyczno-geograficznego Stanisława Kurasia „Regiony Lubelskie” 5 (7), 1991-1993, Lublin 1992, s. 161-186 .
• MarekM. Derwich MarekM., Benedyktyński klasztor św. Krzyża na Łysej Górze w średniowieczu, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992, ISBN 83-01-10300-0 .
• FranciszekF. Piekosiński FranciszekF. (wyd.), Kodeks dyplomatyczny Małopolski, t. I-IV, (Mon.MAe., 3, 9, 10, 17), T. V, rps w Pracowni Słownika historyczno-geograficznego Małopolski w średniowieczu, Kraków .
• Tabela miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z wyrażeniem ich położenia i ludności, alfabetycznie ułożone w biurze Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, t. I-II, W. 1827., „Centralna Biblioteka Statystyczna”, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, A-Ł, Warszawa 1827, s. 288 , (skrót: Tabela).
• Słownik historyczno geograficzny ziem polskich w średniowieczu [online], Instytut Historii PAN [dostęp 2015-04-08] , (skrót: SHGZP).
• Lustracja województwa sandomierskiego 1564-1565, W.W. Ochmański (wyd.), Wrocław 1963 , (skrót: LS).
• JanJ. Wiśniewski JanJ., Dekanat Iłżecki, Radom 1909–1911 .
• Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego w średniowieczu, S.S. Kuraś (oprac.), „Dzieje Lubelszczyzny”, 3, Lublin 1998 , (skrót: SHGL).???
• Spis ludności diecezji krakowskiej z r. 1787, cytuję: I - wyd. J. Kleczyński, AKH, t. 7, Kr. 1894, s. 269-478; II - wyd. B. Kumor, ABMK, 35-39, 1977-1979 i odbitka , (skrót: Spis).
• Kodeks dyplomatyczny Polski, J.J. Bartoszewicz (wyd.), t. III, Wilno 1858 .
• JózefJ. Gacki JózefJ., Benedyktyński klasztor na Łysej Górze, wyd. reprint, Kielce: Wydawnictwo Jedność, 2006, ISBN 83-7442-389-7 .
• AndrzejA. Rozwałka AndrzejA., Sieć osadnicza w archidiakonacie lubelskim w średniowieczu. Studium archeologiczno-historyczne, „Rozprawy habilitacyjne”, 98, Lublin: Wydział Humanistyczny UMCS, 1998, ISBN 83-227-1478-5 .???
• StanisławaS. Hoczyk-Siwkowa StanisławaS., Małopolska północno-wschodnia w VI-X wieku. Struktury osadnicze, „Lubelskie Materiały Archeologiczne”, 12, Lublin 1999 .
• AdolfA. Pawiński AdolfA., Polska XVI w. pod względem geograficzno-statystycznym. Małopolska, t. III-IV, „Źródła dziejowe”, 14-15, Warszawa 1886 .
• Z.Z. Guldon Z.Z., S.S. Zieliński S.S., Osadnictwo i gospodarka powiatu radomskiego w XVI-XVIII w., 1995 (Radom i region radomski w dobie szlacheckiej Rzeczypospolitej; 1-2) , (skrót: Osad.rad.).???
• Zbiór dokumentów Małopolskich, S.S. Kuraś, I.I. Sułkowska-Kurasiowa (wyd.), t. I-VIII, Kraków-Wrocław 1962–1975 , (skrót: ZDM).

Dokumenty niezdigitalizowane, rękopisy, wydania archiwalne

• Lubelska księga podkomorska piętnastego wieku, wyd. L. Białkowski, Lublin 1934. (skrót Lpod.)
• Zarząd Dóbr Państwowych Guberni Radomskiej, zbiór rpsów w Archiwum Państwowym w Radomiu, zobacz też AOkup., Archiwum Państwowe w Radomiu , (skrót: ZDP). Brak numerów stron w książce
• Akta Okupacji klasztoru świętokrzyskiego, 1819 r., ZDP rps 1456. , (skrót: AOkup.). Brak numerów stron w książce