Kościół im. ks. Marcina Lutra w Chorzowie

Kościół im. ks. Marcina Lutra
w Chorzowie
	nr rej. A/244/09 z 25 maja 2009
	kościół parafialny
	; Kościół od północnego zachodu (2020)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Chorzów
Adres	ul. Powstańców 13
Wyznanie	protestanckie
Kościół	Ewangelicko-Augsburski w RP
Parafia	Ewangelicko-Augsburska w Chorzowie
Imię	Marcina Lutra
Historia
Data rozpoczęcia budowy	1897
Data zakończenia budowy	1898
Data poświęcenia	1898
Dane świątyni
Styl	neogotyk
Architekt	Ludwig Böttger(inne języki)
Świątynia; • materiał bud.	; • cegła
Wieża kościelna; • liczba wież	; 1
Ołtarz; • liczba ołtarzy	; 1
Liczba naw	1
Organy; • liczba głosów; • liczba manuałów	; 28; 2+P
	Położenie na mapie Chorzowa Kościół im. ks. Marcina Lutra; w Chorzowie
	Położenie na mapie Polski Kościół im. ks. Marcina Lutra; w Chorzowie
	Położenie na mapie województwa śląskiego Kościół im. ks. Marcina Lutra; w Chorzowie
	50°17′42″N 18°57′06″E/50,295000 18,951667
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół im. ks. Marcina Lutra w Chorzowie – kościół z lat 1897–1898 w Chorzowie, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego. Należy do parafii ewangelicko-Augsburskiej w Chorzowie.

Historia

Świątynia została wybudowana w latach 1897–1898^[2] na planie krzyża według projektu Ludwiga Böttgera(inne języki)^[2] (1845–1894^[3]), stanowiący zdaniem Irmy Koziny jego szczytowe osiągnięcie^[4]. Kamień węgielny położono w dniu 21 marca 1897 roku, natomiast gotowa już budowla została poświęcona w dniu 10 listopada 1898 roku^[4], w dzień urodzin twórcy reformacji, Marcina Lutra. W świątyni odbywają się koncerty chóru parafialnego Cantate^[5]. Od 2011 roku na terenie kościoła odbywa się w I niedzielę adwentu parafialny kiermasz adwentowy, podczas którego w kościele odbywają się koncerty zaproszonych grup.

Architektura

Kościół halowy, jeden z największych kościołów protestanckich na Górnym Śląsku, mogący pomieścić około 1300 osób został wzniesiony w stylu neogotyckim z cegły, na rzucie krzyża łacińskiego. Korpus i płytki transept dwuprzęsłowe. Bardzo szeroka nawa główna, nawy boczne stanowią wąskie przejścia. Prezbiterium zostało zamknięte wielobocznie, przy nim ośmioboczny aneks. W prezbiterium architektoniczny neogotycki ołtrarz autorstwa berlińskiego artysty Rudolfa Herzoga z umieszczonym centralnie rzeźbionym krzyżem; witraże ornamentalne i figuralne pochodzą z wartszatu F. Müllera z Quedlinburga; prosta abmona po lewej stronie prezbiterium, kamienna chrzcielnica, dwa żyrandole^[5].

Na wieży wiszą dwa dzwony - mniejszy, przelany w 1913 r. i większy, staliwny z 1901, o wadze ok. 450 kg, odlany w Bochumer Verein^[6]. Umieszczono na niej również zegar firmy Weule(inne języki) z Bockenem^[7]. Na osi wieży kruchta ostrołukowa z portalem podwójnym.

28 głosowe organy wybudowała firma Schlag & Söhne w 1898 roku. W czasie I wojny światowej zarekwirowano piszczałki prospektowe, które w późniejszym czasie zastąpiono cynkowymi. Instrument ma dużą wartość historyczną, ponieważ jest zachowany w stanie oryginalnym bez zmian do dnia dzisiejszego^[8].

Transept i nawy boczne zostały podzielone na dwie kondygnacje poprzez wprowadzenie empor, które umieszczono w celu zwiększenia liczby miejsc dla wiernych^[7].

Kościół otacza ogrodzenie wzniesione w 1902 roku według projektu H. Hirta z Królewskiej Huty.

Galeria

Nawa główna
Nawa główna
Transept
Prezbiterium
Witraż ze sceną zmartwychstania Jezusa
Empora organowa
Organy
Empora boczna

Przypisy

↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 .
↑ ^a ^b Uchwała Nr XLII/833/06 Rady Miasta Chorzów z dnia 26 stycznia 2006 r. w sprawie przyjęcia Programu Ochrony i Opieki nad Zabytkami Miasta Chorzów na lata 2006–2010 (poz. 876). „Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego”, s. 3219, 2006-03-14.
↑ Kozina 2007 ↓, s. 36.
↑ ^a ^b Kozina 2007 ↓, s. 38.
↑ ^a ^b Kościół im. ks. Marcina Lutra. Parafia Ewangelicko-Augsburska w Chorzowie. [dostęp 2013-02-26].
↑ Chorzów - Dzwony kościoła ewangelicko - augsburskiego im. M. Lutra [Dzwony w Wieżach Polski #179]. [dostęp 2023-10-17].
↑ ^a ^b Kozina 2007 ↓, s. 37.
↑ Chorzów ( Kościół ewangelicko-augsburski im. Marcina Lutra) [online], musicamsacram.pl [dostęp 2023-10-17] (pol.).

Bibliografia

Irma Kozina: Böttger Ludwig. W: Chorzowski słownik biograficzny. Edycja nowa. Olga Nowak (red.). T. 1. Chorzów: Muzeum w Chorzowie, 2007. ISBN 978-83-926587-1-9.

[zabytek-1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 .

[du-2] Uchwała Nr XLII/833/06 Rady Miasta Chorzów z dnia 26 stycznia 2006 r. w sprawie przyjęcia Programu Ochrony i Opieki nad Zabytkami Miasta Chorzów na lata 2006–2010 (poz. 876). „Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego”, s. 3219, 2006-03-14.

[CITEREFKozina200736-3] Kozina 2007 ↓, s. 36.

[CITEREFKozina200738-4] Kozina 2007 ↓, s. 38.

[:0-5] Kościół im. ks. Marcina Lutra. Parafia Ewangelicko-Augsburska w Chorzowie. [dostęp 2013-02-26].

[6] Chorzów - Dzwony kościoła ewangelicko - augsburskiego im. M. Lutra [Dzwony w Wieżach Polski #179]. [dostęp 2023-10-17].

[CITEREFKozina200737-7] Kozina 2007 ↓, s. 37.

[8] Chorzów ( Kościół ewangelicko-augsburski im. Marcina Lutra) [online], musicamsacram.pl [dostęp 2023-10-17] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]