Konstytucja Królestwa Maroka – najważniejszy akt prawny (ustawa zasadnicza) Królestwa Marokańskiego. Obecna konstytucja została uchwalona 29 lipca 2011 roku[1][2], po przeprowadzonym 1 lipca 2011 roku referendum[3][4].
Składa się z preambuły i 14 tytułów, obejmujących 180 artykułów[1].
Tło historyczne
Pierwsza konstytucja Maroka została przyjęta w 1962 roku, 6 lat po ogłoszeniu, w 1956 roku, przez Maroko niepodległości[5]. Maroko przyjęło dotychczas sześć konstytucji, odpowiednio w 1962, 1970, 1972, 1992, 1996 i obecną – w 2011 roku[5].
Referendum konstytucyjne w 2011 roku
Referendum w sprawie reform konstytucyjnych odbyło się w Maroku 1 lipca 2011 roku. Zostało ono przeprowadzone w odpowiedzi na liczne protesty, które miały miejsce na początku roku. Protestujący domagali się reform demokratycznych oraz nowej konstytucji[6]. 17 czerwca 2011 roku został wydany projekt konstytucji, sporządzony przez komisję konstytucyjną, której przewodniczył Abdellatif Menouni – doradca króla[7].
Projekt zakładał konkretne zmiany[7]:
- wymagał od króla mianowania premiera spośród największej partii w parlamencie;
- przekazywał premierowi szereg praw monarchy, w tym prawa do rozwiązania parlamentu;
- zezwalał parlamentowi na udzielenie amnestii (wcześniej był to przywilej należący tylko monarchy);
- czynił język tamazight drugim językiem urzędowym, obok arabskiego.
Wyniki referendum
Wyniki referendum konstytucyjnego z 2011 roku[8]
Wybór
|
Liczba oddanych głosów
|
% głosów
|
Za
|
9 653 492
|
98,50%
|
Przeciw
|
146 718
|
1,50%
|
Liczba głosów ważnych
|
9 800 210
|
99,17%
|
Liczba głosów nieważnych
|
81 712
|
0,83%
|
Razem
|
9 881 922
|
|
Frekwencja wyniosła 73,46% – głosowało 13 451 404 obywateli[8].
Treść obecnej konstytucji
Konstytucja Królestwa Maroka z 2011 roku składa się z preambuły i 180 artykułów, które znajdują się w obrębie 14 tytułów. W części z nich wydzielono podtytuły[1].
Preambuła
W preambule podkreśla się, iż Królestwo Maroka jest suwerennym państwem muzułmańskim[9]. Ponadto, podkreślana jest również różnorodność i spajanie elementów arabsko-islamskich, berberyjskich i saharyjsko-hausańskich[9]. Pierwszeństwo ma religia muzułmańska. W preambule mówi się także o tym, że królestwo zobowiązuje się przestrzegać zasad, praw i obowiązków zawartych kartach i konwencjach międzynarodowych, a także podtrzymuje swoje przywiązanie do powszechnie uznanych praw człowieka[9].
Królestwo zobowiązuje się także[9]:
- działać na rzecz budowania Unii Maghrebu jako partnerstwa strategicznego;
- pogłębiać więzi przynależności do Narodu ogólnoarabskiego i ogólnoislamskiego oraz wzmacniać więzi braterstwa i solidarności z bratnimi ludami;
- wzmacniać relacje współpracy i solidarności z ludami i krajami Afryki, szczególnie z krajami Afryki subsaharyjskiej i Sahelu;
- intensyfikować współpracę, zbliżenie i partnerstwo z europejskimi krajami śródziemnomorskimi;
- poszerzać i wzbogacać relacje przyjaźni i wymiany partnerskiej w dziedzinie gospodarczej, naukowej, technicznej i kulturalnej ze wszystkimi państwami świata;
- wzmacniać współpracę Południe-Południe;
- chronić i upowszechniać standardy praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego oraz przyczyniać się do zachowania ich niezbywalnego i uniwersalnego charakteru;
- wykluczyć i zwalczać wszelką dyskryminację wobec kogokolwiek ze względu na płeć, kolor skóry, wiarę, kulturę, pochodzenie społeczne czy geograficzne, język, niepełnosprawność czy z jakiejkolwiek innej osobistej przyczyny;
- przyznać konwencjom międzynarodowym, ratyfikowanym w przewidzianej przez Królestwo Maroka formie, zgodnie z postanowieniami Konstytucji i ustaw królewskich oraz z poszanowaniem jego nienaruszalnej narodowej tożsamości, z dniem ich ogłoszenia, pierwszeństwo przed prawem wewnętrznym oraz w konsekwencji dostosować do nich właściwe przepisy ustawodawstwa krajowego.
Tytuły
Konstytucja Maroka składa się z 14 tytułów, które obejmują 180 artykułów[1].
Tytuły konstytucji[1]
Tytuł
|
Treść
|
Artykuły
|
I
|
Postanowienia ogólne
|
1–18
|
II
|
Podstawowe prawa i wolności
|
19–40
|
III
|
O godności królewskiej
|
41–59
|
IV
|
O władzy ustawodawczej
|
60–86
|
V
|
O władzy wykonawczej
|
87–94
|
VI
|
O relacjach między władzami
|
95–106
|
VII
|
O władzy sądowniczej
|
107–128
|
VIII
|
O Sądzie Konstytucyjnym
|
129–134
|
IX
|
O regionach i innych wspólnotach terytorialnych
|
135–146
|
X
|
O Trybunale Obrachunkowym
|
147–150
|
XI
|
O Radzie Społeczno-Gospodarczej i Ekologicznej
|
151–153
|
XII
|
O dobrym rządzeniu
|
154–171
|
XIII
|
O zmianie Konstytucji
|
172–175
|
XIV
|
Przepisy przejściowe i końcowe
|
176–180
|
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e Konstytucja Maroka, Wydawnictwo Sejmowe, 29 lipca 2011 [dostęp 2020-06-30] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-03] . Brak numerów stron w książce
- ↑ Refworld | Maroc: Constitution [online], United Nations High Commissioner for Refugees [dostęp 2020-06-04] (ang.).
- ↑ BBC News - Q&A: Morocco's referendum on reform [online], 29 czerwca 2011 [dostęp 2020-06-03] (ang.).
- ↑ Moroccans approve king's reforms, „BBC News”, 2 lipca 2011 [dostęp 2020-06-03] (ang.).
- ↑ a b Constitution [online], Maroc.ma, 11 kwietnia 2013 [dostęp 2020-06-04] (ang.).
- ↑ Casablanca catches protest fever [online], www.heraldsun.com.au, 26 lutego 2011 [dostęp 2020-06-04] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-04] (ang.).
- ↑ a b MarinaM. Ottaway MarinaM., MarinaM. Ottaway MarinaM., The New Moroccan Constitution: Real Change or More of the Same? [online], Carnegie Endowment for International Peace [dostęp 2020-06-04] (ang.).
- ↑ a b Morocco: Referendum Results [online], web.archive.org, 29 lipca 2011 [dostęp 2020-06-04] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-29] .
- ↑ a b c d Konstytucja Królestwa Maroka [online], 29 lipca 2011, Preambuła, s.6–7 [zarchiwizowane z adresu 2020-06-03] .
Linki zewnętrzne
Ustrój |
|
---|
Organy władzy |
|
---|
Finanse i kontrola |
|
---|
Samorząd |
|
---|