|
Królewska Huta w Świętochłowicach (stacja kolejowa)
Królewska Huta w Świętochłowicach (niem. Königshütte in Schwientochlowitz) – nieistniejąca stacja z dworcem kolejowym w Świętochłowicach, funkcjonująca w latach 1845–1913. HistoriaW dniu 16 listopada 1845 roku oddano do użytku odcinek linii Kolei Górnośląskiej (Oberschlesische Eisenbahn) z Gliwic, z końcową stacją (ósmą na linii) Königshütte ('Królewska Huta')[1], przedłużony rok później do Mysłowic[3]. Od 1849 roku stacja ta nosiła nazwę Königshütte in Schwientochlowitz ('Królewska Huta w Świętochłowicach')[4]. Stacja miała status dworca I klasy (niem. Bahnhof I. Klasse) z pełnym zakresem obsługi ruchu pasażerskiego[2] i była oddalona od Rynku w Królewskiej Hucie o 2,7 km (w linii prostej 2,3 km). Pierwsze pociągi osobowe w 1846 roku pokonywały trasę Wrocław – Królewska Huta w czasie 6 godzin i 23 minuty (Wrocław Górnośląski, odjazd o godz. 12:15 – Królewska Huta, przyjazd o godz. 18:38)[3]. Stacja Królewska Huta (w Świętochłowicach) była pierwszą w okolicy, obsługującą w latach 40–70. XIX wieku mieszkańców wielu miejscowości, m.in. Bytomia, Frydenshuty, Świętochłowic, Dolnych i Górnych Hajduk i Królewskiej Huty[potrzebny przypis]. W latach 1848–1849 wytyczono i rozpoczęto budowę utwardzonej drogi o długości 2 km, prowadzącej w linii prostej w okolicę dworca z późniejszego Rynku w Królewskiej Hucie, którą nazwano Schwientochlowitzerstrasse[5] (‘ul. Świętochłowicka’), czyli dzisiejszej ul. Wolności[6]. Po oddaniu do użytku 27 października 1872 roku nowego dworca w centrum Królewskiej Huty (dzisiejszy dworzec Chorzów Miasto) na odgałęzieniu Kolei Górnośląskiej ze Świętochłowic (od Górnych Hajduk) do Bytomia[7], starą stację w 1873 roku przemianowano na Schwientochlowitz ('Świętochłowice'). Dworzec w 1880 roku znalazł się w gminie Górne Hajduki, a w 1903 roku w nowej gminie Bismarkhuta[4]. Od 30 grudnia 1894 roku koło dworca przebiegała linia tramwaju parowego, łącząca Gliwice z Niemieckimi Piekarami (przez Chebzie, Zgodę, Królewską Hutę i Bytom – dzisiejszymi ulicami Wojska Polskiego, Katowicką i Wolności)[8]. Druga, łącznikowa linia tramwajowa (elektryczna) z Piaśnik do Dolnych Hajduk, dotarła w pobliże dworca 29 lipca 1900 roku[9], przebiegając obecnymi ulicami Katowicką, Wiktora Polaka i dalej obok koryta Rawy aż do skrzyżowania z ob. ul. Wolności, gdzie krzyżowała się z linią tramwaju parowego. Niedogodne skomunikowanie dworca z poprowadzonym w 1860 roku w okolicy huty „Bismarck” odgałęzieniem do Królewskiej Huty, było jedną z przyczyn podjęcia decyzji o zastąpieniu go nowym obiektem dworcowym przy głównym skrzyżowaniu dróg w Hajdukach (umożliwiającym pełne skomunikowanie również z liniami tramwajowymi) oraz przystankiem osobowym w zachodniej części Świętochłowic. Ostatnie pociągi odprawiono we wtorek, 30 września 1913 roku, a następnego dnia dworzec wyłączono z ruchu[2]. Większość zabudowań stacji (m.in. parowozownię, wieżę wodną, nastawnię i posterunki) przejął nowy dworzec w Hajdukach. Lokalizacja dworcaBudynek dworca znajdował się po północnej stronie torów, na przedłużeniu obecnej ul. Konstytucji 1997 roku (odcinek prostopadły do torów kolejowych), która prowadziła do niego z Królewskiej Huty poprzez dzisiejszą ul. Wolności w Chorzowie, a ze Świętochłowic przez Bahnhofstrasse (dzisiejsza ul. Katowicka). Budynek dworca jest jeszcze widoczny na mapach topograficznych w skali 1:25.000 z 1939[10] i 1942[11] roku. Wieża wodna stała jeszcze w latach 60. XX wieku, a ośmiostanowiskową parowozownię wyburzono w 2016 roku[12]. Współcześnie pamiątką po dworcu z lat 1845–1913 jest Kolonia Dworcowa w Świętochłowicach (wzdłuż ul. Hajduki)[4], leżąca po południowej stronie torów, oraz wspomniany odcinek obecnej ul. Konstytucji 1997 roku, prostopadły do ul. Katowickiej. Następcy dworcaZ dniem 1 października 1913 roku (środa) dworzec wyłączono z ruchu, a w jego miejsce uruchomiono dwa nowo wybudowane obiekty[2]:
Przypisy
Linki zewnętrzne
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
