Kult lunarny

Kult lunarny (od łac. luna – „księżyc”) – jedna z form kultów uranicznych polegająca na oddawaniu czci Księżycowi, zjawiskom zaćmień Księżyca, fazom Księżyca jako przejawom sacrum.

Kulty lunarne są jednymi z najstarszych form kultu religijnego na świecie. Dowodzi tego choćby przedstawienie w dłoni tzw. Wenus z Laussel z późnego paleolitu, rogu żubra z 13 nacięciami, których liczbę interpretuje się jako liczbę faz Księżyca w ciągu roku (co także ma związek z liczbą cykli menstruacyjnych kobiety).

Kult księżyca był najbardziej rozpowszechnioną religią starożytnej Mezopotamii. Najpopularniejszymi imionami boga Księżyca były na owe czasy: Nanna, Suen (Sin) oraz Asimbabbar. Również Mahomet zatwierdził kult ubar, inaczej Księżyca. Dlatego księżyc mógł się stać symbolem państwa tureckiego^[1][2];.

Niektóre spośród bóstw lunarnych to:

• Nanna, sumeryjski bóg Księżyca
• Thot, egipski bóg Księżyca i patron mądrości uważany za wynalazcę hieroglifów, kalendarza, a także arytmetyki, geometrii, muzyki, liczby i rysunków
• Chonsu (Wędrowiec) – tebański bóg Księżyca, u schyłku Nowego Państwa zyskał aspekt boga-uzdrowiciela
• w mitologii greckiej boginią i uosobieniem Księżyca była Selene, utożsamiana z rzymską Luną^[3][4],
• Metztli – w mitologii azteckiej bóg księżyca, nocy i rolników,
• Tsukuyomi – w mitologii japońskiej bóg księżyca panujący nad nocą, przypływami i odpływami^[5].

• bóstwa lunarne

• Mircea Eliade, Traktat o historii religii, rozdz. 4, Książka i Wiedza, Warszawa 1966.
• Marjorie Leach, Uniwersalny leksykon bóstw, Oficyna Wydawnicza Atena, Poznań 1998.
• A.H. Krappe, La genése des myhes, Paris 1938.
• Konrad Theodor Preuss, Das Problem der Mondmythologie im Lichte der lokalen Spezialforschung, „Archiv der Religionswissenschaft”, t. 23, 1925, s. 1-14.
• W. Roscher, Ūber Selene und Vewndtes, Leipzig 1890.
• C. Heintze, Mythes et symboles lunaires, Anvers 1932.