|
KwiatostanKwiatostan (ang. inflorescence, łac. inflorescentium) – wyodrębniające się od pozostałej części rośliny skupienie rozgałęzień pędów zakończonych kwiatami. W obrębie kwiatostanu znajdować się mogą poza nimi także liście przykwiatowe (podkwiatek i przysadka), a sam kwiatostan bywa wsparty liściem zwanym podsadką[1]. Chociaż w typowej formie kwiatostan wykształcił się u roślin okrytozalążkowych, w języku polskim mianem kwiatostanów określa się także szyszki żeńskie (makrostrobile) jak i szyszki męskie (mikrostrobile) roślin nagozalążkowych[1]. U roślin okrytozalążkowych wyróżnia się dwa podstawowe typy kwiatostanów: groniaste i wierzchotkowate, różniące się sposobem rozgałęzienia[1]. Kwiatostany groniasteMają wyraźną oś główną rozgałęziającą się jednoosiowo (monopodialnie), rosnącą i wydającą kolejne odgałęzienia boczne. W kwiatostanach groniastych kwiaty rozwijają się od nasady w kierunku wierzchołka, czyli od zewnętrznych części kwiatostanu ku środkowi. Najstarsze kwiaty znajdują się w efekcie u podstawy albo w zewnętrznych częściach kwiatostanu, zaś najmłodsze na szczycie lub w środku rozgałęzień. We wszystkich kwiatostanach groniastych oś główna przewyższa osie boczne. W kwiatostanach groniastych wyróżnia się:
Kwiatostany wierzchotkoweMają kwiat na szczycie osi, który kończy jej wzrost na długość (zamknięte), rozgałęziają się sympodialnie. Gdy oś główna zakończy wzrost – rozwija się jedno lub więcej odgałęzień bocznych, każde z kwiatem szczytowym kończącym jego wzrost (rośliny, które wytwarzają tylko pojedynczy kwiat na szczycie pędu kończący jego wzrost nazywane są haplokaulicznymi). Kwiaty kwitną kolejno od środka, tj. od szczytu osi głównej, do coraz dalszych od niego odgałęzień bocznych. Kwiatostany wierzchotkowe dzieli się na[1]:
Specyficzne modyfikacjeKwiatostany w różnych grupach systematycznych roślin ulegają daleko idącej modyfikacji trudnej do ujęcia w klasycznej typologii morfologicznej. Wyróżnia się m.in. kwiatostany złożone zawierające na szczycie osi głównej kwiatostan główny (pierwotny), a na bocznych – kwiatostany boczne (określane jako pędy powtarzające – parakladia)[3], kwiatostany pośrednie, z osią główną jak u wiechy lub grona, na której rozgałęzienia boczne mają charakter wierzchotek (tyrs, wiecha wierzchotkowa)[4]. U niektórych roślin pnących (np. u Ophiocaulon cissampeloides i bowiei pnącej Bowiea volubilis) kwiatostany ulegają modyfikacjom zmieniającym je w organy przypominające wąsy czepne – kwiaty ulegają redukcji, szypuły sztywnieją i stają się hakowate[5]. W rodzinie obrazkowatych u wielu przedstawicieli występują kwiatostany pułapkowe[1]. U wielu roślin poza kwiatami w obrębie kwiatostanów powstają bulwki służące do rozmnażania wegetatywnego. Specyficzne kwiatostany powstają w niektórych rodzinach, np. u wilczomleczowatych kwiaty zebrane są w cyjacjum. U figowców osadnik tworzy dzbanuszkowatą otoczkę wokół kwiatów (ang. hepanthodium). U wielu roślin kwiatostan wykształca się w sposób przypominający pojedynczy kwiat i określany jest wówczas pseudancjum[5].
Przypisy
|
.svg)
.svg)
.svg){kind=small}
.PNG)
