Manchester Central
Manchester Central (dawniej GMEX) – centrum wystawienniczo-konferencyjne przebudowane z dawnego dworca kolejowego w Manchesterze w Anglii[1]. Budynek ma łukowaty dach o rozpiętości 210 ft (64,01 m) i jest to drugi, co do wielkości, dach tego rodzaju w Wielkiej Brytanii. W maju 1969 roku, po 89 latach funkcjonowania jako dworzec, hala została zamknięta dla pasażerów. W latach 80. przebudowano budynek i odnowiony dworzec początkowo funkcjonował jako sala koncertowa i centrum wystawowe, znane jako G-Mex Centre lub GMEX (Greater Manchester Exhibition Centre). Po kolejnym remoncie w 2007 roku obiekt powrócił do dawnej nazwy Manchester Central. HistoriaDworzec kolejowy Manchester CentralKompleks był pierwotnie dworcem kolejowym znanym jako Manchester Central i był jednym z głównych terminali kolejowych miasta[2]. Hala dworca została zaprojektowana przez Johna Fowlera[3]. Prace rozpoczęły się w październiku 1875 roku, a dworzec otwarto w lipcu 1880 roku[3][4]. Stacja służyła wówczas jako stacja końcowa dla pociągów ekspresowych Midland Railway do London St Pancras. Dach stacji to duży, jednoprzęsłowy, łukowy dach stacji z kutego żelaza, rozciągający się na szerokość 210 ft (64 m), 550 ft (167,64 m) długości i 90 ft (27,43 m) wysokości. Dach ten był znanym elementem inżynierii kolejowej i jest drugim najszerszym, niepodpartym, żelaznym łukiem w Wielkiej Brytanii (pierwszym jest ten w London St Pancras)[3]. W szczytowym okresie, w latach 30. XX wieku, przez stację przejeżdżało ponad 400 pociągów dziennie[5]. Stacja działała przez 89 lat, przed jej zamknięciem w maju 1969 roku[1]. Centrum GMEXW 1978 roku budynek został przejęty przez radę hrabstwa Wielki Manchester w celu przebudowy na salę koncertową. W 1982 roku prace budowlane podjął Alfred McAlpine[6]. Sala miała ok. 10000 m² i można ją było podzielić na pomieszczenia o różnej wielkości przeznaczonych dla różnych wystaw[7]. Początkowe prace budowlane koncentrowały się na naprawie konstrukcji i ponownym spoinowaniu muru, co zajęło 18 miesięcy[6]. W 1986 roku, po czterech latach renowacji, królowa Elżbietę II oficjalnie otworzyła kompleks jako Greater Manchester Exhibition Centre (w skrócie G-Mex Centre)[8]. G-Mex był głównym miejscem koncertów w Manchesterze od 1986 do 1995 roku. Jego pozycja jako miejsca koncertowego zmniejszyła się po otwarciu Manchester Arena w 1995 roku[9][wymaga weryfikacji?]. W 2001 roku dobudowano Manchester International Convention Centre (MICC), składające się z audytorium na 804 miejsc i sal konferencyjnych oraz z tzw. Great Northern Hall. W 2005 roku firmę zarządzającą kompleksem wykupiła rada miasta Manchesteru[10]. Manchester CentralW styczniu 2007 roku obiekt został przemianowany na Manchester Central, przywołując pamięć o dawnym dworcu[11] i przekształcony w centrum wystawienniczo-konferencyjne. Budynek został odnowiony kosztem 30 milionów funtów, a pierwsza faza tworzenia foyer trwała od lutego do listopada 2008 roku[12]. Druga faza, zakończona pod koniec 2009 roku, obejmowała rozbudowane foyer do zabytkowej Sali Centralnej II stopnia. Stara konstrukcja z przyciemnionego szkła została zburzona i zastąpiona przez konstrukcję z płaskim dachem, z przezroczystymi przeszkleniami, odsłaniającą bardziej oryginalną architekturę[3]. Ostatnia faza, zakończona we wrześniu 2010 roku, koncentrowała się na tylnej części budynku. Zbudowano również nowe przestrzenie wystawiennicze i odnowiono pomieszczenia. W 2020 roku kompleks stał się tymczasowym szpitalem polowym dla pacjentów z koronawirusem w stanie niekrytycznym[13]. WydarzeniaG-Mex do 2005 rokuW czasach GMEX, miejsce to służyło do organizowania koncertów rockowych. Niedługo po oficjalnym otwarciu, w lipcu 1986 roku, Factory Records wykorzystało to miejsce na swój punkrockowy Festival of the Tenth Summer[14]. Swoje koncerty miały tu różne znane zespoły m.in.: U2 w czerwcu 1992[15], Metallica w listopadzie 1992[16] i The Cure w listopadzie 1992[17]. G-Mex przestał organizować koncerty w 1997 roku, a jako ostatnie wystąpiły Oasis oraz Elbow[18][19]. W 2002 roku w G-Mex odbyły się również Igrzyska Wspólnoty Narodów w gimnastyce, podnoszeniu ciężarów, judo i zapasach[20]. Od 2006Po przejęciu przez radę miasta, po dziewięcioletniej przerwie, hala była ponownie używana do koncertów. W grudniu 2006, jeszcze w G-Mex, zagrali tutaj Snow Patrol oraz Morrissey[19]. W 2007 roku m.in.: The Verve[21], Marilyn Manson[22], Manic Street Preachers[23] i Arctic Monkeys[24]. Swoje koncerty miało tu m.in. Placebo (w grudniu 2009)[25], Arcade Fire (2010)[26], Thirty Seconds to Mars (2010)[27], deadmau5 (2010)[28]. W 2009 i 2010 roku był gospodarzem etapów przesłuchań programu ITV The X Factor w Manchesterze. W grudniu 2012 roku gościł finały 9. serii The X Factor[29]. W sezonie snookerowym 2023/2024 zaplanowano tutaj dwa wydarzenia: Tour Championship 2024 oraz World Mixed Doubles 2024[30][31]. Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne |