|
Marcin German Marcin German (ur. ?, zm. ok. 1655[1]) – geometra i górnik. ŻyciorysBył z pochodzenia Szwedem[2][3]. Został zatrudniony w kopalni soli w Wieliczce na stanowisku sztygara, które piastował przez szereg lat[2]. W latach 1631–1638, na zlecenie miejscowego żupnika sporządził pierwsze plany tej kopalni[4], na które złożyły się trzy plany kolejnych podziemnych poziomów kopalni soli oraz sytuacyjny plan miasta Wieliczki. Po uzupełnieniach planów dokonanych w kolejnych latach, całość planów, wzbogaconych ilustracjami Wilhelma Hondiusa obrazującymi pracę górników i warzelników soli, opublikowano w 1645 w Gdańsku z rozkazu króla Polski Władysława IV[5]. Kazimierz Maślankiewicz wysunął przypuszczenie, że German brał udział w powstawaniu ilustracji Hondiusa[2]. Plany przyczyniły się w znacznym stopniu do dalszej rozbudowy kopalni i eksploatacji soli w XVII w. i pierwszej połowie XVIII w.[6], były też podstawą do sporządzania przez innych mierniczych kolejnych aktualizacji map kopalni, aż do drugiej połowy XVIII w., w tym także planów kopalni wielickiej wydanych w 1766 r. w Augsburgu, a ilustrowanych przez J.E. Nilsona[6]. Z kolei sztychy Hondiusa ilustrujące plany Germana są istotnym źródłem poznania technik wydobywczych soli i jej warzenia w XVII w[2]. Oryginały germanowskich planów kopalni przechowywane są w zbiorach Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka[7] (wg J. Maciaszek oryginały zaginęły w trakcie II wojny światowej, a w muzeum są odbitki z wydania 1645[8]) Przypisy
Bibliografia
|
