|
Meczet Ferhata Paszy w Banja Luce
Meczet Ferhata Paszy[1] (serb. Ferhat-pašina džamija[2]) – meczet z XVI wieku w Banja Luce w Bośni i Hercegowinie, zniszczony w latach 90. XX wieku, odbudowany w drugiej dekadzie XXI wieku. HistoriaWedle treści inskrypcji nad wejściem do świątyni, meczet został zbudowany w 1579 roku[3], powstał na rozkaz Ferhada Paszy Sokolovicia[4]. W 1968 roku został uszkodzony podczas trzęsienia ziemi[4]. Meczet został całkowicie zniszczony 7 maja 1993 roku podczas wojny w Bośni i Hercegowinie[3] przez serbskich nacjonalistów w ramach czystek etnicznych, które dotknęły około 60 tysięcy muzułańskich mieszkańców miasta[4]. Serbscy nacjonaliści wyrównali buldożerem teren po meczecie i usunęli pozostałości po nim[3]. Brytyjski trust The Soul of Europe oraz szwedzka fundacja Cultural Heritage without Borders dążyły do odbudowy meczetu, jednak lokalne władze Serbów były przeciwne tym planom[3]. Rekonstrukcja meczetu doszła jednak do skutku i rozpoczęła się w 2007 roku[3]. Kierował nią Muhamed Hamidovic, który pomagał przy odbudowie meczetu w 1968 roku i wykonał wcześniej wiele szkiców budynku[4]. Fundusze pochodziły od rządu Turcji i Republiki Serbskiej oraz od prywatnych darczyńców[4]. Świątynia została wiernie odbudowana[1] i ponownie otwarta w 2016 roku[3]. Wykorzystano podczas niej ocalałe fragmenty świątyni, które wydobyto z wysypisk śmieci i znad brzegu rzeki[4] (udało się odnaleźć około 65% substancji pierwotnego meczetu[4]). Jedynym elementem, który zachował się w całości była kolumna, którą wydobyto z jeziora[4]. ArchitekturaElewacja frontowa z czterokolumnowym portykiem, nakrytym trzema niewielkimi kopułami[3]. Główna bryła meczetu ma dwa rzędy okien, natomiast w bębnie kopuły umieszczono 14 okien[3]. W oknach znajdowały się witraże, niektóre ze złotymi elementami[3]. Meczet został nakryty kilkoma kopułami[3], główna kopuła ma średnicę 6,58 m[3]. Od wschodu i zachodu znajdują się przesklepione galerie[3]. Ejwan jest nakryty półkopułą[3]. Wewnętrzna powierzchnia głównej kopuły została pokryta wykaligrafowaną surą Al-Fatiha oraz arabeskami[3]. Pendentywy półkopuły ejwanu zdobią imiona Allaha[3]. Mihrab wieńczy siedem rzędów mukarnas[3]. Minbar wykonano w całości z marmuru[3]. Pierwotne külliye obejmowało m.in. medresę, maktab, hammam, szadirwan i wieżę zegarową, trzy türbe oraz cmentarz[3]. Do 1993 roku z pierwotnego założenia zachował się meczet, trzy türbe, cmentarz, fontanna, wieża zegarowa i dom imama[3]. Świątynia nakryta 18-metrową kopułą[1]. Meczet posiada 43-metrowy minaret[1], na każdym z jego boków znajdują się tablice z inskrypcjami[3]. Galeria
Przypisy
|
||||||||||||||||||||||||||||
_(14781131781).jpg)
_%D1%9F%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D1%98%D0%B0.jpg)
