|
Melvin Van Peebles
 Melvin Van Peebles (ur. 21 sierpnia 1932 w Chicago, zm. 21 września 2021 w Nowym Jorku) – aktor, filmowiec, dramaturg, powieściopisarz i kompozytor. ŻyciorysWczesne lataUrodził się w Chicago[1] w Illinois jako syn Marion Peebles i Edwina Griffina[2]. Dorastał na przedmieściach Phoenix w Illinois, gdzie jego ojciec pracował jako krawiec. W 1949 ukończył szkołę średnią Thornton Township High School[2]. Następnie spędził rok w college’u w Wirginii Zachodniej[3], zanim przeniósł się na Ohio Wesleyan University, gdzie w 1953 ukończył studia na wydziale literatury angielskiej[4]. Później wstąpił do United States Air Force, służąc przez trzy i pół roku[5]. Podróżował po Europie, Meksyku i Stanach Zjednoczonych, wykonując różne prace, w tym kierowcy tramwaju linowego w San Francisco, malarza, pracownika poczty i artysty ulicznego[6]. Dodał „Van” do swojego nazwiska, kiedy mieszkał w Holandii[3] i studiował astronomię na Uniwersytecie Amsterdamskim[3]. KarieraRozpoczął karierę jako reżyser, producent, scenarzysta i kompozytor filmu krótkometrażowego Pickup Men for Herrick (1957)[7]. W 1964 wystąpił na scenie w sztuce Brendana Behana Zakładnik[8]. Mieszkając w Paryżu, napisał kilka powieści francuskojęzycznych, w tym La Permission (1967), na podstawie której nakręcił swój pierwszy film fabularny. Melodramat ukazał się we Francji w 1967, a rok później w Stanach Zjednoczonych jako Historia przepustki trzydniowej (The Story of a Three-Day Pass), za który w 1967 otrzymał nagrodę na festiwalu filmowym w San Francisco[9]. Był współscenarzystą francuskiego dramatu satyrycznego Slogan (1969) z Jane Birkin i Serge’em Gainsbourgiem. W Hollywood zadebiutował jako reżyser komedii o rasowej bigoterii Człowiek-arbuz (Watermelon Man, 1970), która otworzyła nowy rozdział w amerykańskim kinie, tak zwane Blaxploitation[10] z Estelle Parsons. Film opowiada o dobrodusznym, białym rasiście, który pewnego dnia staje się czarny. W nowej sytuacji głównego bohatera spotyka seria nieprzyjemności w pracy, domu oraz na ulicy[11]. W 1971 zrealizował dreszczowiec Sweet Sweetback’s Baadasssss Song. Używając głównie własnych pieniędzy i polegając w dużej mierze na nieprofesjonalnych aktorach i technikach, Van Peebles opowiedział historię walki jednego czarnego człowieka z białą władzą. Gwałtowny, seksowny i zły film odniósł ogromny sukces wśród afroamerykańskich widzów (był jednym z najlepiej zarabiających w tym roku), jednocześnie rozwścieczając wielu białych krytyków[12][13]. Jako scenarzysta jednego z odcinków serialu CBS Schoolbreak Special pt. The Day They Came to Arrest the Book (1987) zdobył Emmy i Humanitas Prize[14]. Karierę muzyczną rozpoczął od albumu Brer Soul (1969), w którym występował głównie mówiony styl wokalny, który był prefiguracją rapu[15]. Następnie przeniósł się do teatru muzycznego na Broadwayu, adaptując niektóre ze swoich nagranych piosenek do produkcji Ain’t Supposed to Die a Natural Death (1971) i jednej ze swoich powieści do Don’t Play Us Cheap! (1972; film 1973)[16], za które był nominowany do Tony Award[17]. Następnie kontynuował pisanie, aktorstwo, komponowanie i reżyserię filmów[18]. Oprócz kariery rozrywkowej Van Peebles w latach 80. zaangażował się w handel towarami i był pierwszym Afroamerykaninem, który zasiadł na amerykańskiej giełdzie[3]. Producent Madlib wielokrotnie samplował Van Peeblesa na swoich płytach: The Unseen (np. „Come on Feet”) oraz The Further Adventures of Lord Quas (np. „Bus Ride”)[19]. Życie prywatneW maju 1956 ożenił się z niemiecką fotografką Marią Marx[20][21], z którą miał dwóch synów Mario (ur. 15 stycznia 1957) i Maxa oraz córkę Megan (ur. 1 czerwca 1958, zm. 13 marca 2006)[22]. Jednak doszło do rozwodu. Zmarł 21 września 2021 w swoim domu na Manhattanie w Nowym Jorku w wieku 89 lat[23]. Wybrana filmografia
Publikacje
Dyskografia
Przypisy
Linki zewnętrzne
Kontrola autorytatywna (osoba): |
||||||||||||||
