Mikołaj Antoni Koiszewski
Mikołaj Antoni Koiszewski (ur. 14 listopada 1885 w Warszawie, zm. 9 listopada 1942 w Auschwitz-Birkenau) – oficer armii rosyjskiej, Wojska Polskiego na Wschodzie i Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej, kawaler Orderu Virtuti Militari. ŻyciorysUrodził się w rodzinie Mikołaja (1850–1914), generała majora Armii Imperium Rosyjskiego, i Jadwigi z Kraszewskich (1857–1944)[1]. Był starszym bratem Spirydiona (1886–1978), również pułkownika kawalerii. W 1904, po ukończeniu nauki w korpusach kadetów w Niżnym Nowogrodzie i Połtawie, wstąpił do rosyjskiej Michałowskiej Szkoły Kawalerii. Po jej ukończeniu skierowany do 5 Litewskiego pułku ułanów. W armii rosyjskiej walczył na frontach I wojny światowej. Pod Dryświatami został kontuzjowany[2]. W 1917 wstąpił do I Korpusu Polskiego, a po jego rozwiązaniu, do 5 Dywizji Syberyjskiej. W lipcu 1920 wrócił do kraju. 6 września tego roku objął dowództwo 12 pułkiem ułanów[3]. Od 8 października, w zastępstwie chorego płk. Konstantego Plisowskiego, dowodził 6 Brygadą Jazdy w czasie zagonu na Korosteń[4]. 10 października 1920 osobiście dowodził brawurowym atakiem na Korosteń, na czele spieszonych trzech szwadronów z 1, 12 i 14 pułku ułanów[5]. Za czyn ten został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[6]. 23 października 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku, jako oficer byłej 5 Dywizji Strzelców Polskich w stopniu podpułkownika, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[7]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 28. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – kawalerii)[8]. Z dniem 1 czerwca 1924 został mianowany dowódcą XIII Brygady Kawalerii w Płocku[9]. W listopadzie 1926 został zwolniony ze stanowiska dowódcy brygady i przydzielony do kadry oficerów kawalerii z pozostawieniem w dyspozycji szefa Departamentu Kawalerii Ministerstwa Spraw Wojskowych[10]. Następnie został komendantem placu w Lublinie[11]. W marcu 1929 został mianowany członkiem Oficerskiego Trybunału Orzekającego[12][13][14], a od 1 października tego roku pełnił obowiązki zastępcy przewodniczącego trybunału[15]. Z dniem 28 lutego 1933 został przeniesiony w stan spoczynku[16]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[17]. We wrześniu 1939 zamierzał powrócić do czynnej służby wojskowej. Zbiegł z tymczasowego obozu oficerskiego w Radomiu. Aresztowany w Warszawie. 22 września 1942 został przewieziony do obozu Auschwitz-Birkenau i tam 9 listopada zamordowany[18][19]. Funkcjonuje również wersja według, której pułkownik miał zginąć 17 września 1939 w Wojcieszkowie i być pochowanym na tamtejszym cmentarzu parafialnym[20][21]. Symboliczny grób pułkownika znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[5] (kwatera 51-3-13)[1]. Mikołaj Antoni Koiszewski był żonaty z Niną z Yazykov'ów (1891–1977), z którą miał córkę Helenę Zofię po mężu Zahorską (1913–1953)[1]. Ordery i odznaczenia
Przypisy
Bibliografia
|