Muhammad ibn Salman ibn Abd al-Aziz Al Su’ud (arab.محمد بن سلمان بن عبدالعزيز آل سعود Muhammad bin Salmān bin ‘Abd al-‘Azīz Āl Sa‘ūd, ang.Mohammed bin Salman, zwany także MbS[1], MBS lub M.B.S.[2][3], ur. 31 sierpnia1985 w Rijadzie) – książę koronny i następca tronu Arabii Saudyjskiej, minister obrony i wicepremier w latach 2015–2022. Premier Arabii Saudyjskiej od 2022[4].
Sprawował urząd ministra stanu (2014–2015). Od 2015 był także przewodniczącym Rady Gospodarki i Rozwoju. W momencie powołania na stanowisko ministra obrony był najmłodszą osobą na świecie pełniącą tę funkcję. W latach 2015–2017 był wicenastępcą tronu, drugim wicepremierem. 21 czerwca 2017 został ogłoszony następcą tronu i pierwszym wicepremierem w rządzie Arabii Saudyjskiej[5].
Muhammad ibn Salman urodził się 31 sierpnia 1985 roku[11]. Jest synem króla Salmana ibn Abd al-Aziz Al Su’uda i jego trzeciej małżonki (Fahda bint Falah bin Sultan bin Hathleen, której dziadek był wodzem plemienia Ajman[12])[13][14].
Książę jest najstarszym ze wszystkich dzieci swojej matki[13]. Jego bratem jest Turki bin Salman, były przewodniczący Saudyjskiej Grupy ds. Badań i Marketingu (ang. Saudi Research and Marketing Group), a także Khalid bin Salman bin Abdulaziz.
Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Króla Sauda. Po ukończeniu studiów Muhammad ibn Salman spędził kilka lat w sektorze prywatnym. Był konsultantem przy Radzie Ekspertów, organie doradczym rządu Arabii Saudyjskiej[15].
Kariera polityczna
W wieku 24 lat, 15 grudnia 2009 roku rozpoczął swoją działalność polityczną jako specjalny doradca swego ojca (ten był wówczas gubernatorem prowincji Rijad)[16]. W tamtym czasie często zmieniał obejmowane stanowiska, pracując m.in. dla Fundacji Badań i Archiwów im. Króla Abdulaziza[17].
W październiku 2011 roku zmarł książę koronny Sultan ibn Abd al-Aziz Al Su’ud, a (obecny król i ojciec Muhammada ibn Salmana) Salman ibn Abd al-Aziz Al Su’ud awansował w randze, przejmując jego funkcje. Powołał on swojego syna na stanowisko osobistego doradcy[18], podobnie jak niecałe dwa lata wcześniej, a także szefa swojego dworu.
23 stycznia 2015 roku zmarł król Abd Allah ibn Abd al-Aziz Al Su’ud, co wiązało się z przejęciem tronu przez Salmana ibn Abda. Powołał on swojego syna na stanowisko ministra obrony. Głównym problemem, z jakim musiał zmierzyć się nowo wybrany minister była wojna domowa w Jemenie – pierwszym jego posunięciem było zmobilizowanie sił zbrojnych państw Rady Współpracy Zatoki Perskiej do interweniowania po serii samobójczych zamachów bombowych w Sanie poprzez nałożenie blokady morskiej, a także ataki lotnicze na ruch Houthi[19]. W roku 2015 Arabia Saudyjska stała się liderem w koalicji państw walczących z rebeliantami w Jemenie[20].
W kwietniu 2015 roku Muhammad ibn Salman został wicenastępcą tronu Arabii Saudyjskiej (zastępcą księcia koronnego, którym wówczas był Muhammad ibn Najif)[21].
21 czerwca 2017 roku, decyzją króla Salmana, Muhammad ibn Salman zastąpił Muhammada ibn Najifa na stanowisku księcia koronnego, awansując tym samym na pierwsze miejsce w linii sukcesji do tronu[22]. Tego samego dnia prezydent USA Donald Trump oficjalnie złożył gratulacje nowo wybranemu Księciu. Strona amerykańska zapewniła, że obaj będą „blisko współpracować” na rzecz światowego pokoju oraz w kwestiach ekonomicznych, a priorytetem powinna być walka z terroryzmem, zażegnanie sporu dyplomatycznego z Katarem i dążenie do pokoju w relacjach izraelsko-palestyńskich[23]. W kwietniu 2017 roku w wywiadzie dla „The Washington Post” Muhammad ibn Salman stwierdził, że bez wpływu Stanów Zjednoczonych na kulturę Arabii Saudyjskiej kraj ten „skończyłby jak Korea Północna”[24].
27 września 2022 powołany na nowo utworzone stanowisko premiera kraju[25].
Rządy
Wizja 2030
Książę Muhammad ibn Salman podjął działania w sferze restrukturyzacji saudyjskiej gospodarki. W kwietniu 2016 roku oficjalnie zapowiedział utworzenie programu Wizja 2030, którego celem ma być ekonomiczna dywersyfikacja i prywatyzacja[26]. Przedstawił on szczegółowe działania, które w perspektywie 15 lat doprowadzić mają m.in. do uniezależnienia od ropy naftowej, „cyfryzacji państwa” (tzw. e-państwo), a także zrównoważonego rozwoju.
W lutym 2017 roku, Arabia Saudyjska pod rządami księcia Muhammada po raz pierwszy w historii powołała kobietę na stanowisko szefa saudyjskiej giełdy papierów wartościowych. Została nią Sarah Al Suhaimi[28][29].
W kwietniu 2017 roku ibn Salman ogłosił projekt budowy jednego z największych miast-centrów kultury, sportu i rozrywki. Ma się ono mieścić na południowy zachód od stolicy kraju – Rijadu[30] i nosić nazwę Al Qidiya[31].
We wrześniu 2017 roku w Arabii Saudyjskiej zniesiono przepisy zakazujące kobietom prowadzenia samochodów[32]. Była to jedna z najgłośniejszych zmian wprowadzonych przez księcia Muhammada, ponieważ Arabia Saudyjska była ostatnim krajem na świecie, w którym obowiązywało tego typu restrykcyjne prawo[33].
W lutym 2018 roku w Arabii Saudyjskiej oficjalnie zezwolono kobietom na zakładanie i prowadzenie przedsiębiorstw bez zgody mężczyzn[34].
W 2017 Muhammad ibn Salman zlecił aresztowanie 200 wpływowych biznesmenów i książąt oraz przymusowe umieszczenie ich w hotelu The Ritz-Carlton Riyadh w Rijadzie. Oficjalną przyczyną tych działań była walka z korupcją[35]. Aresztowanych uwolniono, dopiero gdy przekazali miliardy dolarów na nowo utworzoną przez księcia instytucję, powołaną w celu walki z korupcją[36].
Istnieją trzy hipotezy dotyczące faktycznych motywacji działań Muhammada ibn Salmana: rzeczywista walka z korupcją, chęć pozyskania środków finansowych lub przygotowanie do przejęcia władzy w kraju[37].
10 stycznia 2016 magazyn „The Independent” poinformował, że „BND, niemiecka agencja wywiadowcza, opisała saudyjskiego ministra obrony i zastępcę księcia koronnego Muhammada ibn Salmana jako polityka, który destabilizuje świat arabski poprzez prowadzenie zastępczych wojen w Jemenie i Syrii”[38][39][40]. Niemieckie władze, reagując na te doniesienia, stwierdziły, że opublikowane oświadczenia „nie są stanowiskiem rządu federalnego”[41].
Życie prywatne
Jego majątek wyceniany jest na 3 miliardy USD[42].
Jest wnukiem pierwszego króla Arabii Saudyjskiej Abd al-Aziza ibn Su’uda. Od 2008 żonaty z Sarah bint Mashhoor, mają czwórkę dzieci[43].
Poglądy
Poglądy księcia Muhammada określa się jako nacjonalistyczne[44][45] i populistyczne[46]. Łączą one w sobie konserwatywne podejście do polityki oraz liberalny stosunek do spraw ekonomicznych i socjalnych[47][48]. Światopogląd ten wydaje się być silnie inspirowany poglądami Muhammada ibn Zajida, emira Abu Zabi[49][50].
W październiku 2017 roku Muhammad ibn Salman stwierdził, że przez ostatnie 30 lat ultrakonserwatywna saudyjska monarchia „nie była normalna” z powodu rygorystycznych doktryn, na których oparła się w reakcji na rewolucję w Iranie w 1979, gdy saudyjska rodzina królewska „nie wiedziała, co robić”[51]. Zapowiedział przekształcenie Arabii Saudyjskiej w państwo oparte na umiarkowanym islamie i „otwarte na wszystkie religie, tradycje i ludzi całego świata”[52].
W 2018 roku w wywiadzie dla magazynu „The Atlantic“ Muhammad ibn Salman oświadczył, że „Izraelczycy mają prawo do pokojowego życia w swoim kraju”. Opinia została odebrana przez światowe media jako kontrowersyjna, bowiem Arabia Saudyjska oficjalnie nie uznaje Izraela[53]. Był to pierwszy raz, gdy członek dynastii Saudów publicznie wyraził tego typu przekonanie[54].
↑TheodorT.WinklerTheodorT., The Dark Side of Globalization, LIT Verlag Münster, 2018, Cytat: (…) combines a more liberal economic and societal system with reinforced authoritarian rule (…). Brak numerów stron w książce