Muzeum oliwek i greckiej oliwy w Sparcie

Muzeum oliwek i greckiej oliwy w Sparcie

Μουσείο Ελιάς και Ελληνικού Λαδιού

Prasy do oliwy w ekspozycji muzeum
Państwo	Grecja
Miejscowość	Sparta
Adres	Othonos Amalias 129, Sparta
Data założenia	2002
Zakres zbiorów	historia uprawy oliwek i wytwarzania oliwy w Grecji
Położenie na mapie Grecji Muzeum oliwek i greckiej oliwy w Sparcie
37°04′13,4699″N 22°25′34,9522″E/37,070408 22,426376
Strona internetowa

Muzeum oliwek i greckiej oliwy w Sparcie (gr. Μουσείο Ελιάς και Ελληνικού Λαδιού) – muzeum w greckiej Sparcie poświęcone historii i technologii uprawy oliwek oraz produkcji oliwy na terenie Grecji, od czasów prehistorycznych do początku XX wieku^[1]. Placówka położona jest w centrum Lakonii, jednego z głównych miejsc produkcji oliwek w Grecji^[2][3].

Celem działania muzeum jest podkreślenie istotnego związku oliwki z tożsamością narodową Greków. Oliwki i oliwa są tutaj prezentowane z różnych perspektyw: ekonomicznej, odżywczej, technologicznej, religijnej i artystycznej^[1].

Placówka oferuje możliwość prześledzenia pierwszych świadectw o obecności drzewa oliwnego i produkcji oliwy z oliwek w Grecji, m.in. skamieniałości oliwne z wyspy Santorini, mające 50 000–60 000 lat. Są to najstarsze znaleziska świadczące o obecności drzewa oliwnego w Grecji. Prezentowane są też repliki tabliczek linearnych z XIV wieku p.n.e. z pierwszymi pisemnymi świadectwami o oliwkach i oliwie. Ekspozycja pokazuje wykorzystanie oliwy do żywienia, pielęgnacji ciała, czy oświetlenia w różnych wiekach. Muzeum ukazuje również znaczenie symboliczne oliwek w mitologii, religii, obyczajowości i zwyczajach Greków, a także prezentuje grecką sztukę starożytną i współczesną inspirowaną oliwą i oliwkami^[1].

Otwarta w 2007 ekspozycja półplenerowa^[2] pokazuje repliki prehistorycznych, hellenistycznych i bizantyńskich pras do oliwek, napędzanych siłą zwierząt oraz późniejszych, w tym mechanicznych i silnikowych^[2]. Osobny moduł ekspozycji poświęcono produkcji mydła domowego i przemysłowego: od kotła (harani), używanego jeszcze w niektórych miejscowościach współcześnie przez gospodynie domowe do wyrobu mydła, po aparaty używane w przemyśle^[1].

Wystawę uzupełnia mapa stanowisk archeologicznych produkcji oliwy i położenia tradycyjnych współczesnych tłoczni oliwek, które można odwiedzić na Peloponezie i w pozostałej części Grecji. Część ekspozycji przeznaczona jest dla dzieci^[1].