Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Niszczyciele typu Pará (1908)

Niszczyciele typu Pará (1908)
Ilustracja
„Mato Grosso”
Kraj budowy

 Wielka Brytania

Użytkownicy

 Marinha do Brasil

Stocznia

Yarrow(inne języki), Glasgow

Wejście do służby

1909-1910

Wycofanie

1931-1946

Zbudowane okręty

10

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

560 ton

Długość

73,2 metra między pionami

Szerokość

7,2 m

Zanurzenie

2,4 m

Napęd

2 maszyny parowe potrójnego rozprężania
2 kotły Yarrow
moc 8000 KM
2 śruby

Prędkość

27 węzłów

Zasięg

3700 Mm przy prędkości 14 węzłów

Załoga

130

Uzbrojenie

2 działa kal. 102 mm (2 x I)
4 działka kal. 47 mm (4 x I)
2 wt kal. 450 mm (2 x I)

Niszczyciele typu Parábrazylijskie niszczyciele z początku XX wieku i okresu I wojny światowej. W latach 1908–1910 w brytyjskiej stoczni Yarrow(inne języki) w Glasgow zbudowano dziesięć okrętów tego typu. Jednostki weszły w skład Marinha do Brasil w latach 1909–1910, służąc na Atlantyku. Po wypowiedzeniu przez Brazylię wojny Niemcom wzięły ograniczony udział w działaniach wojennych. Okręty wycofano ze służby w latach 30. i 40. XX wieku.

Projekt i budowa

Niszczyciele typu Pará zamówione zostały w Wielkiej Brytanii na podstawie programu rozbudowy floty brazylijskiej z 1907 roku[1][2]. Projekt jednostek był bardzo podobny do brytyjskich niszczycieli typu River, różniąc się wzmocnionym uzbrojeniem artyleryjskim[1][2]. Okręty przeznaczone były do współdziałania z zamówionymi w tym samym czasie w Wielkiej Brytanii krążownikami typu Bahia[2]. Jednostki były bardzo zwrotne i miały doskonałe przyspieszenie - w ciągu 30 sekund uzyskiwały ona maksymalną prędkość, zaś średnica okręgu kreślonego przez skręcający okręt wynosiła 340 metrów przy pełnej prędkości[1][2]. Okręty podzielone były na dziesięć przedziałów wodoszczelnych za pomocą grodzi biegnących od zewnętrznego poszycia dna do górnego pokładu[1].

Wszystkie okręty typu Pará zbudowane zostały w stoczni Yarrow(inne języki) w Glasgow[1][3]. Stępki okrętów położono w 1908 roku[2], zostały zwodowane w latach 1908–1910[1][2], a do służby w Marinha do Brasil przyjęto je w latach 1909–1910[2]. Jednostki otrzymały numery taktyczne 1–10[1][4].

Okręt Stocznia Początek budowy Wodowanie Wejście do służby
„Amazonas” (CT-1) Yarrow 1908 21 listopada 1908 1909
„Pará” (CT-2) 14 lipca 1908
„Piauí” (CT-3) 7 września 1908 grudzień 1909
„Rio Grande do Norte” (CT-4) 1909 1909
„Paraíba” (CT-5) 18 maja 1909
„Alagoas” (CT-6) 29 lipca 1909 1910
„Sergipe” (CT-7) 25 maja 1910
„Paraná” (CT-8) 27 marca 1910
„Santa Catarina” (CT-9) 26 października 1909
„Mato Grosso” (CT-10) 23 stycznia 1909 1909

Dane taktyczno–techniczne

Okręty były niewielkimi, pełnomorskimi niszczycielami o długości między pionami 73,2 metra, szerokości 7,2 metra i średnim zanurzeniu 2,4 metra[1][3]. Wyporność normalna wynosiła 560 ton[1][4]. Okręty napędzane były przez dwie czterocylindrowe pionowe maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej projektowanej mocy 8000 koni mechanicznych (KM), do których parę dostarczały dwa kotły typu Yarrow[1][5]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 27 węzłów[1][5][a]. Okręty zabierały zapas 140 ton węgla, co zapewniało zasięg wynoszący 3700 Mm przy prędkości 14 węzłów[1][2][b].

Okręty były uzbrojone w dwa pojedyncze działa kal. 102 mm (4 cale) L/40 Vickers Mark M oraz cztery pojedyncze trzyfuntowe działka Hotchkiss M1885 L/40 kal. 47 mm[1][2]. Uzbrojenie uzupełniały dwie pojedyncze wyrzutnie torped kal. 450 mm (18 cali)[1][2][c]. Okręty nie miały systemu kierowania ogniem, co utrudniało skuteczne wykorzystanie uzbrojenia artyleryjskiego i torpedowego[5].

Załoga pojedynczego okrętu składała się z 130 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][2][d].

Służba

Okręty pełniły służbę w Marinha do Brasil podczas I wojny światowej, jednak ich udział w działaniach wojennych (podobnie jak całej marynarki brazylijskiej) był znikomy[8]. Jedynie cztery jednostki („Piauí”, „Rio Grande do Norte”, „Paraíba” i „Santa Catarina”) uczestniczyły w latach 1917–1918 w patrolach u wybrzeży Afryki Zachodniej[1]. Niszczyciele znajdowały się wtedy w złym stanie technicznym[4]. Wszystkie okręty wycofano ze służby w latach 30. i 40. – pierwsza z listy floty została skreślona „Amazonas” (w 1931 roku), a jako ostatni banderę opuścił „Mato Grosso” (we wrześniu 1946 roku)[2][9].

Uwagi

  1. Na próbach okręty osiągnęły prędkości od 27,16 do 28,74 węzła przy mocy 6563 – 8877 KM[6].
  2. Według Jane’s Fighting Ships of World War I i Jane’s Fighting Ships 1934 zasięg wynosił 1600 Mm przy prędkości 15 węzłów[4][5].
  3. Brytyjskie torpedy 18-calowe miały faktyczny kaliber 17,72 cala (450 mm)[7].
  4. Według Jane’s Fighting Ships 1934 załoga liczyła 75 osób[5].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 406.
  2. a b c d e f g h i j k l Ivan Gogin: PARA destroyers (1909-1910). Navypedia. [dostęp 2017-04-23]. (ang.).
  3. a b J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 530.
  4. a b c d John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 302.
  5. a b c d e Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1934. London: 1934, s. 114.
  6. T.A. Brassey (red.): The Naval Annual 1912. Portsmouth: 1912, s. 253.
  7. Tony DiGiulian: Torpedoes of the United Kingdom/Britain. www.navweaps.com. [dostęp 2017-04-23]. (ang.).
  8. J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 352.
  9. Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: 1980, s. 416.

Bibliografia

  • T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1912. Portsmouth: J. Griffin and Co., 1912. (ang.).
  • Tony DiGiulian: Torpedoes of the United Kingdom/Britain. www.navweaps.com. [dostęp 2017-04-23]. (ang.).
  • Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
  • Ivan Gogin: PARA destroyers (1909-1910). Navypedia. [dostęp 2017-04-23]. (ang.).
  • Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
  • John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
  • Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1934. London: Sampson Low, Marston & Co., 1934. (ang.).
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Portal di Ensiklopedia Dunia

Kembali kehalaman sebelumnya