Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Nowa Wieś (powiat nowotomyski)

Nowa Wieś
wieś
Ilustracja
Pałac ok. 1870 roku
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

nowotomyski

Gmina

Zbąszyń

Liczba ludności (2011)

195[2]

Strefa numeracyjna

68

Kod pocztowy

64-360[3]

Tablice rejestracyjne

PNT

SIMC

0917299

Położenie na mapie gminy Zbąszyń
Mapa konturowa gminy Zbąszyń, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Nowa Wieś”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Nowa Wieś”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Nowa Wieś”
Położenie na mapie powiatu nowotomyskiego
Mapa konturowa powiatu nowotomyskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Nowa Wieś”
Ziemia52°12′37″N 15°53′28″E/52,210278 15,891111[1]

Nowa Wieś (także Nowa Wieś-Zamek[4]) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie nowotomyskim, w gminie Zbąszyń[5]. Leży po południowo-zachodniej stronie jeziora Błędno[4]. Większość mieszkańców Nowej Wsi mieszka w dużym popegeerowskim bloku na wzgórzu.

Historia

Miejscowość pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XV wieku. Po raz pierwszy wymieniana w dokumencie z 1408 jako Novawes, 1409 Novavilla, 1409 Nova Uilla, 1415 Nowawesz, 1489 Nowawyesch[6].

Miejscowość była wsią szlachecką należącą do lokalnych rodów wielkopolskich Kiełbowskich, Nowowiejskich, a później do Zbąskich. W drugiej połowie XV wieku leżała w dobrach Zbąszyń. W 1489 leżała w powiecie kościańskim Korony Królestwa Polskiego, a w 1510 należała do parafii Zbąszyń[6]. Wchodziła w skład dóbr kębłowskich oraz zbąszyńskich[7].

W latach 1408–1417 jako właściciel wsi odnotowany został Miksz (Mikołaj lub Miczek) noszący odmiejscowe nazwisko Nowowiejski. W 1409 posądzony został o nieszlacheckie pochodzenie przez Sędziwoja Wyskotę i dowodził swego szlachectwa przed sądem przy pomocy świadków. Szlachectwo potwierdziło dwóch świadków Kiebłowskich z herbu ojczystego, dwóch ze strony matki herbu Trach oraz dwóch herbu Staroma. Za swoje pomówienie Sędziwój zapłacił karę. W 1489 synowie Stanisława Zbąskiego - Abraham, Piotr i Marcin bracia ze Zbąszynia podzielili swoje dobra dziedziczne. Nową Wieś otrzymał Piotr Zbąski. W 1510 miejscowość została odnotowana jako wieś opustoszała. W 1528 miejscowość przypada braciom Janowi i Piotrowi Zbąskim. W 1531 w działach między Piotrem, a Janem Nowa Wieś wraz z folwarkiem przypada kustoszowi wiślickiemu, kanonikowi katedry poznańskiej oraz sekretarzowi króla Zygmunta I Starego Janowi Zbąskiemu. W 1535 odnotowano folwark Nowa Wieś, który leżał nad jeziorem Błędno. Przynależały do niego role, które podzielone były na trzy pola leżące koło siebie czyli ziemię uprawiano wówczas w układzie trójpolowym.

Przed II wojną światową, w przeciwieństwie do sąsiedniej Nowej Wsi Zbąskiej miejscowość leżała w Niemczech[7]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

W latach 1946–1954 w gminie Dąbrówka Wielkopolska w powiecie międzyrzeckim, od 1950 w województwie zielonogórskim[8]. W latach 1946–1954 w gromadzie Kosieczyn[9]. W latach 1973–1991 w gminie Zbąszynek; 1 stycznia 1992 włączona do gminy Zbąszyń[10].

Zabytki

W miejscowości znajduje się zabytkowy zespół pałacowy, na który składają się:

  • eklektyczny pałac z II poł. XIX wieku, przebudowany w 1907 roku, z bogatymi sztukateriami[4][11]
  • kaplica z przełomu XIX i XX wieku[11]
  • park o pow. 1,65 ha z II poł. XIX wieku ze starodrzewem i cmentarzem rodowym[4][11]

Turystyka

Przez miejscowość przebiegają znakowane szlaki piesze[4]:

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 88201
  2. woj. wielkopolskie >> pow. nowotomyski >> gmina Zbąszyń. Wszystkie dane dla miejscowości Nowa Wieś. [w:] Bank Danych Lokalnych [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-02-27].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 831, 832 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. a b c d e f Elżbieta Mlącka, Anna Tekiel: Świebodzin: mapa topograficzna Polski. Wyd. 2. Warszawa: Wojskowe Zakłady Kartograficzne, 2009. ISBN 978-83-7135-250-8.
  5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1402, 13 lutego 2013. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-02-27]. 
  6. a b Gąsiorowski 1993 ↓, s. 327-328.
  7. a b Paweł Anders: Jeziora Wolsztyńsko-Zbąszyńskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1989, s. 92. ISBN 83-7005-113-8. (pol.).
  8. Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
  9. Uchwała Nr V/19/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu międzyrzeckiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 4 grudnia 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 5 października 1954 r. dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 4 grudnia 1954 r., Nr. 10, Poz. 55)
  10. Dz.U. z 1991 r. nr 115, poz. 497
  11. a b c Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 130. [dostęp 2015-02-27].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Portal di Ensiklopedia Dunia

Kembali kehalaman sebelumnya