Parafia św. Agnieszki w Goniądzu

Parafia pw. św. Agnieszki
w Goniądzu
	; Kościół św. Agnieszki w Goniądzu
Państwo	Polska
Siedziba	Goniądz
Adres	ul. Mickiewicza 15; 19-110 Goniądz
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Archidiecezja	białostocka
Dekanat	Mońki
Kościół	św. Agnieszki
Filie	Kaplica Ducha św.; Kaplica św. Floriana; Kaplica Sióstr Zak.
Proboszcz	ks. Robert Jacek Koller
Wezwanie	św. Agnieszki
Wspomnienie liturgiczne	13 czerwca odpust ; św. Antoniego Padewskiego
	Położenie na mapie Goniądza Parafia pw. św. Agnieszki; w Goniądzu
	Położenie na mapie Polski Parafia pw. św. Agnieszki; w Goniądzu
	Położenie na mapie województwa podlaskiego Parafia pw. św. Agnieszki; w Goniądzu
	Położenie na mapie powiatu monieckiego Parafia pw. św. Agnieszki; w Goniądzu
	Położenie na mapie gminy Goniądz Parafia pw. św. Agnieszki; w Goniądzu
	53°29′11″N 22°44′09″E/53,486389 22,735833
	Multimedia w Wikimedia Commons

Parafia pw. św. Agnieszki w Goniądzu – rzymskokatolicka parafia należąca do dekanatu Mońki archidiecezji białostockiej, metropolii białostockiej.

Historia parafii

Parafia w Goniądzu powstała z fundacji wielkiego księcia litewskiego Witolda przed rokiem 1430. Pierwszy kościół został wzniesiony pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP, św. Jana Chrzciciela i św. Agnieszki. W czasie potopu szwedzkiego świątynia ta została bardzo zniszczona. W 1520 r. w Goniądzu został zbudowany drugi kościół, który ufundował wojewoda wileński Mikołaj Radziwiłł jako prepozytura szpitalna pw. Ducha Świętego. Świątynia ta pod koniec XVIII wieku popadła w ruinę i na początku XIX wieku zbudowano w tym miejscu kaplicę cmentarną.

Lata 20. XX wieku zapoczątkowały nie tylko rozwój gospodarczy kraju ale i również życia religijnego w wyniku czego zachodziła konieczność budowy nowych kościołów i tworzenia nowych parafii. Wychodząc tym potrzebom naprzeciw biskup wileński Jerzy Matulewicz utworzył nową parafię w Mońkach i Downarach. W związku z tym z parafii w Goniądzu wydzielono Mońki-osadę i Downary-Plac-osadę, jako siedziby przyszłych parafii oraz przyłączono wsie do nowo powstałych parafii.

^{[potrzebny przypis]}

Na wniosek metropolity wileńskiego Romualda Jałbrzykowskiego Stolica Apostolska z dniem 10 października 1929 roku udzieliła indulgencji odwiedzającym kościół w dniu odpustu św. Antoniego Padewskiego^[1].

Kościół parafialny

Osobny artykuł: kościół św. Agnieszki w Goniądzu.

Kościół pw. Wniebowzięcia NMP, św. Jana Chrzciciela i św. Agnieszki został odbudowany w I połowie lat 60. XVII wieku. W roku 1775 rozpoczęto budowę nowego, drewnianego kościoła, fundatorami świątyni byli bp. przemyski Antoni Betański, tytularny proboszcz Goniądza i Izabela z Poniatowskich Branicka. 26 września 1921 roku kościół ten doszczętnie spłonął.

Obecnie istniejący kościół w stylu neobaroku polskiego wybudował w latach 1922–1924 ks. Adam Abramowicz według projektu architekta prof. Politechniki Warszawskiej Oskara Sosnowskiego. 14 września 1924 r. konsekracji świątyni dokonał bp wileński Jerzy Matulewicz. W wyniku II wojny światowej miasto Goniądz i kościół w bardzo znacznym stopniu uległ zniszczeniu. W sierpniu 1944 roku wojska niemieckie wysadziły obie wieże kościoła. Pozostałe dotychczas ocalałe fragmenty murów uległy dalszemu zniszczeniu w trakcie walk o przełamanie umocnień frontowych na rzece Biebrza, które trwały do połowy stycznia 1945 r.

Kościoły filialne i kaplice

Kaplica pw. Ducha Świętego na cmentarzu w Goniądzu
Kaplica pw. św. Floriana w Goniądzu
Kaplica w domu zakonnym Zgromadzenia Sióstr Służek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanej w Goniądzu

Cmentarz parafialny

Na terenie parafii znajduje się cmentarz grzebalny założony w roku 1804 o powierzchni 2 ha w odległości 0,5 km od kościoła.

Zasięg parafii

Do parafii należą wierni z miejscowości^[2]: Białosuknia, Dawidowizna, Doły, Goniądz, Jaski, Klewianka, Kosiorki, Krzecze, Łazy, Mierkienniki, Ołdaki, Piwowary, Pyzy, Smogorówka Goniądzka, Szafranki, Wojtówstwo i Zyburty.

W latach 20. XX wieku z parafii wyłączono dla parafii pw. Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkach^[3] wiernych z miejscowości: Dzieżki, Ginie, Hornostaje (od 1931), Krzeczkowo, Łupichy Mońki Oliszki, Potoczyzna, Świerzbienie i Zblutowo.

Wyłączono także do Parafii Matki Boskiej Anielskiej w Downarach wiernych z miejscowości: Downary, Kramkówkę Dużą, Kramkówke Małą, Olszową Drogę, Osowiec (osadę), Owieczki, Rybaki, Żodzie. ^{[potrzebny przypis]} oraz Ciesze, Koleśniki, Uścianek, Sobieski.

Proboszczowie

ks. kan. Adam Abramowicz (1922–1925)
ks. kan. Tadeusz Sołowiej (1990–2011)
ks. Grzegorz Pigiel (2011–2019)
ks. Robert Jacek Koller (od 30 czerwca 2019)

Przypisy

↑ Oficjalna strona parafii. parafia-goniadz.scholaris.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-05)]. [dostęp 24.09.2008] (kopia z Internet Archive)
↑ Informacje o parafii na stronie archidiecezji białostockiej
↑ TadeuszT. Skutnik TadeuszT., Historia Parafii | Parafia pw. MB Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkac [online], Historia Parafii | Parafia pw. MB Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkac [dostęp 2021-05-15] (pol.), Fragment źródła opatrzony przypisem: "[13]APM, Księga protokołów, Protokół nr 6.".

Linki zewnętrzne

Informacje o parafii na stronie archidiecezji białostockiej

[1] Oficjalna strona parafii. parafia-goniadz.scholaris.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-05)]. [dostęp 24.09.2008] (kopia z Internet Archive)

[2] Informacje o parafii na stronie archidiecezji białostockiej

[:1-3] TadeuszT. Skutnik TadeuszT., Historia Parafii | Parafia pw. MB Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkac [online], Historia Parafii | Parafia pw. MB Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkac [dostęp 2021-05-15] (pol.), Fragment źródła opatrzony przypisem: "[13]APM, Księga protokołów, Protokół nr 6.".

[1]

[2]