|
Parafia Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Narwi
Parafia Podwyższenia Krzyża Pańskiego – parafia prawosławna w Narwi, w dekanacie Narew diecezji warszawsko-bielskiej. Na terenie parafii funkcjonują 3 cerkwie i 1 kaplica:
Na starym cmentarzu prawosławnym w Narwi (przy ulicy Bielskiej) znajduje się murowana kapliczka. W skład parafii wchodzą następujące miejscowości: Narew, Bruszkowszczyzna, Chrabostówka, Cimochy, Cisy, Doratynka, Gorędy, Hajdukowszczyzna, Kaczały, Makówka, Nowosiółka, Odrynki, Paszkowszczyzna, Podwaśki, Rohozy, Rybaki, Skaryszewo, Waniewo, Waśki i przysiółek Gramotne, z ogólną liczbą 850 wiernych. HistoriaParafię erygowano na początku XVI w. Pierwsze wzmianki pisemne spotykamy w rejestrze pomiary włócznej z 1560, a pierwszy opis cerkwi parafialnej pochodzi z 1772. Pod koniec XVIII w. założono w pobliżu cerkwi cmentarz parafialny. Po synodzie połockim parafia weszła w skład dekanatu bielskiego eparchii wileńsko-litewskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. W 1846 parafia liczyła 2244 osoby, a rok później – 2284. W latach 40. XIX w. sprowadzono na cmentarz drewnianą cerkiew z Czyż, którą 22 października 1853 konsekrowano pod wezwaniem Kazańskiej Ikony Matki Bożej. W związku z dalszym wzrostem liczby wiernych zaszła potrzeba budowy większej świątyni. Nową, obecnie istniejącą cerkiew parafialną wzniesiono w latach 1882–1885; poświęcono 9 maja 1885. W 1901 parafię włączono do nowo powstałej eparchii grodzieńskiej. W 1905 parafia liczyła 3098 osób. W 1913 wokół cerkwi zbudowano kamienne ogrodzenie z bramą wjazdową. Funkcjonowanie parafii przerwała I wojna światowa, podczas której większość wiernych udała się na bieżeństwo. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę parafia wznowiła działalność jako etatowa; duchowieństwo z Narwi obsługiwało sąsiednie wspólnoty prawosławne. Bezpośrednio po II wojnie światowej część parafian została przesiedlona do ZSRR. Od 1951 parafia w Narwi należy do diecezji warszawsko-bielskiej; w 1962 weszła w skład dekanatu Narew. 5 lipca 1982 z parafii narewskiej wydzielono parafię w Tyniewiczach Dużych; świątynią nowej parafii została dotychczasowa cerkiew cmentarna św. Łukasza. W latach 80. XX w. zbudowano nowe ogrodzenie wokół należącego do parafii cmentarza w Odrynkach (na którym znajduje się cerkiew filialna św. Jana Teologa, pochodząca z lat 60. XIX w.). 12 kwietnia 1990 spłonęło wnętrze cerkwi parafialnej. Po wykonaniu prac restauratorskich oraz wyposażeniu świątyni w nowy ikonostas, ikony i utensylia cerkiew ponownie konsekrowano 25 czerwca 1994. W tym samym roku przy świątyni zbudowano studzienkę do święcenia wody. W 1993 cerkiew Kazańskiej Ikony Matki Bożej przeniesiono na nowy, czynny cmentarz (znajdujący się w odległości 1,3 km od cerkwi parafialnej), odrestaurowano (m.in. pokryto dach gontem) i poświęcono 25 września 1994. Na starym cmentarzu, w miejscu w którym znajdował się ołtarz przeniesionej cerkwi wzniesiono niewielką, murowaną kapliczkę. W latach 1994–1997 w Rybakach wzniesiono murowaną kaplicę, którą 24 czerwca 1997 poświęcono pod wezwaniem św. Jana Złotoustego. 1 maja 2000 spłonęła cmentarna cerkiew Kazańskiej Ikony Matki Bożej, jednak w krótkim czasie została odbudowana. Główne święta parafialne:
Proboszczowieks. Stefan Przybytek (1727) ks. Jan Maliszewski (1783 – 1814) ks. Antoni Sosnowski (1787 – 1789) ks. wik. Joachim Plaskiewicz (1782) ks. wik. (?) Leszczynski (1791), ks. wik. Andrzej Maliszewski (1794 – 1796) ks. wik. Jan Szeryński (1797) ks. wik. Jan Miskiewicz (1806) ks. wik. Kajetan Aleksandrowicz (1808 – 1813) ks. wik. Antoni Głowacki (1814) ks. Atanazy Łopuszynski (dziekan, 1840-1844) ks. Jan Bielawski (1845-1871), ks. Antoni Nowicki (11.02.1872 – 23.09.1881) ks. Antoni Kuźmiński (23.09.1881 – 09.05.1883) ks. Jan Kłoczkowski (5.07.1882 31.08.1895) ks. Konstanty Kłoczkowski (3.09.1895 – 16.12.1909) ks. Witalis Strokowski (18.02.1910 – 1915 ewakuacja) ponownie 28.08.1918 – 27.02.1934 ks. Andrzej Rutkowski (27.02.1934 – 20.03.1934) ks. Witalis Strokowski (20.03.1934 – 04.07.1960) ks. wik. Anatol Konach (18.03.1955 – 12.03.1959) ks. wik. Andrzej Filimoniuk (12.03.1959 – 04.07.1960) ks. Jan Jakubiuk (04.07.1960 – 01.08.1968) wik. Włodzimierz Antiporowicz (20.05.1967 – 12.06.1967) ks. Piotr Popławski (dziekan 1.08.1968 – 15.06.1985) ks. Andrzej Jakimiuk (dziekan 16.09.1985 – 18.03.1988) ks. wik. Jerzy Plis (16.02.1986 – 25.01.1988) ks. wik. Mirosław Oreszuk (25.01.1988 – ?) ks. Teodor Wiermiejuk (18.05.1988 – 18.03.1991) ks. Bazyli Roszczenko (dziekan 18.03.1991 – 10.01.2021) ks. wik. Eugeniusz Kosakowski (? – 26.06.1994) ks. wik. Paweł Sterlingow (18.02.1998 – 12.07.2002) ks. wik. Bogumił Korniluk (12.07.2002 – 02.06.2024) ks. Michał Dudicz (10.01.2021 – 16.06.2024) ks. Jarosław Ciełuszecki (od 16.06.2024) Galeria
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
