|
Paterek
Paterek – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie nakielskim, w gminie Nakło nad Notecią. W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą gromady Paterek, po jej likwidacji w gromadzie Nakło nad Notecią. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Paterek liczy 2680 mieszkańców (stan na 31 grudnia 2012)[2]. HistoriaPierwsza wzmianka o Paterku pochodzi z datowanego na 1720 dokumentu, w którym August II Mocny potwierdził przywileje Nakła. Ignacy Geppert w Dziejach ziemi nakielskiej wymienia istniejące na terenie dzisiejszego Paterka 3 miejscowości: Paterek Miejski, Paterek Wiejski i Paterek Dworski. Paterek Miejski został ok. 1870 na prośbę mieszkańców wyłączony z Nakła. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich wspomina 2 miejscowości:
Podczas powstania wielkopolskiego na terenie Paterka stoczono kilka potyczek. Największa z nich rozegrała się 7 lutego 1919. Z tego okresu pochodzi grób powstańca znajdujący się na miejscowym cmentarzu. W 1945 oddziały niemieckiej żandarmerii rozstrzelały w Paterku 250 Polaków i Żydów, przywiezionych z następujących miejscowości: Nakło, Glesno, Józefina, Kościerzyn Wielki, Kruszki, Mrocza, Pobórka Wielka, Podgórze, Ruda, Wiktorówko, Wyrzysk i Wysoka Krajeńska[5]. Wśród ofiar znalazło się 3 dzieci i 15 kobiet[5]. Na terenie wsi zlokalizowane są dwa nieczynne cmentarze ewangelickie[6][7]. Historia parafiiW 1927 roku na cmentarzu w Paterku Józef Draheim wybudował kaplicę. 1 lipca 1965 kardynał Stefan Wyszyński utworzył ośrodek duszpasterski w Paterku obejmujący także Polichno i Rozwarzyn. 1 października 1979 została utworzona parafia Matki Boskiej Bolesnej w Paterku. W 1984 rozpoczęto budowę kościoła, który 30 października 1991 r. poświęcił biskup Bogdan Wojtuś[8]. Zbrodnia w PaterkuW październiku i listopadzie 1939 roku w Paterku Selbstschutz dokonywał rozstrzeliwań Polaków. Zatrzymywana ludność polska była początkowo torturowana przez Niemców, a następnie mordowana w żwirowni[9]. Zamordowanych pochowano w czternastu grobach. Podczas ekshumacji wydobyto 205 czaszek, z czego 61 zostało mocno lub całkowicie rozbitych. Prawdopodobnie jedna czwarta ofiar zbrodni w Paterku nie zginęła w wyniku rozstrzelania, a w wyniku uderzenia tępymi narzędziami (kolbami karabinów lub łopatami)[10]. Osiedla Paterka
GospodarkaW Paterku znajduje się jedna z większych firm w Polsce wykonująca usługi i produkcję dla potrzeb transportu kolejowego. Podstawową działalnością Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego „Paterek” Spółka Akcyjna jest naprawa i modernizacja wagonów towarowych oraz produkcja konstrukcji stalowych. Obok firmy znajduje się też kilka mniejszych zakładów zajmujących się m.in. recyklingiem, przeróbką drewna i krawiectwem. KulturaBudowa hali widowiskowo-sportowej w Paterku, której początki sięgają 1998 pochłonęła 8 mln złotych. Od dnia otwarcia w marcu 2003 hala stanowi główny ośrodek kultury. Prócz hali funkcjonuje w Paterku również Wiejski Dom Kultury i biblioteka wyposażona w 3 komputery z dostępem do internetu. Muzeum KomunikacjiPowstało w marcu 2011 roku na bazie kolekcji zabytkowych autobusów. Znajdziemy w nim 30 autobusów kursujących w latach 70.–90. XX w. w Polsce m.in. z Bydgoszczy, stare fotografie, historie bydgoskiej, nakielskiej komunikacji, stroje kierowców, stare bilety. Muzeum jest obecnie w fazie organizacji. Zwiedzanie jest możliwe po uprzednim kontakcje telefonicznym[11]. Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
