Pałeczka dżumy
Pałeczka dżumy (Yersinia pestis, daw. Pasteurella pestis) – nieprzetrwalnikująca bakteria Gram ujemna o kształcie pałeczki będąca czynnikiem etiologicznym dżumy. Ze względu na kształt została zakwalifikowana do pałeczek, jednak poszczególne bakterie posiadają dużą zmienność wyglądu. Rezerwuarem są zwierzęta (z wyjątkiem wielbłądów) – obecnie głównie susły, świstaki oraz świnki morskie. Morfologia i fizjologiaW przeciwieństwie do pozostałych bakterii z grupy Yersinia pałeczka dżumy nie ma rzęsek oraz – w konsekwencji – zdolności ruchu. Ma otoczkę, którą traci podczas hodowania na podłożach mikrobiologicznych. Pałeczka dżumy jest wrażliwa na działanie wysokiej temperatury, ale nie ginie przez miesiące w niskich temperaturach. Niszcząco działają zwykłe środki dezynfekcyjne (fenol, lizol). Właściwości biochemicznePałeczka dżumy posiada wiele cech wspólnych z rodzajem Yersinia – brak rozkładu żelatyny, laktozy przy zachowanej zdolności do rozkładu glukozy i maltozy. Nie wytwarza H2S. Testem różnicującym może być brak rozkładu mocznika oraz ornityny. HodowlaPałeczka dżumy nie ma wygórowanych wymagań odżywczych – rośnie na zwykłych podłożach z agarem, może również wzrastać na podłożach z żółcią. Temperatura optymalna do wzrostu wynosi 30 °C. Barwienie bakterii daje charakterystyczny biegunowy wygląd przypominający agrafkę, gdyż środek komórki nie ulega zabarwieniu. Potwierdzenie rozpoznania opiera się m.in. na wykonaniu aglutynacji z surowicą przeciwdżumową. OdmianyPomimo że istnieje tylko jeden serotyp (biotyp) bakterii, ze względu na obszar występowania i właściwości biochemiczne wyodrębniono trzy typy.
ChorobotwórczośćBakteria może wywołać ostrą, gwałtowną, często śmiertelną chorobę – dżumę. Była odpowiedzialna za tragiczną czarną śmierć. Wrażliwość na antybiotykiPałeczka dżumy jest wrażliwa na następujące grupy antybiotyków: Zobacz teżBibliografia
|