|
Personalizm chrześcijańskiPersonalizm chrześcijański, personalizm katolicki – prąd w filozofii chrześcijańskiej, powstały w latach 30tych XX wieku. Stawia w centrum osoby ludzką, a religię traktował jako więź osobową człowieka z Bogiem. W personalizmie osoba (łac. persona) nie jest prostą jednostką ludzką, lecz przypisuje się jej takie cechy jak autonomia, samoświadomość, wola, zdolność do twórczości, odpowiedzialność moralna[1]. W szerokim ujęciu personalizm jest pewnym stanowiskiem filozoficznym, gdzie tak rozumiana osoba jest pojęciem centralnym. Jako taki można elementy personalistyczne odnaleźć już w filozofii starożytnej. Wśród filozofów chrześcijańskich personalizm odnajdywany jest w Augustyna z Hippony i Tomasza z Akwinu[1]. Dla XX-wiecznego personalizmu chrześcijańskiego szczególnie ważna będzie filozofia Tomasza z Akwinu (tomizm) Personalizm chrześcijański powstał w latach 30tych XX w. we Francji, a następnie zyskał uznanie także w innych krajach. Zwykle wyróżnia się jego dwa nurty[2]:
Nurtów personalizmu chrześcijańskiego było jednak więcej, np. polski personalizm uniwersalistyczny Czesława Bartnika i uczniów. Personalizm chrześcijański wpłynął też na wielu innych filozofów i nurtów chrześcijańskich, np. na chrześcijański ewolucjonizm Pierre'aa Teilharda de Chardina czy na katolicką naukę społeczną (duży wpływ Maritaina)[2]. Personalizm chrześcijański stawia w centrum wyjątkową i niepowtarzalną osobę ludzką, wyposażoną w niezbywalną godność. Tę centralną pozycję osoba zawdzięcza Boskiemu stworzeniu[2]. Personalizm starał się znaleźć odrębną drogę wobec konfliktowych koncepcji indywidualizmu i kolektywizmu (łączonymi z z politycznymi ideologiami liberalizmu i socjalizmu) (chociaż w przypadku Mourniera celem był połączony z chrześcijaństwem socjalizm, natomiast zdecydowanie odrzucany był komunizm)[2]. Personaliści uważali, że kolektywizm i indywidualizm są zbyt abstrakcyjne, wadliwe i nie przedstawiają prawdziwej natury człowieka, który jest indywidualną osobą i jednocześnie członkiem ludzkiej wspólnoty jak rodzina, lokalna społeczność itp. Zwolennicy indywidualizmu lub kolektywizmu mają tendencję do absolutyzowania swojego poglądu, popadając w skrajności jak libertarianizm albo komunizm. Szczególnym zagrożeniem jest tu totalitaryzm[2]. Personalizm podkreśla wolność i odpowiedzialność konkretnej osoby za własne życie, jednocześnie podkreślając fakt, że powinna ona realizować tę odpowiedzialność w stosunku do swoich bliźnich, poza nimi bowiem traci wartość. Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
|
.jpg)
