Powiat myśliborski
Powiat myśliborski – położony jest w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim. Utworzony został w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Myślibórz. W skład powiatu wchodzą:
Boleszkowice; Nowogródek Pomorski Według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 65 426 osób[2]. PołożeniePowiat myśliborski jest najdalej wysuniętym na południowy zachód powiatem województwa zachodniopomorskiego. Położony jest na malowniczym Pojezierzu Myśliborskim oraz częściowo na Nizinie Gorzowskiej. We wschodniej części gminy Barlinek znajduje się fragment Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego (z siedzibą w Gorzowie Wielkopolskim), a w przylegającej do Odry części gminy Boleszkowice, fragment Parku Narodowego Ujście Warty. Przed reformą administracyjną z 1975 r. w obecnych granicach znajdowały się 2 powiaty: myśliborski i chojeński (z siedzibą w Dębnie), a w latach 1975–1999 teren obecnego powiatu znajdował się w granicach województwa gorzowskiego. Według danych z 1 stycznia 2009 powierzchnia powiatu myśliborskiego wynosi 1182,40 km²[3]. Na południu powiat myśliborski graniczy z powiatem gorzowskim w woj. lubuskim, oraz powiatem strzelecko-drezdeneckim, na wschodzie z powiatem choszczeńskim, na północy z powiatami gryfińskim, pyrzyckim i stargardzkim[4]. Powiat graniczy również z niemieckim krajem związkowym Brandenburgia. HistoriaPoczątki powiatu datowane są na rok 1816, kiedy to w wyniku pruskiej reformy administracyjnej został utworzony Kreis Soldin. W skład powiatu wchodziły wówczas cztery miasta: Barlinek, Lipiany, Myślibórz, Pełczyce. Taki stan rzeczy przetrwał do 1945 r. Po wojnie Lipiany i okolice zostały przyłączone do powiatu pyrzyckiego. W skład powiatu myśliborskiego wchodziły natomiast miasta: Myślibórz, Barlinek, Pełczyce. Na zachodzie powiat graniczył z powiatem chojeńskim z siedzibą w Dębnie, w skład którego wchodziły między innymi gminy Dębno i Boleszkowice. Obydwa powiaty należały do województwa szczecińskiego i graniczyły z województwem zielonogórskim. W granicach województwa szczecińskiego powiat funkcjonował do reformy administracyjnej w 1975 roku, w wyniku której zlikwidowano powiaty. Wszystkie gminy powiatu myśliborskiego i część gmin powiatu chojeńskiego zostały wówczas wcielone do nowo utworzonego województwa gorzowskiego. Od 1 stycznia 1999 roku powiat funkcjonuje w granicach województwa zachodniopomorskiego i obejmuje swym zasięgiem gminy: Barlinek, Boleszkowice, Dębno, Myślibórz i Nowogródek Pomorski[5]. Środowisko naturalneNa terenie powiatu myśliborskiego znajduje się Barlinecki Park Krajobrazowy (powierzchnia 20285 ha), utworzony w 1991 roku w celu ochrony i zachowania walorów krajobrazowych naturalnego środowiska, wartości kulturowych, przyrodniczych oraz dydaktycznych. Na terenie gminy Boleszkowice znajduje się część Parku Krajobrazowego „Ujście Warty”, celem ochrony jest tu zachowanie walorów przyrodniczo-krajobrazowych dolin rzek: Warty i Odry oraz otaczających je wysoczyzn. Na terenie parku znajduje się Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy „Porzecze” (powierzchnia 142,74 ha), powstały w 1992 roku, w celu ochrony wyjątkowo cennych fragmentów krajobrazu naturalnego. Na terenie powiatu istnieje 7 rezerwatów przyrody:
Oprócz parków i rezerwatów na terenie powiatu występuje także wiele pomników przyrody. Najczęściej są to drzewa pomnikowe (dąb, lipa, buk), rzadziej gniazda (orła bielika, bociana czarnego), głazy narzutowe, skały piaskowe. Mówiąc o przyrodzie nie sposób pominąć parki podworskie, powstające na terenie powiatu w XVIII i XIX wieku. Większość z nich jest wpisana do rejestru zabytków. Na szczególną uwagę zasługują parki w: Derczewie, Karsku, Dolsku, Golenicach, Smolnicy. Jezioro Myśliborskie (powierzchnia 617,7 ha, maksymalna głębokość 22,3 metra) – to największe jezioro na całym Pojezierzu Myśliborskim, częściowo wpisujące się w układ urbanistyczny miasta Myślibórz. Na jeziorze znajdują się dwie wyspy, a cztery kanały, które wpadają do Jeziora Myśliborskiego, łączą jego wody z innymi, okolicznymi jeziorami, dzięki czemu można przeprawiać się między nimi bez konieczności wychodzenia na brzeg. Z Jeziora Myśliborskiego wypływa również rzeka Myśla, która wpada do Odry. Jezioro Barlineckie (powierzchnia 270 ha, maksymalna głębokość do 18 metrów) – jedno z większych jezior Pojezierza Myśliborskiego. Na jego zachodnim, północnym i wschodnim brzegu rozciągają się zabudowania miasta Barlinek. Cały okoliczny krajobraz ukształtował się w formie wału czołowo-morenowego pozostawiając bardzo urozmaiconą, a zarazem atrakcyjną rzeźbę, z głęboko wcinającymi się jarami i wąwozami. Na jeziorze powstały cztery wyspy: Łabędzia, Sowia, Nadziei oraz Zielona. Każda z nich została objęta ochroną jako użytek ekologiczny[6]. Obiekty sportowo-rekreacyjne
KulturaMuzea[7]Muzeum Regionalne w Barlinku – mieści się w tzw. Domu Gutenberga, w którym kiedyś była drukarnia. W muzeum znajdziemy ekspozycję dokumentującą życie i przebieg kariery wielkiego szachowego mistrza – dr Emanuela Laskera. Ekspozycja etnograficzna to głównie sprzęty gospodarstwa domowego tworzące fragment wnętrza izby z przełomu XIX i XX w. z klepiskiem, strzechą, piecem z kominem i sprzętem używanym w ówczesnej kuchni. Wśród pozostałych ekspozycji etnograficznych na uwagę zasługują kącik tkacki i pralniczy, warsztat szewski i zakład krawiecki. Zabytki archeologiczne dokumentują z kolei najstarszą historię gminy. Zbiór obejmuje zabytki z młodszej epoki kamienia: toporki bojowe, motyki, siekierki (4500-1800 p.n.e.) oraz naczynia kultury łużyckiej z wczesnej epoki żelaza (700-500 p.n.e.). Muzeum Pojezierza Myśliborskiego w Myśliborzu – mieści się w Kaplicy św. Ducha z XIV w. W muzeum znajdują się cztery sale ekspozycyjne: Myślibórz we wczesnym średniowieczu z eksponatami z wczesnego średniowiecza, dotyczącymi historii Sołdzina (pierwsza nazwa Myśliborza); Z dziejów Myśliborza – zgromadzone są tu muzealia związane z historią Myśliborza od XIV do XX w. m.in. ceramika z myśliborskiego warsztatu garncarskiego, renesansowe kafle piecowe, naczynia gliniane, misy i talerze, krucyfiks z Kapliczki Jerozolimskiej (XV w.), barokowe rzeźby sakralne, naczynia cynowe, kufry wianowe i cechowe, obrazy, starodruki; Historia i etnografia – Można znaleźć tu między innymi fotografie Myśliborza (Soldina) sprzed 1945 r., narzędzia rolnicze z gospodarstwa domowego; Galeria M – ekspozycja sztuki współczesnej – sala wystaw czasowych.
Media lokalne
EdukacjaSamorząd powiatowy jest organem prowadzącym dla sześciu szkół ponadgimnazjalnych:
Opieka zdrowotnaNa terenie powiatu działają 2 szpitale (w Barlinku i w Dębnie) oraz 33 Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej i poradnie, a także 17 aptek[8]. GospodarkaW końcu września 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie myśliborskim obejmowała ok. 1,4 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 6,6% do aktywnych zawodowo[9]. Przeciętne wynagrodzenie pracownicze w październiku 2008 r. wynosiło 2651,79 zł, przy liczbie zatrudnionych pracowników w powiecie myśliborskim – 9502 osoby. Przeciętne wynagrodzenie w sektorze publicznym wynosiło 2997,88 zł, a w sektorze prywatnym 2465,50 zł[10]. W 2013 r. wydatki budżetu samorządu powiatu myśliborskiego wynosiły 87,9 mln zł, a dochody budżetu 92,0 mln zł. Zadłużenie (dług publiczny) samorządu według danych na IV kwartał 2013 r. wynosiło 34,1 mln zł, co stanowiło 37,0% dochodów[11]. DemografiaWedług danych z 31 grudnia 2010 roku (stan na 1 stycznia 2011r.) powiat myśliborski zamieszkiwało 66 972 osób[12]. Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2010):
Komunikacja
BezpieczeństwoW 2009 r. wskaźnik wykrywalności sprawców przestępstw stwierdzonych w powiecie myśliborskim wynosił 72,5%[14][15]. W 2009 r. stwierdzono w powiecie m.in. 353 kradzieży z włamaniem, 19 kradzieży samochodów, 89 przestępstw narkotykowych[16][17][18]. Gmina Boleszkowice i gmina Dębno są położone w strefie nadgranicznej[19]. Powiat myśliborski obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Szczecinie z Nadodrzańskiego Oddziału SG[20]. Powiat myśliborski jest obszarem właściwości Prokuratury Rejonowej w Myśliborzu i Prokuratury Okręgowej w Szczecinie[21]. Na terenie powiatu działa 7 jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej włączonych do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego[22]. Ponadto istnieje jednostka ratowniczo-gaśnicza przy Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Myśliborzu oraz jej posterunek w Dębnie[23]. Administracja
Siedzibą władz powiatu jest miasto Myślibórz. Organem uchwałodawczym jest Rada Powiatu w Myśliborzu, w której skład wchodzi 19 radnych[26]. Rada Powiatu
Powiat myśliborski jest obszarem właściwości miejscowej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie[31]. Mieszkańcy powiatu myśliborskiego wybierają radnych do Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego w okręgu nr 5. Posłów na Sejm wybierają z okręgu wyborczego nr 41, senatora z okręgu nr 98 a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu nr 13. Współpraca zagranicznaPartnerzy zagraniczni: Powiat Märkisch-Oderland; Powiat Heidekreis (do 31 lipca 2011 Powiat Soltau-Fallingbostel); CiekawostkiNa terenie powiatu znajduje się wieś Dziedzice, będąca najstarszą wsią historycznie kaszubską, datowaną symbolicznie na 512 r. n.e.[32] Przypisy
Linki zewnętrzne |