Powiat sarneński

Powiat sarneński
	powiat
Państwo	Polska
Województwo	wołyńskie
Data powstania	15 marca 1920
Siedziba	Sarny
Powierzchnia	5478 km²
Populacja (1931); • liczba ludności	; 181,3 tys.
• gęstość	33,1 os./km²
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich	3
Liczba gmin wiejskich	9
	Położenie na mapie województwa;

Powiat sarneński – dawna jednostka samorządu terytorialnego II stopnia i podziału administracyjnego, utworzona 15 marca 1920 r. pod Zarządem Cywilnym Ziem Wołynia i Frontu Podolskiego z dotychczasowych gmin powiatu rówieńskiego: Wysock, Dąbrowica, Lubikowicze, Niemowicze i Wiry oraz gmin powiatu owruckiego: Kisorycze, Olewsk i Jurowo^[1]. 1 czerwca 1920 r. przekazany Rządowi Rzeczypospolitej Polskiej (w granicach należących dawniej do powiatu rówieńskiego)^[2]. 12 grudnia 1920 r. do powiatu pod Zarządem Terenów Przyfrontowych i Etapowych przyłączono gminy: Bereźnica, Włodzimierzec, Horodziec, Rafałówka i Bielska Wola z powiatu łuckiego^[3]. 19 lutego 1921 r. wszedł w skład nowo utworzonego województwa poleskiego II Rzeczypospolitej^[4]. 16 grudnia 1930 r. został przyłączony do województwa wołyńskiego^[5]. Jego siedzibą było miasto Sarny. W skład powiatu wchodziło 9 gmin wiejskich, 3 miejskie, 172 gromady wiejskie (sołectwa), 1 miasto i 5 miasteczek. 1 stycznia 1923 r. wyłączono gminę Wysock do nowo utworzonego powiatu stolińskiego^[6].

Dane

Powiat sarneński zajmował północno-wschodnią część województwa wołyńskiego i graniczył: od zachodu z powiatami kowelskim i łuckim, od północy z województwem poleskim (powiaty piński i stoliński), od wschodu granica jego przebiegała wzdłuż granicy państwowej Polska-ZSRR, zaś od południa graniczył z powiatem kostopolskim.

Powierzchnia powiatu wynosiła 5.478 km², a ludność 181,3 tys. osób (według spisu z 1931 r.), a więc dawała wskaźnik zamieszkania 33 osoby na 1 km².

Według drugiego powszechnego spisu ludności z 1931 roku powiat liczył 181 284 mieszkańców, 28 192 było rzymskokatolickiego wyznania, 450 – unickiego, 132 241 – prawosławnego wyznania, 816 – augsburskiego, 65 – reformowanego, 57 – unijne ewangelickie, 762 osób podało wyznanie ewangelickie bez bliższego określenia, 2 478 – inne chrześcijańskie, 16 088 – mojżeszowe, 5 – inne niechrześcijańskie, 122 osób nie podało przynależności konfesyjnej^[7].

Podział administracyjny

Gminy

gmina Antonówka nad Horyniem (od 1928, wcześniej: gmina Horodziec^[8]^[9])
gmina Bielska Wola
gmina Bereźnica (do 1928)^[10]
gmina Dąbrowica (miejska)
gmina Dąbrowica
gmina Horodziec (do 1928, następnie: gmina Antonówka nad Horyniem)^[8]
gmina Kisorycze
gmina Klesów
gmina Lubikowicze
gmina Niemowicze
gmina Rafałówka
gmina Rokitno (miejska)
gmina Sarny (miejska)
gmina Włodzimierzec
gmina Wysock (do 1922)^[11]

Miasta

Bereźnica (do ?)
Dąbrowica
Rokitno^[12]
Sarny
Włodzimierzec (do ?)
Wysock (do 1922)^[11]

Starostowie

Stanisław Rutkowski (1920-)^[13]

Zobacz też

Przypisy

↑ Dz. Urz. ZCZWiFP z 1920 r. Nr 2, poz. 20
↑ Dz. Urz. ZCZW z 1920 r. Nr 42, poz. 1058
↑ Dz. Urz. ZTPiE z 1920 r. Nr 5, poz. 49
↑ Dz.U. z 1921 r. nr 16, poz. 93
↑ Dz.U. z 1930 r. nr 82, poz. 649
↑ Dz.U. z 1922 r. nr 116, poz. 1051
↑ Drugi Powszechny Spis Ludności z Dn. 9.XII 1931 r. Mieszkania i Gospodarstwa Domowe. Ludność. Stosunki /Zawodowe. Województwo Wołyńskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1938, s. 27.
↑ ^a ^b M.P. z 1929 r. nr 93, poz. 223
↑ "Polesie" (tygodnik), nr 16, 18 listopada 1928, s. 12
↑ Dz.U. z 1928 r. nr 46, poz. 452
↑ ^a ^b 1 stycznia 1923 r. wyłączono z powiatu sarneńskiego i przyłączono do powiatu stolińskiego Dz.U. z 1922 r. nr 116, poz. 1051
↑ zdegradowane (Dz.U. Z.C.Z.W. Nr 13 poz. 112)
↑ Ruch służbowy. W starostwach. „Dziennik Urzędowy Zarządu Terenów Przyfrontowych i Etapowych”, s. 6, Nr 1 z 20 października 1920.

[1] Dz. Urz. ZCZWiFP z 1920 r. Nr 2, poz. 20

[2] Dz. Urz. ZCZW z 1920 r. Nr 42, poz. 1058

[3] Dz. Urz. ZTPiE z 1920 r. Nr 5, poz. 49

[4] Dz.U. z 1921 r. nr 16, poz. 93

[5] Dz.U. z 1930 r. nr 82, poz. 649

[6] Dz.U. z 1922 r. nr 116, poz. 1051

[7] Drugi Powszechny Spis Ludności z Dn. 9.XII 1931 r. Mieszkania i Gospodarstwa Domowe. Ludność. Stosunki /Zawodowe. Województwo Wołyńskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1938, s. 27.

[autonazwa2-8] M.P. z 1929 r. nr 93, poz. 223

[9] "Polesie" (tygodnik), nr 16, 18 listopada 1928, s. 12

[10] Dz.U. z 1928 r. nr 46, poz. 452

[autonazwa1-11] 1 stycznia 1923 r. wyłączono z powiatu sarneńskiego i przyłączono do powiatu stolińskiego Dz.U. z 1922 r. nr 116, poz. 1051

[12] zdegradowane (Dz.U. Z.C.Z.W. Nr 13 poz. 112)

[13] Ruch służbowy. W starostwach. „Dziennik Urzędowy Zarządu Terenów Przyfrontowych i Etapowych”, s. 6, Nr 1 z 20 października 1920.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]