Powietrzna Jednostka Operacji Specjalnych

Powietrzna Jednostka Operacji Specjalnych
	Consilio et Animis
	; odznaka pamiątkowa
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1 luty 2023
	Tradycje
Święto	14 września
Rodowód	7 Eskadra Działań Specjalnych
	Dowódcy
Obecny	ppłk pil. Piotr Ciechan
	Organizacja
Dyslokacja	Powidz
Rodzaj sił zbrojnych	Siły Powietrzne
Rodzaj wojsk	wojska lotnicze; siły specjalne
Podległość	3 SLT; operacyjnie: DKWS
Skład	patrz tekst
	Strona internetowa

Powietrzna Jednostka Operacji Specjalnych (PJOS) – jednostka wojskowa Sił Powietrznych dyslokowana w Powidzu, przeznaczona do transportu lotniczego i lotniczego wsparcia ogniowego sił i środków Wojsk Specjalnych.

Formowanie, zmiany organizacyjne

Jednostka została sformowana 1 lutego 2023 na bazie 7 eds. Zabezpiecza działania jednostek Wojsk Specjalnych zarówno na terenie kraju jak i poza granicami, a sformowanie jej wiąże się z celami i zobowiązaniem, jakie Siły Zbrojne RP dały dla NATO, to zdolność do dowodzenia większą liczbą lotniczych pododdziałów specjalnych. Rozformowana 7 eskadra działań specjalnych została certyfikowana do dowodzenia maksymalnie sześcioma elementami lotniczymi (poziom SOATG – Special Operations Air Task Group). W NATO to zdolności do dowodzenia bardziej rozbudowanymi elementami lotniczymi, czym było powstanie nowej jednostki lotniczej^[2]^[1]. Podstawowym wyposażeniem PJOS są śmigłowce Mi-17TU oraz Mi-17-1V. Piloci eskadry są szkoleni do wykonywania lotów nocnych z użyciem noktowizji co wynika z charakteru działań jednostek specjalnych. Jednostka podlega dowództwu 3 Skrzydła Lotnictwa Transportowego, w działaniach realnych dowodzenie jednostką przejmuje Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych^[2]^[1]^[3]^[4].

Przeznaczenie, zadania

Jednostka jest na etapie uzupełniania personelu, certyfikacji, która potwierdzi jej przygotowanie do dyżuru w Siłach Odpowiedzi NATO w roku 2024. Większość żołnierzy jednostki brało udział na misjach poza granicami kraju, np. w Iraku i Afganistanie^[5].

Jednostka prowadzi operacje powietrzne poprzez lotnicze działania specjalne jak desantowanie linowe, wprowadzania i wydobywanie sekcji Wojsk Specjalnych za pomocą śmigłowca technikami (ang.) Helicopter Rope Suspension Technique – techniką szybkiej liny, linami alpinistycznymi, przy pomocy drabiny linowej i metodą (ang.) Special Patrol Insertion/Extraction. Jednostka prowadzi: działania powietrznodesantowe spadochroniarzy WS, rozpoznanie powietrzne oraz lotnicze wsparcie ogniowe. Jednostka ma wykonywać działania nad akwenami (desant do wody, na okręt, i wydobywanie z nich), na lądzie (w tym na terenie zabudowanym, w górach i na równinach)^[2]^[5].

Powietrzna Jednostka Operacji Specjalnych uczestniczyła od 29 lutego do 15 marca 2024 w ćwiczeniu „Cobra-24”, które były częścią największych w tym roku manewrów polskiej armii pod kryptonimem „Dragon-24”^[6]. PJOS w 2024 pełnić będzie dyżur SON (Siły Odpowiedzi NATO)^[1]. PJOS jest odpowiednikiem amerykańskiego 160 Lotniczego Pułku Operacji Specjalnych („Night Stalkers”)^[2].

Struktura organizacyjna (2023)

Stan na rok 2023^[7]^[8]^[2]

dowództwo;
sztab;
- sekcja personalna,
- sekcja komunikacji społecznej,
- sekcja operacyjna,
- sekcja rozpoznania,
- sekcja wsparcia,
- sekcja logistyki wykonawczej
Zespół Dowodzenia;
Grupa Lotnicza;
Grupa Obsługi Technicznej;
Grupa Zabezpieczenia Medycznego.