Raj ziemski (Morris)

Raj ziemski (The Earthly Paradise) – poemat dziewiętnastowiecznego angielskiego poety Williama Morrisa, publikowany partiami w latach 1868-1870, jedno z najważniejszych dzieł literackich epoki wiktoriańskiej.

Utwór nawiązujący swoim układem i formą wersyfikacyjną do Opowieści kanterberyjskie Geoffreya Chaucera ma charakter kompozycji ramowej. Składa się z dwunastu części opisanych nazwami miesięcy od marca do lutego, z których każda zawiera dwie opowieści. Prezentowane wątki pochodzą z mitologii greckiej i skandynawskiej.

Podobnie jak dzieło Chaucera, poemat Morrisa jest zróżnicowany formalnie. Poeta wykorzystuje wiersz parzyście rymowany i strofę królewską, czyli siedmiowiersz ababbcc^[1].

Of Heaven or Hell I have no power to sing,

I cannot ease the burden of your fears,

Or make quick-coming death a little thing,

Or bring again the pleasure of past years,

Nor for my words shall ye forget your tears,

Or hope again for aught that I can say,

The idle singer of an empty day^[2].

Poemat Morrisa jest śmiałą próbą syntezy mitologii greckiej i germańskiej. Zawiera on między innymi historię pięknej wojowniczki Atalanty, Erosa i Psyche, oraz Pigmaliona i jego rzeźby. Można domniemywać, że celem autora było równouprawnienie kulturalnego dziedzictwa ludów Południa i Północy. Trzeba przypomnieć, że w tym samym czasie Richard Wagner tworzył swoje monumentalne opery oparte na Pieśni o Nibelungach. Szerzej na temat Raju ziemskiego pisze John William Mackail^[3]. Po polsku dzieło Morrisa przedstawił Leon Winiarski^[4].

Drobny fragment z wielkiego poematu Morrisa można odnaleźć w internetowej Antologii poezji angielskiej^[5].