|
Sławoj Leszek Głódź
  .jpg) .jpg) Sławoj Leszek Głódź (ur. 13 sierpnia 1945 w Bobrówce) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor prawa kanonicznego, generał dywizji Wojska Polskiego, biskup polowy Wojska Polskiego w latach 1991–2004, arcybiskup ad personam w latach 2004–2008, biskup diecezjalny warszawsko-praski w latach 2004–2008, arcybiskup metropolita gdański w latach 2008–2020, od 2020 arcybiskup senior archidiecezji gdańskiej. W 1970 przyjął święcenia kapłańskie. Doktorat w zakresie wschodniego prawa kanonicznego uzyskał w Papieskim Instytucie Wschodnim. W latach 1981–1991 kierował sekcjami Kościoła obrządku bizantyjsko-ukraińskiego oraz Kościoła na Białorusi obrządku bizantyjsko-ruteńskiego w watykańskiej Kongregacji ds. Kościołów Wschodnich. W 1991 został mianowany pierwszym biskupem polowym reaktywowanego Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego. Na tym stanowisku odtworzył struktury diecezjalne Ordynariatu, ustanawiając sieć parafii wojskowych w całej Polsce. W 2004 został wyniesiony do godności arcybiskupa ad personam. W tym samym roku otrzymał nominację na biskupa diecezjalnego warszawsko-praskiego, a w 2008 na arcybiskupa metropolitę gdańskiego. Zasiadał w licznych gremiach Konferencji Episkopatu Polski, a także w dykasteriach watykańskich. Wobec hierarchy formułowano zarzuty niepodejmowania działań na zawiadomienia o dopuszczeniu się czynów pedofilnych przez gdańskich księży i stosowanie mobbingu wobec podległych księży. Po ustąpieniu z urzędu Stolica Apostolska, w wyniku przeprowadzonego dochodzenia, podjęła wobec niego decyzje dyscyplinarne, m.in. nakazała zamieszkanie poza archidiecezją gdańską oraz zakazała udziału w publicznych celebracjach i spotkaniach na jej terenie. ŻyciorysMłodość i wykształcenieUrodził się 13 sierpnia 1945 w Bobrówce[1]. Jako uczeń Liceum Ogólnokształcącego w Sokółce wraz z kolegami w 1963 założył tajną organizację Białe Orły, która dokonała akcji dywersyjnej przed pochodem pierwszomajowym[2]. Za udział w niej przez trzy miesiące przebywał w Centralnym Więzieniu Karno-Śledczym w Białymstoku[3][4]. Został też wydalony ze szkoły z wilczym biletem. Maturę zdał w liceum dla pracujących[2]. W 1964 wstąpił do seminarium duchownego w Białymstoku. Studia musiał przerwać na dwa lata ze względu na powołanie do odbycia zasadniczej służby wojskowej w kompaniach kleryckich[1]. Pierwszy rok służył w 32 Budziszyńskim Pułku Zmechanizowanym w Kołobrzegu, natomiast drugi rok w Mazurskiej Brygadzie Saperów w Podjuchach koło Szczecina. W trakcie służby uzyskał specjalizację sapera pontoniera[4]. 14 czerwca 1970 został wyświęcony na prezbitera przez biskupa Henryka Gulbinowicza, administratora apostolskiego w Białymstoku[5]. Studia kontynuował na Wydziale Prawa Kanonicznego Instytutu Katolickiego w Paryżu, na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim i w Papieskim Instytucie Wschodnim, gdzie w 1980 uzyskał doktorat w zakresie wschodniego prawa kanonicznego[1][5]. PrezbiterW latach 1970–1972 był wikariuszem w parafii św. Wincentego Ferreriusza w Szudziałowie[6]. Następnie w latach 1972–1974, w trakcie studiów w Paryżu, był duszpasterzem wśród tamtejszej Polonii[1][5]. W 1980 pracował na Synodzie Biskupów w Rzymie. Następnie był zatrudniony w Kurii Arcybiskupiej i Sądzie Arcybiskupim w Białymstoku. Pełnił funkcje dyrektora studium katechetycznego i kapelana „Solidarności” regionu Białystok[1]. W latach 1981–1991 był zatrudniony w watykańskiej Kongregacji ds. Kościołów Wschodnich jako kierownik sekcji Kościoła obrządku bizantyjsko-ukraińskiego oraz sekcji Kościoła na Białorusi obrządku bizantyjsko-ruteńskiego[1][5]. Był duszpasterzem w obozie dla emigrantów z Polski w Pavonie oraz współpracownikiem sekcji polskiej Radia Watykańskiego. W 1984 otrzymał godność prałata[1]. Podczas pracy w Watykanie był inwigilowany przez wywiad wojskowy PRL, który uważał go za swojego informatora, a uzyskane od niego informacje oceniał jako wartościowe[7]. W tym czasie był też zarejestrowany jako współpracownik Służby Bezpieczeństwa PRL pod pseudonimem „Guastar” i miał przekazywać ważne informacje na temat polityki Watykanu wobec krajów Europy Środkowo-Wschodniej[8]. Duchowny zaprzeczył współpracy z komunistycznymi służbami[9]. BiskupPrzywracając 21 stycznia 1991 ordynariat polowy w Polsce, papież Jan Paweł II mianował go biskupem polowym Wojska Polskiego oraz biskupem tytularnym Bettonium[1][5]. Święcenia biskupie przyjął 23 lutego 1991 w bazylice jasnogórskiej w Częstochowie[1]. Udzielił mu ich kardynał Józef Glemp, prymas Polski, z towarzyszeniem kardynałów: Henryka Gulbinowicza, arcybiskupa metropolity wrocławskiego, i Franciszka Macharskiego, arcybiskupa metropolity krakowskiego[10][11]. Następnego dnia odbył ingres do katedry polowej w Warszawie. Na swoje zawołanie biskupie przyjął słowa „Milito pro Christo” (Walczę dla Chrystusa)[1]. Administrowanie duszpasterstwem wojskowym przejął od dziekana generalnego Wojska Polskiego ks. płk. Floriana Klewiady[12]. 18 kwietnia 1991 został mianowany na stopień generała brygady, a 11 listopada 1993 na stopień generała dywizji[5]. W trakcie sprawowania urzędu biskupa polowego odtworzył struktury diecezjalne Ordynariatu, ustanawiając sieć parafii wojskowych w całej Polsce[13]. Ustanowił dwa wyróżnienia Ordynariatu: w 1995 dyplom „Benemerenti”, a w 2001 medal „Milito pro Christo”[14]. 7 marca 1998 Jan Paweł II wydał Kongregacji ds. Biskupów upoważnienie do zmiany jego stolicy tytularnej z Bettonium na Ordynariat Polowy w Polsce[15]. 17 lipca 2004 został wyniesiony do godności arcybiskupa ad personam[16][1]. 26 sierpnia 2004 papież Jan Paweł II mianował go biskupem diecezjalnym diecezji warszawsko-praskiej[17][18]. 2 października 2004 odbył ingres do katedry praskiej i kanonicznie objął diecezję[19]. Jako biskup diecezjalny powołał duszpasterstwo środowisk twórczych i sportu. Zainicjował koncerty w katedrze oraz Praskie Drogi Krzyżowe. Erygował 8 nowych parafii i ośrodków duszpasterskich[13]. Przyczynił się do beatyfikacji Ignacego Kłopotowskiego, założyciela sióstr loretanek. Założył także katolicki tygodnik „Idziemy”[20]. 17 kwietnia 2008 papież Benedykt XVI mianował go arcybiskupem metropolitą gdańskim[21][22]. Ingres do archikatedry Trójcy Świętej w Gdańsku Oliwie, w trakcie którego kanonicznie objął urząd, odbył 26 kwietnia 2008[13][23]. 29 czerwca 2008 w bazylice św. Piotra w Rzymie odebrał od papieża paliusz metropolitalny[24]. 13 sierpnia 2020 papież Franciszek przyjął jego rezygnację z urzędu arcybiskupa metropolity gdańskiego[25][26], złożoną zgodnie z wymogami prawa kanonicznego w związku z ukończeniem 75 lat[27][28], jednocześnie mianując administratorem apostolskim sede vacante archidiecezji gdańskiej Jacka Jezierskiego, biskupa diecezjalnego elbląskiego[25][26]. W ramach Konferencji Episkopatu Polski w latach 2002–2012[5][29] i 2017–2020 zasiadał w Radzie Stałej[30][31]. W latach 2001–2012 był przewodniczącym Rady ds. Środków Społecznego Przekazu[5][32], a w latach 2002–2012 przewodniczącym Zespołu Biskupów ds. Duszpasterskiej Troski o Radio Maryja[33][34]. W latach 1995–2005 pełnił funkcję delegata ds. opieki duszpasterskiej nad harcerstwem polskim[5][35], a w latach 2001–2004 krajowego duszpasterza kombatantów[5], od 2006 był delegatem ds. Duszpasterstwa Strażaków[36], a w latach 2012–2022 delegatem ds. Telewizji Trwam[37][38]. Wszedł w skład Rady Prawnej, Zespołu ds. Kontaktów z Konferencją Episkopatu Francji oraz Komisji ds. Polonii i Polaków za Granicą[39]. Ponadto w latach 2007–2020 był współprzewodniczącym Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i KEP[40][41]. W 2014 został członkiem Rady Programowej Katolickiej Agencji Informacyjnej[42]. Był członkiem Krajowego Komitetu Roku Jubileuszowego 2000, a w 2003 został powołany na 3-letnią kadencję do Rady Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia”[15]. Objął funkcję członka Ogólnopolskiego Komitetu Organizacyjnego Obchodów 1050. Rocznicy Chrztu Polski w 2016[39]. Został także honorowym naczelnym kapelanem Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce[43]. W 1994 został konsultorem Kongregacji ds. Kościołów Wschodnich, a w 1998 członkiem Centralnego Biura ds. Koordynacji Duszpasterskiej Ordynariatów Polowych w Kongregacji ds. Biskupów[1]. Konsekrował biskupa pomocniczego pelplińskiego Wiesława Śmigla (2012) i biskupa pomocniczego gdańskiego Zbigniewa Zielińskiego (2015). Był współkonsekratorem podczas sakr: biskupa pomocniczego wrocławskiego Edwarda Janiaka (1996), biskupa polowego Wojska Polskiego Tadeusza Płoskiego (2004), biskupa diecezjalnego sandomierskiego Krzysztofa Nitkiewicza (2009), biskupa pomocniczego warszawsko-praskiego Marka Solarczyka (2011), nuncjusza apostolskiego w Liberii Mirosława Adamczyka (2013) i biskupa pomocniczego gdańskiego Wiesława Szlachetki (2014)[10]. Krytyka i następstwaDwukrotnie, w marcu 2013 i w październiku 2019, zarzucono mu w mediach m.in. stosowanie mobbingu wobec podległych księży[44][45]. W odpowiedzi na te publikacje w obronie arcybiskupa stawali jego współpracownicy kurialni i księża dziekani, którzy w oświadczeniach oceniali materiały dziennikarskie jako zniesławiające hierarchę[46][47]. Po artykule w tygodniku „Wprost” z 2013 do nuncjusza apostolskiego w Polsce z zarzutami wobec arcybiskupa zgłosił się ksiądz Adam Świeżyński[48]. Natomiast po emisji reportażu TVN24 z 2019 szesnastu gdańskich księży w liście do nuncjusza apostolskiego zapewniło o prawdziwości wysuniętych oskarżeń[49], zaś wierni w dwóch manifestacjach pod siedzibą kurii w Gdańsku protestowali m.in. przeciwko brakowi działań na zgłoszenia o dopuszczeniu się czynów pedofilnych przez gdańskich księży i przeciwko braku reakcji na skargi księży dotyczących czynności mobbingowych hierarchy[50][51], a do papieża wystosowali list otwarty z apelem o odwołanie arcybiskupa[50]. W listopadzie 2020 Nuncjatura Apostolska w Polsce poinformowała, że w oparciu o motu proprio Vos estis lux mundi do przeprowadzenia dochodzenia w sprawie zgłoszonych do Stolicy Apostolskiej skarg, w których zarzucano mu dopuszczenie się zaniedbań w prowadzeniu postępowań o nadużycia seksualne podległych mu duchownych archidiecezji gdańskiej wobec osób małoletnich, został wyznaczony kardynał Kazimierz Nycz, arcybiskup metropolita warszawski, a etap diecezjalny dochodzenia został zakończony[52][53]. W komunikacie wydanym 29 marca 2021 Nuncjatura Apostolska w Polsce poinformowała, że po przeprowadzeniu dochodzenia dotyczącego zgłoszonych zaniedbań hierarchy i innych kwestii związanych z zarządzaniem przez niego archidiecezją gdańską Stolica Apostolska nakazała mu zamieszkanie poza archidiecezją, zakazała uczestniczenia w publicznych celebracjach i spotkaniach na jej terenie, a także zobowiązała go do dokonania wpłaty na rzecz Fundacji św. Józefa na przeciwdziałanie nadużyciom seksualnym i wsparcie ofiar[54]. W czerwcu 2021 został wybrany sołtysem Piasków, części wsi Bobrówka[55], miejscowości urodzenia, w której zamieszkał po opuszczeniu archidiecezji gdańskiej[56]. Objęcie tego stanowiska wzbudziło kontrowersje na gruncie kanonu 285 §3 kodeksu prawa kanonicznego, zabraniającego duchownym sprawowania publicznych urzędów[57][58]. Odznaczenia i wyróżnieniaPrezydent RP Lech Wałęsa nadał mu w 1995 Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski[59], natomiast prezydent Aleksander Kwaśniewski w 1998 odznaczył go Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą tego orderu[60]. Z nadania prezydenta RFN Horsta Köhlera w 2005 otrzymał Wielki Krzyż Zasługi Republiki Federalnej Niemiec[61]. W 2000 został członkiem zakonu bożogrobców w randze Komandora z Gwiazdą, a także zakonu maltańskiego w randze Kapelana Konwentualnego ad honorem[15] (z drugiego zakonu został usunięty w 2022)[62]. W 2005 został nagrodzony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[63], a w 2018 Brązową Odznaką „Zasłużony dla Ochrony Przeciwpożarowej”[64]. Otrzymał honorowe obywatelstwa: Hrubieszowa (1993)[65], Białegostoku (1995[66], odebrane w 2021[67][68]), powiatu monieckiego (2005)[69], Warszawy (2005[70], odebrane w 2021[71][72]), Radzymina (2006[73], odebrane w 2021[74]), gminy Sokółka (2006)[75] i Wołomina (2007)[76]. Został również uhonorowany Odznaką Honorową „Zasłużony dla Mazowsza” (2007)[77]. W 2010 nadano mu tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego[78]. Został wyróżniony Komandorią Missio Reconciliationis (1999)[79], medalem „Milito Pro Christo” i dyplomem „Benemerenti” (2005)[14], Medalem Honorowym im. Józefa Tuliszkowskiego (2007)[80], Medalem Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej (2008)[81], Złotym Krzyżem Związku Piłsudczyków RP (2009)[82], Krzyżem „Golgota Wschodu” (2012)[83]. Otrzymał nagrodę Instytutu Pamięci Narodowej „Świadek Historii” (2014)[84]. Redakcja „Tygodnika Solidarność” przyznała mu tytuł Człowieka Roku 2009[85]. Publikacje
Przypisy
Linki zewnętrzne
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
_(cropped).jpg)
.jpg)
