Skarżysko-Kamienna (stacja kolejowa)
Skarżysko-Kamienna – stacja kolejowa w Skarżysku-Kamiennej, w województwie świętokrzyskim, w Polsce. Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca regionalnego[1]. Powstała w 1885 roku w ramach budowy kolei Iwangorodzko-Dąbrowskiej. Jedna z czterech stacji kolejowych w Polsce posiadających status stacji rozrządowej i jednocześnie jeden z większych[od czego?] kolejowych węzłów towarowych w kraju. Położenie stacji kolejowej oraz jej znaczne rozmiary uwarunkowały specyficzne rozwiązania komunikacyjne w mieście. Część osobowa stacji znajduje się w centralnej części miasta, pomiędzy osiedlami: Przydworcowym i Dolna Kamienna, a część towarowa w północno-wschodniej części, przy granicy ze Skarżyskiem Kościelnym[2]. Dworzec kolejowy znajduje się przy Al. Niepodległości 90A[3]. HistoriaHistoria stacji kolejowej w Skarżysku-Kamiennej sięga końca XIX wieku – w 1885 roku nastąpiło uruchomienie linii Iwangorodzko-Dąbrowskiej. W ówczesnej miejscowości Kamienna, która dała początek obecnemu miastu, linia ta rozgałęziała się w kierunku wschodnim – do Ostrowca i Bodzechowa, oraz zachodnim – do Koluszek. W miejscu rozwidlenia zbudowano stację II klasy, której nadano nazwę pobliskiej wsi Bzin, chociaż obiekt zlokalizowany był na terenie Kamiennej. Obiekt posiadał parowozownie, warsztaty naprawy taboru kolejowego, 3 remizy, kuźnię, pompownię oraz warsztat obróbki metalu. Nazwa Skarżysko dla stacji przyjęła się w 1897 r. po upaństwowieniu kolei. Ruch pasażerski
Linie kolejoweStacja Skarżysko-Kamienna ma charakter stacji węzłowej. Przebiegają przez nią dwie linie kolejowe o znaczeniu państwowym: linia kolejowa nr 8 Warszawa Zachodnia – Kraków Główny i linia kolejowa nr 25 Łódź Kaliska – Dębica. Z wyjątkiem odcinka linii nr 25 od Skarżyska do Tomaszowa Mazowieckiego, obie linie są zelektryfikowane i dwutorowe. Kilometraże linii przebiegających przez stację Skarżysko-Kamienna przedstawia poniższa tabela[7]:
InfrastrukturaBudynek dworcaPodczas I wojny światowej w 1916 r. budynek dworca został spalony przez Rosjan – odbudowano go jednak w podobnym kształcie i do dnia dzisiejszego spełnia on swoją funkcję. Wewnątrz znajduje się czynna całodobowo hala poczekalni, gdzie znajduje się kiosk i sklepiki, a także dwie kasy biletowe spółki PKP Intercity, prowadzące również sprzedaż biletów spółki Polregio oraz Kolei Mazowieckich. W budynku dworca swoją siedzibę ma ponadto Świętokrzyski Oddział Przewozów Regionalnych[8] oraz Zespół Drużyn Konduktorskich Zakładu Południowego spółki PKP Intercity. PeronyStacja posiada 3 perony – 1, 2 oraz 3[9]. Dawniej funkcjonował peron 1a, zatrzymywały się przy nim pociągi do Łodzi i Tomaszowa Mazowieckiego[10]. Od 2021 ruch pasażerski na tej linii powrócił, a w 2023 peron 1a doczekał się remontu. Wszystkie perony wykonane są z utwardzonej nawierzchni bitumicznej[9]. Do peronu pierwszego dojście możliwe jest z ulicy oraz z budynku dworca[9]. Do pozostałych peronów dostęp jest przez kładkę dla pieszych oraz przejścia w poziomie szyn. Od 2022 dojście możliwe jest dzięki tunelowi podziemnemu który zastąpił dawną kładkę[9]. Szczegółowy wykaz wszystkich peronów na stacji znajduje się w poniższej tabeli[9].
W przeszłości, począwszy od drugiej połowy lat 80. XX w., stacja wyposażona była ponadto w paletowe tablice informacyjne typu „Pragotron”[11]. Obecnie na stacji brak tego typu urządzeń. Urządzenia sterowania ruchem kolejowymCzęść rozrządowaRuch w części rozrządowej stacji obsługiwany jest z nastawni SKA, SKB, SKC i SKE. W przeszłości wykorzystywana była także nastawnia SKD, obecnie przeznaczona do rozbiórki[12]. Rozrządem wagonów na górce rozrządowej steruje nastawnia rorządowa SKBr[13]. Przed modernizacją stacja rozrządowa wyposażona była w dwie górki rozrządowe, pracujące na kierunku północ-południe, oddzielone głównymi torami zasadniczymi. Obie górki, tzw. „warszawska” i „dęblińska” wyposażone były w mechaniczne urządzenia sterowania ruchem kolejowym. Stacja rozrządowa przeszła modernizację w latach 1986–1988. Zmodernizowana stacja jest stacją jednokierunkową dwugrupową, o kierunku pracy północ-południe. Obecnie wyposażona jest w jedną górkę rozrządową wraz z całością infrastruktury towarzyszącej[13]:
W okręgach SKA, SKB i SKC stacji rozrządowej zabudowane zostały przekaźnikowe urządzenia typu E z napędami zwrotnicowymi EEA4 w łącznej ilości 149 sztuk[13]. Na górce rozrządowej (okręg SKBr) zastosowano urządzenia automatycznego rozrządu[13]:
Od listopada 1998 roku systemy ZWH i HAD w okręgu SKBr są wyłączone z eksploatacji z powodu uszkodzenia pakietów cyfrowych MC02 i MA11 oraz braku możliwości ich naprawy (części zamienne nie są już produkowane). Z powodu uszkodzenia głowic EFM 2101 czujników ELS-7 wyłączono z eksploatacji także system licznikowy do stwierdzania zajętości rozjazdów EOL[13]. Sprawne są: system pomiaru wolnej długości torów kierunkowych SKT-1 oraz system sterowania hamulcami SHT-1. System nastawiania zwrotnic SNZ-2 wymaga regeneracji[13]. W wyniku prac wykonanych w latach 2004–2007 sprawność techniczna hamulców odstępowych oraz głównego rurociągu ich zasilającego została przywrócona[13]. Część osobowaModernizacja stacji w latach 80. XX w. ominęła część osobową. Ruchem w tej części stacji zarządzają nastawnia dysponująca SY[14] i wykonawcza SY2. Te dwa okręgi nastawnicze do dziś wyposażone są w mechaniczne urządzenia SRK z sygnalizacją świetlną[13]. PołączeniaObecnie (2024/2025) ze stacji Skarżysko-Kamienna pociągami osobowymi Kolei Mazowieckich można dojechać do następujących stacji:[15] Pociągami osobowymi Polregio można dojechać do następujących stacji:
Pociągami pośpiesznymi PKP InterCity można dojechać do następujących stacji:
Transport towarowyW północno-wschodniej części miasta znajduje się oddana do użytku we wrześniu 1988 r. stacja rozrządowa; Skarżysko-Kamienna jest siedzibą zakładu przewozów towarowych[16] oraz zakładu taboru[17] spółki PKP Cargo. Poniższa tabela przedstawia statystyki załadunku towarów na stacji Skarżysko-Kamienna w wybranych latach.
Komunikacja z dworcemW bezpośrednim sąsiedztwie dworca znajduje się bezpłatny parking oraz dworzec autobusowy przewoźników dalekobieżnych. Odjeżdżają stąd m.in. autokary Polskiego Busa[18], czy PKS Polonus. Po drugiej stronie al. Niepodległości znajduje się natomiast pętla autobusowa Miejskiej Komunikacji Samochodowej w Skarżysku-Kamiennej. PrzejściaPrzejście pomiędzy osiedlami Przydworcowym i Dolna Kamienna zapewnia podziemne przejście częściowo oddane do użytku w 2022 r.[19] Połączenie drogowe między poszczególnymi osiedlami, rozdzielonymi stacją, jest nieco bardziej utrudnione[20]. Nad zachodnią głowicą stacji znajduje się wiadukt drogowy, a za północną głowicą przejazd kolejowy. W 2021 roku została zaczęta rozbiórka kładki nad torami[21] Galeria
Zobacz teżPrzypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
|