|
Skrzydlna
   Skrzydlna – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Dobra. Części wsi
HistoriaIstnieje legenda, że przez Skrzydlną uciekał przed prześladowaniem święty Wojciech, jednak nie ma żadnych źródeł (poza tradycją mówioną), które potwierdzałyby istnienie wsi w czasach mu współczesnych[5]. Pierwsze pisemne wzmianki o Skrzydlnej pochodzą z 1296 roku[6]. Wieś posiadała od 1424 prawa miejskie, nadane przez króla Władysława Jagiełłę[5], które zostały jej odebrane w późniejszym okresie[7]. Okoliczności tych wydarzeń nie są znane, jednak prawdopodobnie upadek miasta nastąpił jeszcze za czasów, gdy wieś była w rękach rodu Ratoldów[6]. W swych Kronikach... Jan Długosz nazywał wieś Crzidlna lub Krzidlna[8]. W późniejszym okresie wieś przechodziła w ręce kolejnych rodów, w tym Pieniążków i Wilkoszewskich. W 1351 erygowano tu parafię przy istniejącym już wcześniej kościele pw. św. Mikołaja[6]. Parafia ta do XIX w. nosiła wezwanie św. Mikołaja i św. Anny[5]. W latach 1850–1862 Skrzydlna była siedzibą niewielkiego powiatu, zwanego bezirkiem. 5 września 1939 niemiecki oddział specjalny zamordował we wsi 9 mieszkańców[9]. W czasie okupacji hitlerowskiej 20 sierpnia[9] 1944 miała miejsce pacyfikacja, której ofiarą padli mieszkańcy Skrzydlnej mieszkający pod Śnieżnicą[8]. Oddział SS zamordował 23 osoby i spalił 13 zabudowań[9]. Miał to być odwet za opór zbrojny, który stawili okupantom[8]. Do 1954 wieś była siedzibą gminy Skrzydlna, a do 1972 – Gromadzkiej Rady Narodowej (obejmowała administracją wsie Skrzydlna, Wola Skrzydlańska, Przenosza i Stróża)[8]. Geografia
Miejscowość położona jest w większości na obszarze Beskidu Wyspowego, u źródeł i w kotlinie rzeki Stradomki. W bezpośrednim sąsiedztwie wsi znajdują się szczyty Beskidu Wyspowego: Ciecień, Wierzbanowska Góra, Dzielec i Śnieżnica. Ostatnimi na północ wzniesieniami Beskidu Wyspowego w rejonie Skrzydlnej są Pieninki Skrzydlańskie, na północ od nich znajduje się już Pogórze Wiśnickie, do którego należy północne obrzeże Skrzydlnej.
Rzeźba terenu w Skrzydlnej ma charakter górzysty. Charakteryzuje się szerokimi garbami i łagodnymi stokami, które przecinają wąskie doliny. Północna i wschodnia część wsi, w dolinie Stradomki, położona jest na terenie równinnym[8]. Turystyka
Położenie Skrzydlnej na terenie malowniczego Beskidu Wyspowego, czyni z niej atrakcyjny cel wyjazdów turystycznych. Stanowi doskonałą bazę wypadową wycieczek pieszych i rowerowych na okoliczne szczyty: Śnieżnicę, Ćwilin, Mogielicę i Ciecień. Około 5 km od Skrzydlnej znajduje się wyciąg narciarski na Śnieżnicy. Okoliczne zbocza są na tyle łagodne, że stanowią dogodne miejsce do uprawiania trekkingu, narciarstwa biegowego, spacerów itp. W pobliżu znajduje się również rezerwat przyrody Śnieżnica, wyznaczony w celu ochrony buczyny karpackiej. ZabytkiObiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[10].
Inne zabytki
ReligiaNa terenie Skrzydlnej od XIII w. istnieje parafia Mikołaja Biskupa, której siedziba mieści się w nowym kościele pw. św. Mikołaja. W bliskim sąsiedztwie stoi również zabytkowy kościół drewniano-murowany pod tym samym wezwaniem[6]. Zobacz teżPrzypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
_COA.svg)
