Stara Wieś (województwo podkarpackie)
Stara Wieś – wieś w Polsce, w gminie Brzozów, powiecie brzozowskim, województwie podkarpackim[4][5]. Leży nad rzeką Stobnicą na Pogórzu Dynowskim. Na przełomie XVI i XVII wieku położona była w ziemi sanockiej województwa ruskiego[6]. Wieś klucza brzozowskiego biskupów przemyskich[7]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie krośnieńskim. Sąsiaduje z Bliznem na północy, na wschodzie z Przysietnicą, na południu z miastem Brzozów, na zachodzie z Orzechówką i Malinówką. Części wsi
HistoriaPoczątki miejscowości sięgają 1359, kiedy to król Kazimierz Wielki nadał akt lokacyjny dla osady leżącej nad rzeką Stobnica. Historiografowie wskazują pierwotną nazwę wsi jako Brzozów. W 1384 wieś ta oraz pobliski Domaradz przekazano jako ofiarę biskupom przemyskim. W tym samym czasie na południe od wsi założono miasto, które posiadało taką samą nazwę. Do lokalizacji miasta przyczyniły się częste wylewy rzeki, dlatego wybrano wzgórze posiadające również lepsze warunki obronne. Wkrótce miasto stało się siedzibą tzw. klucza biskupiego, a dla określania wsi zaczęto używać nazwy Stara Wieś. Pierwszy dokument potwierdzający zmianę nazwy jest datowany na 1460[8]. W 1896 poeta Mirandola Pik wraz z matką zakontraktował w okolicy teren pod eksploatacji ropy naftowej, ale do realizacji wydobycia nie doszło. Na położonym na wschód od wsi wzgórzu Parnas znajdują się zaczopowane odwierty, z dwóch wydobywa się gaz, który spala się od razu po ujściu z czopa. W północnej części Starej Wsi znajduje się dom generalny Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej. W południowej części miejscowości znajduje się Kolegium Ojców Jezuitów[9]. Do 2016 istniał tam również Nowicjat Towarzystwa Jezusowego Prowincji Polski Południowej. W przeszłości znajdowało się tu też zgromadzenie zakonne Sióstr Wielkiego Zawierzenia. ZabytkiBazylikaPóźnobarokowa bazylika, konsekrowana w 1760 przez biskupa przemyskiego Wacława Hieronima Sierakowskiego, pw. Wniebowzięcia NMP. Budowniczymi bazyliki i przyległego do niej klasztoru byli ojcowie paulini. Obecnie opiekują się nią ojcowie jezuici, którzy mają w kolegium starowiejskim swój nowicjat (zawieszony od 2016). MogiłaW Starej Wsi wznosi się mogiła konfederatów barskich – usypana w formie wysokiego ziemnego kurhanu, zwieńczonego klasycystyczną, kolumnową kapliczką. Muzeum Towarzystwa Jezusowego Prowincji Polski PołudniowejZałożone przez jezuitów muzeum głównie sztuki sakralnej z około 4000 eksponatów z różnych części świata. InfrastrukturaPołączenia z miastamiStara Wieś znajduje się przy drodze wojewódzkiej nr 886. We wsi znajduje się 5 przystanków autobusowych, z których największe znaczenie posiada położony obok bazyliki. Połączenia autobusowe łączą Starą Wieś z Brzozowem, Sanokiem, Krakowem, Wrocławem, Warszawą, Iwoniczem oraz z Rzeszowem. We wsi znajduje się lądowisko Stara Wieś. OświataW Starej Wsi znajduje się Przedszkole Samorządowe, Szkoła Podstawowa im. Najświętszego Serca Jezusa[10] oraz Prywatna Szkoła Muzyczna I st. Podział wsiStara Wieś zwyczajowo dzieli się na dwie części „Małą stronę” (zachodnia część) i „Dużą stronę” (wschodnia część położona przy DW886 Rzeszów-Sanok). Obiekty sportoweW Starej Wsi znajduje się kompleks boisk sportowo-rekreacyjnych, należący do Zespołu Szkół w Starej Wsi:
Związani ze Starą Wsią
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
|