Stopień ochrony IP (od ang.ingress protection) – parametr charakteryzujący obudowęurządzenia elektrycznego, informujący o poziomie zabezpieczenia użytkownika przed dostępem do niebezpiecznych części oraz samego urządzenia przed penetracją czynników zewnętrznych.
Oznaczenia
Kod IP składa się z liter „IP”, dwóch cyfr charakterystycznych i opcjonalnie z dwóch liter – dodatkowej i uzupełniającej.
Układ kodu IP według normy PN-EN 60529:2003
Znaczenie poszczególnych znaków:
Pierwsza cyfra charakterystyczna – stopień ochrony użytkownika przed dostępem do części niezabezpieczonych oraz odporność na penetrację ciał stałych
Pierwsza cyfra charakterystyczna (zgodnie z PN-EN 60529:2003)
Cyfra
Stopień ochrony
0
bez ochrony
1
ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych wierzchem dłoni
ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 50 mm i większej
2
ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych palcem
ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 12,5 mm i większej
3
ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych narzędziem
ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 2,5 mm i większej
4
ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem
ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 1 mm i większej
5
ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem
ochrona przed pyłem
6
ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem
ochrona pyłoszczelna
Druga cyfra charakterystyczna – stopień zabezpieczenia przed wnikaniem wody
Druga cyfra charakterystyczna (zgodnie z PN-EN 60529:2003)
Cyfra
Stopień ochrony
0
bez ochrony
1
ochrona przed padającymi kroplami wody
2
ochrona przed padającymi kroplami wody przy wychyleniu obudowy o dowolny kąt do 15° od pionu w każdą stronę
3
ochrona przed natryskiwaniem wodą pod dowolnym kątem do 60° od pionu z każdej strony
4
ochrona przed bryzgami wody z dowolnego kierunku
5
ochrona przed strugą wody (12,5 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony
6
ochrona przed silną strugą wody (100 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony
7
ochrona przed skutkami krótkotrwałego zanurzenia w wodzie (30 min na głębokość 0,15 m powyżej wierzchu obudowy lub 1 m powyżej spodu dla obudów niższych niż 0,85 m)
8
ochrona przed skutkami ciągłego zanurzenia w wodzie (obudowa ciągle zanurzona w wodzie, w warunkach uzgodnionych między producentem i użytkownikiem, lecz surowszych niż według cyfry 7)
9
Ochrona przed zalaniem silną strugą wody pod ciśnieniem (80-100 bar i temp. +80 °C) zgodnie z normą DIN 40050
Litera dodatkowa (opcjonalnie) – stopień ochrony użytkownika przed dostępem do części niebezpiecznych Stosuje się ją, gdy:
ochrona przed dostępem do niebezpiecznych części jest wyższa, niż wynika to z oznaczenia pierwszą cyfrą charakterystyczną,
oznaczana jest ochrona tylko przed dostępem do części niebezpiecznych – wówczas pierwsza cyfra charakterystyczna zastępowana jest literą X.
Litera dodatkowa (zgodnie z PN-EN 60529:2003)
Litera
Stopień ochrony
A
ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych wierzchem dłoni
B
ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych palcem
C
ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych narzędziem
D
ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem
Litera uzupełniająca (opcjonalnie) – ochrona w specyficznych przypadkach
Litera uzupełniająca (zgodnie z PN-EN 60529:2003)
Litera
Znaczenie
H
aparaty wysokiego napięcia
M
badania szkodliwych efektów wnikania wody, gdy ruchome części urządzenia (np. wirnik maszyny wirującej) są w ruchu
S
badania szkodliwych efektów wnikania wody, gdy ruchome części urządzenia (np. wirnik maszyny wirującej) są nieruchome
W
nadaje się do stosowania w określonych warunkach pogodowych przy zapewnieniu dodatkowych zabiegów lub środków ochrony
Uwagi
jeżeli nie wymaga się określania cyfry charakterystycznej, powinna być ona zastąpiona literą X (albo XX jeżeli obie cyfry nie są wymagane),
litery dodatkowe oraz litery uzupełniające, mogą być opuszczone bez zastępowania,
jeżeli użyto więcej niż jednej litery uzupełniającej, należy zachować ich kolejność alfabetyczną,
jeżeli obudowa zapewnia różne stopnie ochrony dla różnych układów montażowych, odpowiednie stopnie ochrony powinny być podane przez producenta w instrukcjach dotyczących tych układów
Niemiecka norma DIN 40050-9 definiuje dodatkowe oznaczenia:
IPX4K – ochrona przed bryzgami wody o zwiększonym ciśnieniu,
IPX6K – ochrona przed strumieniem wody o zwiększonym ciśnieniu, dotyczy w szczególności pojazdów drogowych,
IPX9K – ochrona przed wysokim ciśnieniem wody podczas czyszczenia strumieniowego/parowego, dotyczy w szczególności pojazdów drogowych.
Bibliografia
Polska Norma PN-EN 60529:2003 Stopnie ochrony zapewnianej przez obudowy (Kod IP)
