Sęp płowy
Sęp płowy[4] (Gyps fulvus) – gatunek dużego ptaka padlinożernego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). WystępowanieSęp płowy zamieszkuje w zależności od podgatunku:
Gatunek odnotowywany regularnie od poziomu morza do wysokości około 3000 m n.p.m.[3] CharakterystykaCechy gatunkuBrak dymorfizmu płciowego. Naga głowa i wygięta szyja, popielate nieraz pokryte rzadkim miękkim puchem, poniżej kryza z jasnych piór. Wierzch ciała szarorudy, spód jaśniejszy. Lotki i sterówki czarne. Dziób i nogi sinoniebieskie. U osobników młodocianych brak kryzy, którą zastępują pojedyncze sterczące szare pióra. Szybuje na skrzydłach uniesionych w kształcie litery V. Zarówno w tym locie, jak i ślizgowym, wykorzystują wznoszące prądy powietrza. W locie można podziwiać jego długie i szerokie skrzydła o wybrzuszonej tylnej krawędzi z rozczapierzonymi (palczastymi) lotkami pierwszorzędowymi i krótki, zaokrąglony ogon. Może żyć ponad 40 lat.
Wymiary średnieWielkością przewyższa wszystkie lęgowe ptaki szponiaste Polski, w tym orła przedniego. BiotopGóry i wyżyny. Tam, na skalnych ścianach znajdują się noclegowiska i lęgowiska sępów płowych. Z nich codziennie wyruszają na żerowiska. Okres lęgowyTokiJako ptak monogamiczny tworzy pary, które są sobie wierne przez całe życie. Początek toków ma miejsce już pod koniec jesieni. GniazdoNa skalnej półce, w niszy, wychodni skalnej, jaskiniach, często w niewielkiej, luźnej kolonii złożonej z 10–20 par lęgowych. Partnerzy znoszą gałęzie na gniazdo, a potem wspólnie opiekują się potomstwem. JajaJeden lęg w roku, w zniesieniu jedno jajo składane w lutym lub marcu. WysiadywanieJajo wysiadywane jest przez okres 48 do 52 dni[8] na zmianę przez oboje rodziców. Partnerzy po wykluciu razem karmią swoje jedyne pisklę w gnieździe. Pisklęta opuszczają gniazdo po około 3 miesiącach. PożywienieGłównie padlina, którą sęp wypatruje z powietrza. Ten wyspecjalizowany padlinożerca najczęściej wypatruje świeżo padłych średnich lub dużych ssaków. Za jedzeniem może oddalić się na dużą odległość od swego gniazda. Z padłej zwierzyny, w przeciwieństwie do orłosępów, wyjadają tylko wnętrzności i mięso. Silny dziób i wydłużona szyja ptaka pozwala mu na dostanie się do wnętrzności padłych ofiar. W czasie wspólnego żerowania obowiązuje wśród sępów płowych hierarchia. Łapczywość niektórych osobników może być tak duża, że niektóre po zjedzeniu zbyt obfitej porcji pokarmu muszą go częściowo zwracać, bo nie są w stanie wzbić się do lotu. Utrudniony dostęp do padliny i ostra rywalizacja o nią powodują, że sępy płowe żyjące na obszarze Hiszpanii i południowej Francji często polują na żywą zdobycz, w tym na zwierzęta gospodarskie; np. w północnej Hiszpanii w latach 2006–2010 zgłoszono 1165 przypadków zabicia zwierząt gospodarskich przez sępy płowe[9]. Status i ochronaMiędzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje sępa płowego za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji szacuje się na 0,5–1,0 miliona dorosłych osobników, a jej trend uznaje się za wzrostowy[3]. W Polsce objęty ochroną gatunkową ścisłą[10]. W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt figuruje jako wymarły ptak lęgowy. Zobacz teżPrzypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
|