Tomek na wojennej ścieżce

Tomek na wojennej ścieżce – trzeci tom z cyklu powieści Alfreda Szklarskiego, opowiadający o przygodach Tomka Wilmowskiego, wydany po raz pierwszy w 1959.

Akcja książki tym razem rozgrywa się w Stanach Zjednoczonych i Meksyku, gdzie odzyskując siły po nieprzyjemnym zdarzeniu z szarżą nosorożca w Afryce, do którego doszło podczas wydarzeń opisanych w książce Przygody Tomka na Czarnym Lądzie, w towarzystwie Sally Allan, jej matki i bosmana Nowickiego, przebywa Tomek Wilmowski. Cała trójka gości na ranczu stryjka Sally, szeryfa Allana. W czasie jednej ze swoich konnych wycieczek po okolicy, Tomek poznaje młodego Indianina Navajo, Czerwonego Orła, i mimo dość niefortunnego początku znajomości między chłopcami nawiązuje się przyjaźń. Ten młody Indianin staje się przewodnikiem Tomka, oprowadza go po rezerwacie miejscowych Apaczów i urządza razem z nim polowanie na orły – których 5 piór zostało oficjalnie przyznanych młodemu Wilmowskiemu w dowód uznania za zasługi i odwagę. Warto dodać, że na skutek działania amerykańskiego rządu Indianom w tych czasach nie żyło się najlepiej.

Prawdziwą przyjaźń Apacze udowadniają jednak dopiero wówczas, kiedy pomagają Tomkowi w uwolnieniu porwanej Sally. Z wielkim poświęceniem walczą o „Białą Różę” przeciw innemu szczepowi Indian – Zuni, którzy za namową meksykańskiego hodowcy koni Don Pedro uprowadzili bratanicę szeryfa. W bitwie o obcą im sprawę, wielu z nich ginie – na czele z głównym wodzem i wojownikiem o wyrwanie się spod rządów Amerykanów, Czarną Błyskawicą.

Poza głównymi bohaterami znanymi z innych części cyklu najważniejszymi bohaterami książki są Czarna Błyskawica i Czerwony Orzeł.

• Czarna Błyskawica – Indianinem pochodzącym ze szczepu Apaczów, który zaprzysięga wykopanie topora wojennego przeciwko białym ludziom, ze względu na ich okrucieństwo i postępowanie w stosunku do Indian. Ma on na koncie kilka powstań przeciwko białym ludziom, kiedy zostaje schwytany przez szeryfa. Dzięki Tomkowi, bosmanowi Nowickiemu i Sally, Czarna Błyskawica ucieka z aresztu i udaje się do swojej kryjówki, ofiarując młodemu Wilmowskiemu swą przyjaźń, w podziękowaniu za otrzymaną pomoc. Później, Czarna Błyskawica pomaga Tomkowi odnaleźć porwaną Sally i ginie w walce, ratując młodych. Warto zauważyć, że Czarna Błyskawica zmienia się pod wpływem znajomości z Tomkiem: zaczyna rozumieć, że wśród białych, tak jak wśród Indian, rodzą się ludzie dobrzy i źli, sprawiedliwi i oszuści. Na potwierdzenie tych słów, zaprzyjaźnia się z Tomkiem i ginie w walce o przyjaciół, którzy mają znienawidzony wcześniej przez niego kolor skóry.
• Czerwony Orzeł – indiański przyjaciel Tomka, jeden z głównych bohaterów.