Toruń Główny
Toruń Główny (w latach 1861–1893 Thorn, 1893–1920 i 1939–1945 Thorn Hauptbahnhof, 1920–1922 Toruń Dworzec Główny, 1923–1938 Toruń Przedmieście[1]) – stacja kolejowa w Toruniu. Przez przystanek przechodzą trzy linie kolejowe: 18 Kutno – Piła Główna, 353 Poznań Wschód – Skandawa, 734 Nieszawka – Toruń Towarowy TRB[1]. Główny budynek dworcowy mieści się pomiędzy czterema peronami[2]. Obiekt wpisany jest do gminnej ewidencji zabytków (nr 2185)[3]. HistoriaDworzec został wybudowany w 1861 roku w obrębie fortu Przyczółek Mostowy[4]. Pierwotnie nosił nazwę Toruń Przedmieście[2]. Ze względu na system fortyfikacji oraz budowane lub wybudowane wcześniej linie kolejowe na lewym brzegu Wisły (z Wrocławia do Olsztyna i z Bydgoszczy do Łodzi lub Warszawy) podjęto decyzję o wybudowaniu dworca po tej stronie[4][5]. Na dworzec można było się dostać przez most drewniany[6]. Na pierwszym dworcu znajdowały się dwa tory[7]. W 1864 roku na dworcu przeprowadzono gazociąg, następnie zainstalowano tam latarnie[8]. Z czasem dworzec zaczął uchodzić za przestarzały i zbyt niewielki[6]. W 1868 roku zapadła decyzja o budowie nowego gmachu oraz żelaznego mostu kolejowego, którym połączyłby dworzec z miastem[9]. Nowy budynek dworca i most oddano do użytku w 1873 roku[10]. Obok głównego budynku w 1873 roku zbudowano również budynek pełniący funkcje poczty. W 1915 roku budynek rozbudowano. Kolejne prace remontowe przeprowadzono w 1955 roku[11]. W 1895 roku zbudowano przejście podziemne w kierunku ulicy Kujawskiej. Siedem lat później zbudowano drugi tunel, przeznaczony do przewozu towarów[11]. W 1903 roku zlikwidowano pomieszczenia odprawy celnej, którą przeniesiono do nowego budynku, ulokowanego po zachodniej stronie dworca. W 1945 roku dworzec uległ pożarowi. Odbudowa dworca miała miejsce w latach 1948–1950. W 1963 roku rozpoczęto modernizację pomieszczeń dworcowych. Pracę kontynuowano w latach 70. XX wieku. 31 stycznia 2014 roku nastąpiło protokolarne przekazanie dworca Toruń Główny na rzecz Gminy Miasta Toruń[12]. W lutym 2014 roku rozpoczęto remont generalny i modernizację dworca[13]. Uroczyste otwarcie wyremontowanego dworca nastąpiło 12 listopada 2015. W ramach remontu położono historyzującą posadzkę z płytek gresowych, ściany ozdobiono boazerią, poszerzono i przedłużono przejście podziemne do ul. Podgórskiej, zamontowano windy i schody ruchome, przejście podziemne dostosowano do osób niepełnosprawnych, zmodernizowano pętlę autobusową. Tego samego dnia odsłonięto tablicę upamiętniającą przybycie do Torunia profesorów Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, którzy stanowili zrąb kadry naukowej nowo powstałego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu[14]. 22 marca 2017 roku władze Torunia podpisały umowę dzierżawy ze spółką Urbitor na zarządzanie dworcem Toruń Główny przez 10 lat[15]. Ruch pasażerski
Kolejowa Izba TradycjiNa terenie dworca, w budynku dawnej poczty, mieści się Kolejowa Izba Tradycji[19]. Jest to muzeum gromadzące eksponaty związane z kolejnictwem. W latach 2015–2017 mieściło się w budynku administracyjnym na stacji kolejowej Toruń Kluczyki (jako Izby Tradycji Toruńskiego Węzła Kolejowego)[20][21]. Na terenie dworca Toruń Główny działa od 21 marca 2017 roku[19]. Jest prowadzone przez Stowarzyszenie Toruńska Kolejowa Izba Tradycji (formalnie powołanej w 2018 roku). Działalność Kolejowej Izby Tradycji finansuje Polregio, ponadto ze Stowarzyszeniem Toruńskiej Kolejowej Izby Tradycji współpracuje Muzeum Okręgowe w Toruniu, które przekazało Kolejowej Izbie Tradycji dziesięć gablot[20]. Zobacz teżPrzypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
|