|
Trybunał Wodny w Walencji   Trybunał Wodny w Walencji[1] (hiszp. El Tribunal de las Aguas de la Vega de Valencia) – trybunał rozstrzygający kwestie związane z dostępem i wykorzystaniem zasobów wodnych w regionie Walencji na obszarze Vega de Valencia. Złożony z 8 wybieranych członków, reprezentujących interesy prawie 12 tysięcy mieszkańców terenów nawadnianych przez system irygacyjny rozprowadzający wodę z rzeki Turii. Najstarsza instytucja wymiaru sprawiedliwości w Europie. W 2009 roku Trybunał Wodny w Walencji wraz z Radą Mędrców w Murcji został wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO[2]. OpisRolnictwo w regionie Walencji uzależnione jest od wody dostarczanej poprzez rozbudowany system irygacyjny z rzeki Turii uchodzącej do Morza Śródziemnego w Walencji. Dziewięć kanałów irygacyjnych rozprowadza wodę – sześć po terenach prawobrzeżnych: Quart, Benácher-Faitanar, Mislata, Chirivella, Favara i Rovella i trzy na terenach lewobrzeżnych: Tormos, Mestalla i Rascaña[3]. Trybunał dba o zapewnienie równego dostępu do wody wszystkim społecznościom terenów nawadnianych przez system irygacyjny wodą z Turii (3471 ha) i reprezentuje ich interesy wobec innych stron[4]. Trybunał sprawuje dwie funkcje: sadowniczą i administracyjną[5][6]. W okresach nadzwyczajnej suszy (hiszp. tandeo extraordinario) Trybunał może nakazać regionowi Moncada otwarcie jednego lub dwóch z czterech jazów, by zapewnić dopływ wody do kanałów pod jego jurysdykcją – przywilej nadany przez króla Jakuba II w 1321 roku[7]. Trybunał jest najstarszą instytucją wymiaru sprawiedliwości w Europie, a jego korzenie sięgają czasów Al-Andalus[3]. Został założony po zajęciu Półwyspu Iberyjskiego przez Arabów w VIII w.[8] – niektórzy podają 960 rok jako datę jego powstania[9]. Założyli go osadnicy – użytkownicy kanałów, a nie władze[8]. Pierwsze pisemne wzmianki o Trybunale pochodzą z początku XIII wieku[9]. W XIII wieku król Jakub I Zdobywca po podbiciu tych terenów, w ustanowionym prawie tzw. Els Furs nadał mieszkańcom Walencji i Królestwa Walencji prawo do kontroli nad wodami i rzekami[10]. W Trybunale zasiada 8 wybieranych członków, reprezentujących interesy prawie 12 tysięcy mieszkańców terenów nawadnianych przez system irygacyjny wodą z Turii[4]. Członkowie Trybunału mają zastępców, również wybranych przez mieszkańców terenów nawadnianych, którzy mogą ich zastępować w pracach Trybunału[4]. Poprzez głosowanie członkowie wyłaniają przewodniczącego i wiceprzewodniczącego Trybunału na dwuletnią kadencję. Tradycyjnie, gdy przewodniczący reprezentuje społeczność z terenów prawobrzeżnych, wiceprzewodniczący musi być ze społeczności z terenów lewobrzeżnych - i vice versa[4]. Przewodniczący musi wstrzymać się od prowadzenia spraw i wydawania werdyktu w sprawach dotyczących społeczności, którą reprezentuje[4][5]. Podobnie inni członkowie Trybunału nie mogą decydować w sprawach dotyczących ich społeczności[4]. Trybunał obraduje publicznie w każdy czwartek w południe przy bramie apostolskiej Katedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny[4]. Obrady prowadzone są wyłącznie w języku walenckim, bez sporządzania dokumentów procesowych i udziału prawników[5]. Funkcje prokuratora sprawuje Guarda, prace Trybunału wspomagają rzeczoznawcy Veedores obliczający kwoty odszkodowań[11]. Trybunał i Rada Mędrców w Murcji to jedyne instytucje prawa zwyczajowego uznane za prawomocne sądy w hiszpańskim systemie sprawiedliwości[12]. Od wyroków Trybunału nie ma możliwości apelacji do sądów innych instancji[4]. Przypisy
|
