|
Typ 97 Chi-Ha
Typ 97 Chi-Ha – japoński czołg średni z okresu II wojny światowej. HistoriaW połowie lat 30. XX wieku japońskie dowództwo zdecydowało się unowocześnić sprzęt pancerny. W 1936 roku arsenał w Osace przedstawił prototypowy czołg Typ 97 Chi-Ni, a koncern Mitsubishi prototyp czołgu Typ 97 Chi-Ha. Początkowo większe szanse na wprowadzenie do uzbrojenia miał lżejszy (ważący 9800 kg) czołg z Osaki, gdyż pomyślnie ukończył wojskowe testy poligonowe. Jednak doświadczenia armii japońskiej z walk w Chinach i informacje od armii uczestniczących w hiszpańskiej wojnie domowej sprawiły, że do uzbrojenia wprowadzono piętnastotonowy wóz firmy Mitsubishi. Nowo powstałe czołgi użyte zostały w starciach na terenach Mongolii, okupowanej Korei, ZSRR i Chin. Pierwsze starcia toczyły się między Cesarstwem Wielkiej Japonii, a Chinami. Sukces Japończycy zawdzięczali nie czołgom, lecz niemożności przeciwstawienia się im Chińczyków, którzy nie dysponowali czołgami ani odpowiednią bronią przeciwpancerną. Jak napisał amerykański historyk Chris Chant: „Japońskim podbojom na Dalekim Wschodzie sprzyjał fakt, iż tamtejsi przeciwnicy Japonii nie mieli prawie broni pancernej ani nawet skutecznych dział przeciwpancernych”[1]. Sojusze polityczne spowodowały, iż na pomoc słabnącym Chińczykom ruszył Związek Radziecki, wyposażony w nowe modele czołgów rodzimej produkcji, BT-7 i T-26. W latach 1938–1939 jednostki uzbrojone w czołgi Typ 97 wzięły udział w walkach nad jeziorem Chasan i rzeką Chałchin-Goł. Mimo słabszego pancerza, czołgi radzieckie posiadały dużą szybkość i zwrotność. Choć to Związek Radziecki poniósł większe od przeciwników straty, ostatecznie zmusił Japończyków do podpisania zawieszenia broni. Możliwe, że powodem przegranej Japończyków był również fakt małego doświadczenia w bitwach pancernych, brak regularnej modernizacji sprzętu i nie wyciąganie wniosków z konfliktów w latach 1931–1932. Starcia z Sowietami wykazały, że używane przez Japończyków armaty czołgowe były przestarzałe i nieskuteczne w zwalczaniu opancerzonych pojazdów nieprzyjacielskich. Problemem było także przegrzewanie się silników. Rezultatem analizy tych problemów technicznych było powstanie zmodernizowanej wersji czołgu Chi-Ha – Typ 97 Shinhoto Chi-Ha, wyposażonej w nową wieżę i zmodernizowany kadłub. Wyprodukowane czołgi Typ 97 Chi-Ha były używane do końca wojny. Japonia, która straciła dużą ilość uzbrojenia podczas konfliktu ze Związkiem Radzieckim, za nowy cel ataku obrała sobie Holenderskie Indie Wschodnie i Filipiny. Pojazdem, który zostaje wtedy ponownie wykorzystany na szeroką skalę był czołg typ 97 Chi-Ha. Pozyskane w ten sposób terytoria i doświadczenie, skłoniły dowódców japońskich do przeprowadzenia ataku na Pearl Harbor w 1941 roku. Następnym celem ekspansji Japonii były Malaje. W tamtym okresie jeszcze nic nie zwiastowało słabości armii Cesarstwa. Przegrane starcia z Amerykanami, wyposażonymi w czołgi M3 Stuart, skłoniły Japończyków do wznowienia prac nad rozwojem własnych czołgów. Po II wojnie światowej był używany przez Chińską Armię Ludowo-Wyzwoleńczą w czasie chińskiej wojny domowej[2] oraz na Indonezji. KonstrukcjaCzołg Typ 97 Chi-Ha miał klasyczną konstrukcję. W tylnej części nitowanego kadłuba umieszczono sześciocylindrowy silnik wysokoprężny. Układ jezdny składał się z sześciu kół jezdnych, koła napędowego, napinającego i trzech rolek podtrzymujących gąsienicę. Cztery środkowe koła jezdne były zblokowane po dwa i amortyzowane poziomymi resorami śrubowymi. Koła skrajne były zawieszone niezależnie i amortyzowane ukośnymi resorami śrubowymi. Czołg był uzbrojony w armatę czołgową kalibru 57 mm Typ 90 lub Typ 97. Uzbrojeniem dodatkowym były dwa czołgowe karabiny maszynowe Typ 97, z których jeden zamocowany był z tyłu wieży, a drugi obok kierowcy. Załoga składała się z kierowcy, strzelca kadłubowego km, celowniczego i dowódcy. Przypisy
Bibliografia
Kontrola autorytatywna (model pojazdu): |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
