Układ zgorzelecki (właściwie Układ między Rzecząpospolitą Polską a Niemiecką Republiką Demokratyczną o wytyczeniu ustalonej i istniejącej polsko-niemieckiej granicy państwowej)[1] – podpisany 6 lipca 1950 w Zgorzelcu ze strony polskiej przez Józefa Cyrankiewicza i Stefana Wierbłowskiego, a ze strony niemieckiej przez Otto Grotewohla i Georga Dertingera.
Postanowienia i znaczenie
Postanowienie dotyczące przebiegu granicy przyjęło następujące brzmienie[2]:
Wysokie Układające się Strony zgodnie stwierdzają, że ustalona i istniejąca granica biegnąca od Morza Bałtyckiego wzdłuż linii na zachód od miejscowości Świnoujście i dalej wzdłuż rzeki Odry do miejsca, gdzie wpada Nysa Łużycka oraz wzdłuż Nysy Łużyckiej do granicy czesko-słowackiej, stanowi granicę państwową między Polską a Niemcami.
Art. 1 układu zgorzeleckiego
Do wytyczenia granicy wyznaczono Mieszaną Komisję Polsko-Niemiecką, w skład której weszło po czterech przedstawicieli obu stron[3]. Państwa zobowiązały się również do zawarcia porozumień w sprawie przejść granicznych, małego ruchu granicznego oraz żeglugi na wodach pasa granicznego, po dokonaniu demarkacji[3]. Stosowne porozumienia zawarto 27 stycznia 1951 (Akt o wykonaniu wytyczenia państwowej granicy między Polską a Niemcami)[4] oraz 6 lutego 1952 (ustalenia dotyczące żeglugi i eksploatacji wód)[3][5].
Na układ z 1950 r. powoływała się preambuła układu o przyjaźni, współpracy i wzajemnej pomocy, podpisanego w Warszawie 15 marca 1967 r.[6]
Od zakończenia wojny do 1956 podpisanie traktatu zgorzeleckiego było najważniejszym wydarzeniem w stosunkach polsko-niemieckich[7]. Dokonał on prawnej regulacji granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej[7]. Niemiecka Republika Demokratyczna podpisywała układ, mieniąc się reprezentantem całych Niemiec[7]. Wbrew oficjalnie głoszonemu stanowisku o przyjaźni z NRD układ zgorzelecki de facto nie poprawił stosunków w sposób znaczący[3]. Między przywódcami panowała atmosfera braku zaufania, a przy granicy często dochodziło do lokalnych sporów, szczególnie w kwestii połowów[3].
Galeria
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Dz.U. 1951 nr 14, poz. 106.
- ↑ Ryszard Zięba, Justyna Zając: Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009, s. 106–107. ISBN 978-83-7611-501-6.
- ↑ a b c d e Ryszard Zięba, Justyna Zając: Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009, s. 107. ISBN 978-83-7611-501-6.
- ↑ Dz.U. 1952 nr 53, poz. 346.
- ↑ M.P. 1954 nr 66, poz. 848.
- ↑ Dz.U. 1967 nr 28, poz. 128.
- ↑ a b c Ryszard Zięba, Justyna Zając: Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009, s. 106. ISBN 978-83-7611-501-6.
Bibliografia
