|
Ulica Józefa Bema w Warszawie
Ulica Józefa Bema – ulica w warszawskiej dzielnicy Wola. Historia Dawniej ulica stanowiła drogę narolną biegnącą przed rokiem 1876 od ul. Opaczewskiej we wsi Warszawa do wsi Wola Wielka[2], przecinająca tory kolei warszawsko-wiedeńskiej. W drugiej połowie XIX wieku nosiła nazwy Droga Kościelna lub Droga Parafialna, związane z kościołem św. Stanisława Biskupa i Męczennika, wybudowanego w latach 1858–1860[3]. W 1876 roku ulicę przecięły tory kolei obwodowej, a w okolicy powstało wtedy wiele bocznic kolejowych wiodących, między innymi, do carskich magazynów wojskowych wzniesionych po roku 1893 pod nr 60. W skład magazynów wchodziły wielkie elewatory zbożowe. W zbliżonym okresie powstała pod nr. 70/72 przędzalnia bawełny i farbiarnia Towarzystwa Akcyjnego „Wola”. Od 1908 roku działała tu wielka fabryka spółki Lilpop, Rau i Loewenstein. Poza zakładami przemysłowymi w skład XIX-wiecznej zabudowy wchodziły niewielkie domy robotnicze[2]. W 1916 roku ulica na całej swojej długości została włączona w granice Warszawy[2]. W 1919 roku dotychczasowej Drodze Parafialnej i Drodze Kościelnej[4] nadano obecnie obowiązującą nazwę upamiętniającą generała Józefa Bema[5]. 20 października 1919 roku oddano do użytku pętlę tramwajową położoną przed kościołem oraz linię na odcinku pomiędzy pętlą a ulicą Dworską[a][6]. 25 listopada 1920 roku tramwaje rozpoczęły kursowanie jednotorową linią na odcinku pomiędzy skrzyżowaniami z ulicami Dworską i Wolską, zaś jednocześnie zlikwidowane zostało torowisko na ulicy Dworskiej[7][8]. W latach 1925–1928 wzniesiono pod nr. 76 gmachy Towarzystwa Szkół Powszechnych nawiązujące swym planem do założeń pałacowych XVII/XVIII wieku. W latach 1931–1932 w pobliżu skrzyżowania z nowo wytyczoną ul. Ludwiki wybudowano kolonię domów spółdzielczych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych[2]. W latach 30. XX wieku wybudowano w ciągu ulicy jednonawowy tunel drogowy przebiegający pod torami stacji Warszawa Zachodnia, który przebiegał jednak tylko pod częścią torów. Wyjazd z tunelu po stronie północnej meandrował pomiędzy torowiskami, przecinając również kilka torów na jednym poziomie i łączył się z ul. Armatnią[9]. Podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939 spłonęły zbombardowane elewatory zbożowe. Kursowanie tramwajów, zawieszone 8 września 1939 roku w związku z bombardowaniami, zostało wznowione 1 stycznia 1944 roku na okres siedmiu miesięcy poprzedzających wybuch powstania warszawskiego[10][11]. W czasie powstania zniszczone zostały kamienice położone w rejonie ulicy Wolskiej. Tunel pod torami stacji Warszawa Zachodnia pozostawał otwarty dla ruchu przez cały okres niemieckiej okupacji[12], ale został całkowicie zniszczony przez wycofujące się wojska niemieckie[9]. 29 listopada 1945 roku wznowiono kursowanie tramwajów na odbudowanej linii wzdłuż ulicy[13]. W dniach od 21 czerwca do 15 sierpnia 1948 roku przeprowadzono przebudowę linii tramwajowej w celu zmiany rozstawu szyn z 1525 mm do na 1435 mm[14]. 21 sierpnia 1963 roku, w związku z budową linii tramwajowej na ul. Kasprzaka, zlikwidowano trasę tramwajową na ulicy na całym odcinku od ul. Wolskiej do pętli przed kościołem św. Stanisława Biskupa i Męczennika[15][16]. W okresie powojennym bieg ulicy został zniekształcony przez rozbudowę węzła PKP oraz przekształcenie układu drogowego poprzez oddanie do użytku w dniu 5 marca 1973 roku nowego odcinka al. Rewolucji Październikowej[b], w ciąg której włączony został odbudowany tunel pod stacją Warszawa Zachodnia[17]. Początkowy odcinek ulicy, należący już przed wojną do dzielnicy Ochota, został od niej odcięty i od roku 1974 nosi nazwę al. Bohaterów Września[18]. Długość ulicy została skrócona z 2330 m do 1010 m[1]. Odcinek na południe od ul. Prądzyńskiego i na zachód od torów kolei obwodowej został w roku 2014 przemianowany na ul. Parafialną[19]. Po zmianach dokonanych w 2014 roku długość ulicy uległa dalszemu skróceniu do 780 m[1]. Ważniejsze obiekty
Obiekty nieistniejąceUwagiPrzypisy
Bibliografia
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
