W miejscu ulicy przebiegał niegdyś rów, zwany ówcześnie jelenim. Odcinek tego cieku od ulicy Świętokrzyskiej do Odry został zasypany w latach 60. XIX wieku. Na nowo ukształtowanym terenie początkowo urządzono plac targowy. Na jego miejscu wytyczono i zbudowano ulicę w 1889 roku. W zamysłach władz miasta miała ona za zadanie odciążyć stary most drewniany łączący Ostrów Tumski z miastem[1].
Przy tej ulicy w prywatnym mieszkaniu położonym w kamienicy pod numerem 4 w latach 1913–1914 działała polska biblioteka udostępniając swoje zbiory polskim studentom. Później zostały one przekazane powstałej w mieście bibliotece polskiej, z której korzystali już wszyscy Polacy[1].
Podczas działań wojennych w czasie oblężenia Wrocławia w 1945 roku zniszczeniu uległa ulica i jej zabudowa. Ocalała jednak kamienica pod numerem 1. Po wojnie zniszczona jezdnia długo nie była odbudowywana z racji małego znaczenia ulicy i braku przy niej zabudowy[1]. W 1966 roku przebudowano i znaczenie poszerzono ulicę Henryka Sienkiewicza, co zmieniło układ obu ulic w tym obszarze. Nowo ukształtowana ulica stała się bowiem dwujezdniową, czteropasmową drogą z wydzielonym torowiskiem tramwajowym pomiędzy jezdniami[7][8].
W 2014 roku wybudowano na jej końcu, przy ulicy Henryka Sienkiewicza, parking. Jego otwarcie miało miejsce 22.12.2014 roku[9][10].
Nazwa
W swojej historii ulica nosiła następujące nazwy własne:
Wcześniejsza nazwa upamiętniała Ferdinand Friedensburga, urodzonego 27.10.1824 r. w Beeskow, zmarłego 5.03.1891 r. w San Remo, nadburmistrza w latach 1879–1891[2]. Współczesna nazwa została nadana przez Zarząd Miejski i ogłoszona w okólniku z 15.11.1945 r.[4]
Układ drogowy
Do ulicy przypisana jest droga gminna o długości 142 m[4] klasy dojazdowej[13] o 16 m szerokości w liniach rozgraniczających, w tym dwustronne chodniki[14]. Łączy ulicę Henryka Sienkiewicza z ulicą Świętokrzyską[4], przy czym obecnie jest to ulica ślepa, współcześnie bez połączenia drogowego z ulicą Henryka Sienkiewicza. Tu na jej końcu znajduje się parking na 25-30 samochodów. Parking w planie ma kształt zbliżony do trójkąta, o powierzchni około 700 m²[9][10].
Ponieważ początek ulicy znajduje się niedaleko skrzyżowania ulicy Henryka Sienkiewicza z placem Józefa Bema, część autorów publikacji podaje, że ulica łączy plac Józefa Bema z ulicą Świętokrzyską[1][17].
Zabudowa i zagospodarowanie
Połudowo-zachodnia strona ulicy to w jej początku Kamienica pod numerem 1[5][18]. Dalej dla tego odcinka ulicy od istniejącej kamienicy pod numerem 1 dopuszcza się zabudową pierzei południowo-zachodniej w formie kamienic w zabudowie ciągłej, odtwarzającej pierwotną zabudowę tego obszaru[19], przy czym funkcja mieszkaniowa jest dopuszczalna od pierwszego piętra wzwyż[20]. Natomiast pozostały obszar do ulicy Świętokrzyskiej to ogrodzony teren Dom Pomocy Społecznej i dalej klasztoru, wraz z ogrodami[5][18][21]. Po stronie północno-wschodniej ulicy znajduje ogrodzony teren Herbarium Herbarium należącego do Muzeum Przyrodniczego Uniwersytetu Wrocławskiego[5][22].
Ochrona i zabytki
Obszar, na którym położona jest ulica Mieszka I podlega ochronie w ramach zespołu urbanistycznego Ostrowa Tumskiego i wysp: Piaskowej, Bielarskiej, Słodowej i Tumskiej, wpisanego do rejestru zabytków pod nr rej.: 195 z 15.02.1962 r. oraz A/678/213 z 12.05.1967 r.[23][24] Inną formą ochrony tych obszarów jest ustanowienie historycznego centrum miasta, w nieco szerszym obszarowo zakresie niż wyżej wskazany zespół urbanistyczny, jako pomnik historii[25][26]. Samo miasto włączyło ten obszar jako cenny i wymagający ochrony do Parku Kulturowego „Stare Miasto”, który zakłada ochronę krajobrazu kulturowego oraz uporządkowanie, zachowanie i właściwe kształtowanie krajobrazu kulturowego i historycznego charakteru najstarszej części miasta[27]. Szczególnej ochronie podlegają tereny pod względem wymogów dotyczących badań archeologicznych[28], w tym szczególnie obszar dawnego Zamku Piastowskiego[29]. Podobnie jak na innych ulicach Ostrowa Tumskiego obowiązuje zachowanie kamiennej nawierzchni ulicy[30][31].
Przy ulicy i w najbliższym sąsiedztwie znajdują się następujące zabytki:
Ogród p/ Sierocińcu Fundacji „ad Matrem Dolorosam”, ob. p/Domu Pomocy Społecznej im. Świętej Rodziny Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu pierzeja południowo-zachodnia, za murem ogrodu
Relikty części północnej Zamku Piastowskiego z domem zakonny Zgromadzenia Sióstr Szkolnych De Notre Dame oraz z budynkiem szkolnym (Liceum św. Anny 1891), ob. klasztor Zgromadzenia Sióstr Szkolnych De Notre Dame i Dom Gościnny, w tym
1) budynek i ruiny z pozostałościami zamku piastowskiego
2) pomieszczenie gotyckie – pozostałość zamku piastowskiego
pierzeja południowo-zachodnia, za murem ogrodu
XIII, XIV, XVIII, dobudowa skrzydła w 1891 r. (proj. J. Ebers), XX w.[5] (1. XIV-XV, 2. XV w.[35]
1) 143 (?) z 4.11.1968[35] oraz
2) A/5348/93 z dn. 04.11.1968[5][35][36]
Wykaz dróg przebiegających przez miasto Wrocław, „ZDiUM/Infrastruktura/Ulice”, Ewa Iwanska, sporządziła Jolanta Gac /NOXE/, Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, Wrocław, 9 kwietnia 2018 [dostęp 2018-05-14](pol.).
Linki zewnętrzne
Ulica Mieszka I, [w:] Wrocław, Ostrów Tumski [online], fotopolska.eu [dostęp 2018-05-16](pol.).
ul. Mieszka I, [w:] Wrocław, Ostrów Tumski [online], dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici) [dostęp 2018-05-16](pol.).
ul. Mieszka I, wikimapia.org [dostęp 2018-05-16](pol.).
.jpg)
.jpg)
.jpg)
