Przed zbudowaniem mostu w końcu XV w. ulica nosiła nazwę Promowej lub Przewoźnej (niem. Vergasse). Obecna nazwa ulicy - Mostowa (niem. Brückenstrasse) weszła w użycie w drugiej połowie XVI wieku i pochodzi od drewnianego mostu przez Wisłę, który znajdował się na jej przedłużeniu od 1500 r. do 2. połowy XIX w. W okresie od 1815 do ok. 1870 r. nosiła nazwę Louisenstraße ku czci królowej Luizy Pruskiej. W okresie 1939-45 zmieniono jej nazwę na Brückengasse[potrzebny przypis].
Historia i charakter
Ulica należy do najwcześniejszych ulic wytyczonych po lokacji Torunia, niedługo po 1236 r. Była to jedna z głównych ulic miasta w jego najwcześniejszej fazie rozwoju, prowadząca na nadbrzeże wiślane. W średniowieczu przy ulicy stały kamienice, od XVI do XVIII w. przebudowywane na spichlerze. W XVIII w. na rogu ulicy Mostowej i Ciasnej został zbudowany późnobarokowy pałac burmistrza Jakuba Fengera, przebudowany w XIX w. W XIX w. miało swoją siedzibę kilka banków (m.in. polski bank kredytowy Donimirski, Kalkstein, Łyskowski i sp.), a także hotel „Pod Orłem”. W XIX i na pocz. XX w. większość kamienic przebudowano na kamienice czynszowe, jednak zachowało się wiele starszych budynków pochodzących ze średniowiecza[potrzebny przypis].
Pełnił rolę spichrza, koszarów wojskowych oraz po przebudowie przez władze prsukie w 1823 roku - wojskowego magazynu żywności.
Dwuskrzydłowy, czterokondygnacyjny, w 1823 roku spichrz połączono z Basztą Żuraw dobudowywując tzw. łącznik z żurawiem. Obecnie zaadaptowany na restaurację i hotel.
Do początku XVI w. były to trzy oddzielne kamienice. Ok. 1520 r. połączono je funkcjonalnie - kamienica północna pełniła wówczas funkcje mieszkalno-reprezentacyjne, kamienice środkową i południową przeznaczono na spichrze. Kamienice nadbudowano i zwieńczono półkolistymi szczytami flankowanymi sterczynami. W okresie baroku kamienice przeszły kolejną modernizację (dotyczyło zwłaszcza to ich wnętrz), po której zachowała się między innymi kręcona klatka schodowa z rzeźbą lwa, trzymającego tarczę z datą 1699 r. Po 1865 r. przebudowano przyziemie i pierwsze piętro, zmieniając układ okien. W marcu 2007 r. południową część budynku strawił pożar.
Kamienica narożna z wykuszami i efektownym narożnym balkonem; w latach 1922-1939 na I i II piętrze funkcjonowała klinika chorób kobiecych dra Kazimierza Tarnowskiego. Zachował się bogaty wystrój wnętrz z czasów budowy.[2]
Przebudowa z 1833 roku pozbawiła go bogatej barokowej elewacji na rzecz uproszczonej, klasycyzującej. W 1792 roku urodził się tu hrabia Fryderyk Florian Skarbek. W 1825 roku przebywał tu Fryderyk Chopin, kiedy spędzał wakacje w niedalekiej Szafarni.
Gotycka kamienica trójosiowa, z fasadą dzieloną lizenami, połączonymi charakterystycznymi zdwojonymi ostrołukami. Szczyt barokowy z XVIII w. Z okresu gotyckiego pochodzą również częściowo piwnice, ściany obwodowe i szczyt tylni. W 1863 r. przebudowano przyziemie zacierając pierwotny średniowieczny układ wnętrza. W 1885 r. fasada zyskała neorenesansowy wystrój, który usunięto w trakcie remontu w latach 1968-69 r.[4]
Kamienica zbudowana zapewne w XIV w.; z tego czasu pochodzą piwnice, szczyt elewacji tylnej oraz prawdopodobnie mury obwodowe. Już wówczas posiadała najpewniej zaplecze gospodarcze z dojazdem od strony ul. Podmurnej 27. Przebudowana w latach 30. XIX w. (z tego czasu klasycystyczna klatka schodowa) i w 1876. W 1902 r. elewacja zyskała obecny wystrój.[5]
Kamienica powstała z przebudowy domu barokowego, zachowany piaskowy bogaty barokowy portal z 1648 roku. W okresie międzywojennym i zaraz po II Wojnie Światowej w kamienicy mieścił się Konsulat Honorowy Republiki Francuskiej.
Kamienica na zrębie gotyckim - z tego czasu zachowane piwnice, częściowo mury obwodowe oraz zrekonstruowany szczyt tylni. Przebudowywana w XVI-XVII oraz w XIX w. Z okresu nowożytnego pochodzi układ przestrzenny traktu tylnego z polichromowanym stropem z lat 1620-30. Na pocz. XIX w. przebudowana w stylu klasycystycznym - z tego czasu klatka schodowa oraz fasada.[6] W latach 1875–1890 siedziba banku kredytowego "Donimirski, Kalkstein, Łyskowski i Spółka".[7]