|
Wielkie Równiny
Wielkie Równiny, także Wielka Równina Prerii (ang. Great Plains) – rozległa kraina geograficzna, a zarazem krąg kulturowy na obszarze Kanady i USA, u podnóża Kordylierów. Obszar ten, zbudowany z mezozoicznych i trzeciorzędowych wapieni i piaskowców, charakteryzuje się płaskim ukształtowaniem terenu i niemal wyłącznie trawiastą roślinnością (poza lasami łęgowymi w dolinach rzecznych), tzw. prerią. Obszar ten leży w kilku strefach klimatycznych. Silny wpływ na jego klimat ma bliskość Kordylierów. Indianie Wielkich Równin zielony = preria z trawą mieszaną ciemnozielony = preria z długą trawą
Zasiedlenie Wielkich Równin przez Indian wiąże się z pojawieniem się koni. Pierwsze hiszpańskie wierzchowce pochodziły z kradzieży bądź nielegalnego handlu, jaki Hiszpanie prowadzili z Indianami Pueblo. Ci jednak, w trosce o niewielkie trawiaste obszary, niezbędne do wypasu owiec, wymieniali konie na inne dobra z plemionami ze wschodu i północy, które – wypierane przez białych – zaczęły od końca XVII wieku zasiedlać prerie. Na przykład Szejeni byli rolnikami uprawiającymi kukurydzę, fasolę i dynie, mieszkającymi w wioskach nad brzegami rzek w dzisiejszej Minnesocie. Około roku 1700 zostali wyparci przez Lakotów i osiedli w obecnej Dakocie Południowej, gdzie nadal uprawiali ziemię, a na bizony polowali na piechotę[1]. Konny myśliwy mógł jednego dnia zabić tyle bizonów, że jego rodzinie starczyło mięsa i skór na wiele miesięcy. Nagle puste na ogół Wielkie Równiny zaludniło około 30 plemion. Jedni, jak np. Paunisi, używali koni głównie do transportu, na bizony polując dwa razy w roku, ale inni, jak Szejeni i Wrony, porzucili swe pola i stałe wioski, stając się wojującymi nomadami. Wódz Wron Plenty Coups tak mówił o swoim wierzchowcu:
Frank B. Linderman, Plenty Coups Autobiography[2]
Przypisy
Bibliografia
|
||||||||||
