Wiktor Martini

Wiktor Martini

Data i miejsce urodzenia	2 sierpnia 1910 Zagórzany
Data i miejsce śmierci	30 kwietnia 1940 Katyń
Zawód, zajęcie	ekonomista
Multimedia w Wikimedia Commons

Wiktor Marian Martini (ur. 2 sierpnia 1910 w Zagórzanach, zm. 30 kwietnia 1940 w Katyniu) – polski ekonomista, narodowiec (ONR oraz ONR „ABC”), podporucznik piechoty rezerwy Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. 2007-11-10: Drugi dzień uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”

Urodził się w rodzinie Wiktora i Marianny z Roleckich^[1].

Uczęszczał do Państwowego Gimnazjum im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle, gdzie należał do dobrych uczniów^[2]. Szkołę ukończył w 1928^[3]. Od jesieni 1929 studiował w Wyższej Szkole Handlowej. W ostatnim roku pobytu na tej uczelni był prezesem „Bratniej Pomocy”. W 1928-1929 odbył jednoroczną służbę wojskową w Batalionie Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 2 w Tomaszowie Lubelskim^[4]. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1934 i 6. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty^[5]. Posiadał przydział w rezerwie do 79 Pułku Piechoty^[1].

Jako student zaangażował się w działalność Obozu Wielkiej Polski i Młodzieży Wszechpolskiej. Był w gronie najważniejszych działaczy ONR, a następnie ONR „ABC”. Działał w Klubie Dyskusyjnym im. Jana Ludwika Popławskiego. Studia ukończył w 1933. Pod koniec lat 30. pracował w firmie Paged SA^[6].

Zmobilizowany już w lutym 1939. W czasie kampanii wrześniowej walczył z Niemcami i Armią Czerwoną. Po agresji ZSRR na Polskę w nieznanych okolicznościach wzięty do niewoli sowieckiej. Od kwietnia 1940 przebywał w obozie jenieckim w Kozielsku^[7]. 28 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego^[7] – lista wywózkowa 052/2^[1] z 27 kwietnia 1940^[7]. Został zamordowany 30 kwietnia 1940 w Katyniu^[7] przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Ofiary tej zbrodni grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu^[8][9]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne^[10][11]. Zidentyfikowany w mundurze^[12] podczas ekshumacji nadzorowanych przez Niemców^[13] w 1943 pod numerem 3868^[14][7][1] (raport dzienny z 2 czerwca 1943)^[7]. Przy jego szczątkach znaleziono: znak tożsamości, ur. 8.2.910^[12]. Figuruje na liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 03868^[15] wskazany jako „wojskowy – znak rozpozn. – Warszawa III. ur. 8.II.1910 r."^[15]. Niemcy, nie wiedząc o jego śmierci w Katyniu, poszukiwali go do 1942^[16].

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień porucznika^[17]. Awans został ogłoszony 10 listopada 2007^[18] w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Wiktor Martini był żonaty z Zofią Surawską (ślub w 1939, zamordowana w październiku 1944)^[19][20].

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu

• Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
• W.J. Muszyński, Duch młodych. Organizacja Polska i Obóz Narodowo-Radykalny w latach 1934-1944. Od studenckiej rewolty do konspiracji niepodległościowej, IPN, Warszawa 2011, s. 208, przypis 2. ISBN 978-83-7629-283-0
• W.J. Muszyński, R. Sierchuła, Wiktor Marian Martini, [w:] Lista strat działaczy obozu narodowego w latach 1939-1955, red. nauk. W.J. Muszyński, J. Mysiakowska-Muszyńska, t. 1, IPN, Warszawa 2010, s. 208-209.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
• Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów Kozielskiego Obozu NKWD rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.