|
Wioślarki
Wioślarki (Cladocera) – monofiletyczna grupa drobnych, głównie słodkowodnych skorupiaków[1] zasiedlających strefę pelagiczną, przydenną (niektóre gatunki żyją zagrzebane w osadach dennych) lub litoralną zbiorników wodnych. SystematykaSystematyka wyższych taksonów jest wciąż zmieniana i udoskonalana, stąd Cladocera często są klasyfikowane jako nadrząd, rząd lub podrząd. Podobnie Haplopoda, Ctenopoda, Anomopoda i Onychooda uzyskują status rzędu, lub podrzędu. Tutaj przedstawiono listę gatunków występujących w Polsce, według najnowszej dostępnej systematyki wioślarek[2][3].
(* Emendatio (łac.) zmiana, poprawka) BudowaCiało wioślarek jest spłaszczone bocznie, złożone z głowy, tułowia i odwłoka, okryte jest, u większości gatunków, chitynowym dwuklapowym pancerzem, zwanym karapaksem, który zrzucają cyklicznie podczas wzrostu i rozwoju. Z tyłu ciała karapaks przechodzi w wyciągnięty kolec[4]. W części grzbietowej wioślarki mają komorę lęgową, która jest przestrzenią między grzbietową częścią ciała a karapaksem. Do komory tej uchodzą jajniki, dzięki czemu są tam składane jaja. Samce są mniejsze od samic. Na głowie wioślarek znajduje się ruchliwe oko umieszczone na słupku, powstałe z pary oczu złożonych oraz szczątkowe oko naupliusowe. Czułki pierwszej pary są krótkie, tylko u form drapieżnych długie. Poruszają się ruchem skokowym, za pomocą pływnych czułków II pary, które są bardzo silnie rozwinięte, dwugałęźniowe. Po każdym uderzeniu czułków wioślarki poruszają się w górę i w przód, po czym opadają, powtarzając następnie tę czynność. Kolejne odnóża IV-VI pary znajdują się na tułowiu, są silnie spłaszczone, krótkie i szczeciniaste. U form drapieżnych służą do oddychania a u form odżywiających się drobnym pokarmem, dodatkowo filtrują wodę, zdobywając pokarm[4].  RozmnażanieRozwój wioślarek zależy od ich gatunku. Wioślarki wolno żyjące rozwijają się wprost z jaj złożonych do komory lęgowej. U gatunków drapieżnych, z jaj w komorze lęgowej wylęgają się stadia larwalne, metanaupliusy. U wioślarek powszechnie występuje partenogeneza. W zależności od gatunku występują różne rodzaje tego typu rozmnażania:
Samice wioślarek produkują diploidalne jaja (mejoza nie zachodzi), które mogą się rozwinąć zarówno w samice i samce oraz produkują jaja haploidalne, które wymagają zapłodnienia i rozwijają się w samice. Jaja diploidalne to jaja letnie, mające cienkie otoczki i rozwijające się szybko. Rozwijają się z nich samice rozmnażające się partenogenetycznie. W okresie zbliżających się niekorzystnych warunków środowiska (tj. zima, susza itp.) z jaj diploidalnych rozwijają się zarówno samce jak i samice jaja haploidalne to jaja zimowe. Zaczynają również być produkowane jaja zimowe, wymagające zapłodnienia samców. Mają one grube otoczki i są bogato zaopatrzone w substancje zapasowe. Z zapłodnionych jaj zimowych po okresie niesprzyjających warunków wykluwają się dzieworodne samice[4]. WystępowanieWystępują w planktonie głównie wód słodkich, tylko kilka gatunków zamieszkuje wody słonawe i morza. Większość gatunków to organizmy glonożerne i detrytusożerne, odfiltrowujące pokarm z wody. Nieliczne gatunki drapieżne odżywiają się mniejszymi od siebie organizmami planktonowymi. Kilka gatunków jest pasożytami zewnętrznymi stułbi. Część gatunków jest przydennych, część to gatunki bentosowe. Gatunki wolno żyjące występują bardzo licznie[4]. Najbardziej znanym przedstawicielem tej grupy zwierząt jest rozwielitka (Daphnia). Zobacz teżPrzypisy
Bibliografia
Identyfikatory zewnętrzne:
|
||||||||||||||||||||||
