|
Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Legnicy
Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Legnicy (WPK Legnica) – przedsiębiorstwo państwowe istniejące w latach 1975–1995, zajmujące się prowadzeniem transportu miejskiego i regionalnego na obszarze województwa legnickiego. HistoriaGenezaW realiach gospodarki planowej w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej zasadniczo transportem drogowym zajmowała się Państwowa Komunikacja Samochodowa[1]. W większych miastach i regionach przewozy były powierzane przedsiębiorstwom transportu miejskiego, podległym terenowym organom administracji państwowej[1]. Od 1945 roku na bazie przedwojennego przedsiębiorstwa obsługującego tramwaje w Legnicy powołano Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne[2]. Już w latach 1911–1913 tramwaje docierały do Piekar Wielkich i Przybkowa[3]. Równolegle z dostawami autobusów i likwidacją tramwajów zwiększano zasięg linii o miejscowości ościenne (Ulesie, Rzeszotary, Kunice, Bartoszów)[2][4]. W 1969 roku uruchomiono połączenia między Prochowicami a Legnicą i okolicznymi wsiami[5]. W latach 1972–1973 wraz ze zniesieniem gromad, nowymi liniami połączono Legnicę ze wszystkimi ościennymi, nowo utworzonymi gminami (Miłkowice, Krotoszyce, Kunice, Legnickie Pole)[2]. Administracja terenowa i partyjna powierzyły MPK, przemianowanemu na Międzypowiatowe Przedsiębiorstwo Komunikacyjne, transport miejski i regionalny w obrębie wznoszonego od 1962 roku Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego[2][6]. 1 kwietnia 1973 r. uruchomiono połączenia z Legnicy do Lubina i Polkowic[6]. Numerowane linie obsługiwano czerwonymi autobusami miejskimi[2]. W ramach reformy administracyjnej w czerwcu 1975 roku utworzono województwo legnickie[2]. Międzypowiatowe Przedsiębiorstwo Komunikacyjne zostało przemianowane na Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Legnicy[2]. Struktura organizacyjnaPrzedsiębiorstwo składało się z trzech zakładów:
W dyspozycji przedsiębiorstwa w latach 1980–1995 był ośrodek wypoczynku świątecznego w Rokitkach[2]. PołączeniaNumeracja linii WPK była usystematyzowana[2]. Numery z serii „czterdziestek” były przypisane trasom przebiegającym przez Lubin, a z serii „pięćdziesiątek” – przez Głogów[2]. Niższe numery posiadały linie autobusowe związane z Legnicą[2]. Przedsiębiorstwo prowadziło linie komunikacyjne pomiędzy ośrodkami Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego: Legnicą, Lubinem, Polkowicami i Głogowem oraz na obszarze ościennych gmin[7]. Od lat 1978–1980 WPK powierzono prowadzenie linii łączących Legnicę z Jaworem i Złotoryją[2]. Do Głogowa istniała linia pospieszna „A”[2]. Inne linie pospieszne funkcjonowały przejściowo do Jawora („J”) i Złotoryi („Z”)[8]. Mniej więcej w połowie lat 80. zrezygnowano z obsługi połączeń do Jawora i do Złotoryi liniami pospiesznymi „J” i „Z” zastępując je odpowiednio połączeniami zwykłymi – „14” do Jawora i „22” do Złotoryi. Połączenia do Jawora linią „14” wykonywane były przez autobusy Jelcz PR110U/M, Jelcz M11 i Ikarus 280. Pomimo dużego zainteresowania połączeniem ze Złotoryją dzięki linii „22” bardzo szybko zrezygnowano z jej obsługi autobusami przegubowymi Ikarus 280 z uwagi na problemy z zawracaniem na zbyt małej pętli przy Szpitalu w Złotoryi. Od tego czasu linia „22” była obsługiwana wyłącznie autobusami Jelcz PR110U/M i Jelcz M11. Przedsiębiorstwo rozwijało linie miejskie wewnątrz obsługiwanych miast, w miarę wznoszenia nowych osiedli mieszkaniowych[2]. Linie obsługiwane przez legnicką centralę WPK (wg danych z 1990 roku): 1 – Dworzec PKP – Huta Miedzi 2 – Poznańska (Chłodnia) – Osiedle Piekary (ul. Śląska) 3 – Trójbaza (ul. Jaworzyńska) – Jaworzyńska – Plac Słowiański – Witelona – al. Piłsudskiego – Sudecka – Sikorskiego – Osiedle Piekary (Śląska) 4 – Ulesie – Szczytnicka 5 – Domejki – al. Rzeczypospolitej 6 – Dworzec PKP – Miłkowice 7 – Domejki – Pątnów 8 – Poznańska (Chłodnia) – Osiedle Piekary (ul. Iwaszkiewicza) 9 – Dworzec PKP – Legnickie Pole (przez Bartoszów i Kłębanowice) 10 – Dworzec PKP – Prochowice 11 – Dworzec PKP – Miłkowice (przez Dobrzejów i Grzymalin) 12 – Dworzec PKP – Krotoszyce 12 bis – Dworzec PKP – Polowice 13 – Piątnica – Wielogórska 14 – Dworzec PKP – Jawor 15 – Huta Miedzi – Osiedle Piekary (ul. Śląska) 16 – Dworzec PKP – Legnickie Pole (przez Nową Wieś Legnicką) 17 – Dworzec PKP – Legnickie Pole (linia w dni wolne od pracy, okólna – przez Bartoszów, Kłębanowice, Nową Wieś Legnicką), 18 – Jagiellońska – Osiedle Piekary (ul. Iwaszkiewicza) 19 – Dworzec PKP – Janowice Duże 20 – Dworzec PKP – Legnickie Pole (przez Ogonowice) 21 – Poznańska (Chłodnia) – Grzybiany 22 – Dworzec PKP – Złotoryja (Hoża) 23 – Domejki – Osiedle Piekary (ul. Iwaszkiewicza) 24 – Domejki – Osiedle Piekary (ul. Iwaszkiewicza) 25 – Dworzec PKP – Krotoszyce 40 – Osiedle Kopernika – Lubin (Osiedle Polne) 45 – Osiedle Kopernika – Polkowice A – Osiedle Kopernika – Głogów (dworzec) TaborPrzedsiębiorstwo otrzymywało po roku 1975 zarówno typowe autobusy miejskie, jak również pewną liczbę autobusów regionalnych kierowanych m.in. na linie pospieszne: Numeracja pojazdów (tzw. numery boczne) była jednolita dla całego przedsiębiorstwa[9]. Autobusy:
Napraw głównych autobusów dokonywano przeważnie w: Komunalnym Przedsiębiorstwie Naprawy Autobusów w Słupsku (KAPENA), Jelczańskich Zakładach Samochodowych w Jelczu-Laskowicach, Lubelskich Zakładach Naprawy Samochodów (LZNS) w Lublinie, Przedsiębiorstwie Usług Technicznych Komunikacji Miejskiej „Jamna-Bus” w Mikołowie, Kujawskich Zakładach Naprawy Samochodów w Solcu Kujawskim (KZNS) i w prywatnym przedsiębiorstwie naprawy autobusów – „Kumex” w Niechlowie. W szczytowym okresie, w 1984 roku, WPK posiadało jednocześnie 244 pojazdy[2]. LikwidacjaUstawa z 8 marca 1990 r. przywracająca w ramach transformacji ustrojowej w Polsce samorząd terytorialny zobowiązała gminy do przejęcia publicznego transportu zbiorowego jako jednego z zadań własnych. Władze województwa legnickiego, wobec rozbieżnych planów zarządów miast, w których znajdowały się centrala i oddziały WPK, zadecydowały o podziale i komunalizacji przedsiębiorstwa[2]. 9 kwietnia 1995 roku oddział w Głogowie został wyodrębniony do spółki pn. „Komunikacja Miejska”[2]. Aktem notarialnym z 18 grudnia 1995 roku przekształcono centralę WPK w Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Legnicy[2]. Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Legnicy było ostatnim funkcjonującym przedsiębiorstwem tego typu w Polsce[10]. Stan po likwidacji WPKUkład komunikacji zbiorowej Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego uległ dezintegracji[10][11]. Część linii zamiejskich z Legnicy prowadziło Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Legnicy, stopniowo likwidując trasy w miarę spadku zainteresowania ze strony samorządów ościennych gmin[2]. Z sieci dawnego WPK pozostała linia nr „10” do Prochowic[2]. Na wszystkie trasy międzymiastowe w LGOM wkroczyli prywatni przewoźnicy drogowi, obsługujący połączenia mikrobusami oraz przedsiębiorstwa powstałe z komercjalizacji PKS[2][10]. Po roku 2012 niektóre samorządy byłego województwa legnickiego zdecydowały się na powrót do organizowania wspólnego transportu zbiorowego. Przywrócono połączenia autobusami miejskimi łączące m.in. Legnicę z Ulesiem, Lubin ze Ścinawą, Głogów z Jerzmanową, realizowane przez operatorów obsługujących współcześnie miasta[12][13][14]. Przypisy
Linki zewnętrzneInformation related to Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Legnicy |
||||||||||||||
.jpg)
