|
Yves Montand
Yves Montand, właśc. Ivo Livi (ur. 13 października 1921 w Monsummano Terme, zm. 9 listopada 1991 w Senlis) – włosko-francuski aktor filmowy, teatralny i piosenkarz[1]. Uchodził za jednego z najwybitniejszych francuskich artystów XX wieku[2].   ŻyciorysUrodził się w Monsummano Alto[3] w Toskanii we Włoszech, jako syn Giuseppiny Simoni i Giovanniego Liviego, rok przed dojściem do władzy Benito Mussoliniego i ustanowieniem reżimu faszystowskiego. Był najmłodszym z trójki rodzeństwa; miał starszą siostrę Lydię (1915–2003) i starszego brat Giuliano „Juliena” (1917–1994). Pochodził z rodziny robotniczej i aktywistycznej, którą darzył przez całe życie szacunkiem i która przekazała mu przywiązanie do komunizmu[4]. Jego ojciec, robotnik portowy, po długim okresie bezrobocia, w 1932 przeniósł się do Marsylii, po czym sprowadził tam rodzinę i naturalizował się we Francji. Montand skończył szkołę podstawową i mając 11 lat rozpoczął pracę zarobkową. Był gońcem, pomocnikiem w zakładzie fryzjerskim siostry i robotnikiem w fabryce metalurgicznej. Od portowych piosenkarzy uczył się śpiewu. Jako 15–latek zaczął występować w knajpkach na przedmieściu Marsylii, imitując głos Kaczora Donalda. W 1938 debiutował w programie kabaretowym, pod pseudonimem Yves Montand. W czasie II wojny światowej jego brat dostał się do niewoli i Montand stał się jedynym żywicielem rodziny. Pracował jako tragarz portowy, a wieczorem śpiewał w kabaretach. Praca w środowisku marsylskich dokerów wpłynęła na jego światopogląd. W okresie wojny współpracując z ruchem oporu rozpoczął swoją działalność w szeregach Francuskiej Partii Komunistycznej. Z tego okresu pozostały mu socjalistyczne, niemal skrajnie lewicowe przekonania i zaangażowanie w sprawy polityki. Od 1942 występował na estradach Marsylii, Tuluzy i Bordeaux, stając się najpopularniejszym śpiewakiem portowych estrad. W 1944 przyjechał do Paryża i w ciągu kilku miesięcy zdobył sławę jednego z najlepszych piosenkarzy francuskich. Teksty piosenek pisał dla niego Jacques Prévert. W Moulin Rouge, dzięki koneksjom Émile’a Audiffreda, wystąpił jako support przed Édith Piaf, z którą miał też romans w latach 1944–1946. Zadebiutował na ekranie w roli Pierre’a w dramacie Gwiazda bez światła (Étoile sans lumière, 1945) z Édith Piaf. Rok później pojawił się jako Diego w melodramacie fantasy Marcela Carné Wrota nocy (Les Portes de la nuit, 1946)[5]. Pierwszy wielki sukces odniósł dzięki roli w dramacie Henri-Georges Clouzota Cena strachu (Le Salaire de la peur, 1953)[6][7]. Najwybitniejsze kreacje stworzył w filmach politycznych Costy Gavrasa oraz psychologicznych Claude’a Sauteta[8]. W adaptacji sztuki Arthura Millera Czarownice z Salem (Les sorcières de Salem, 1957) wcielił się w postać John Proctora, rozdartego między miłością do żony (Simone Signoret) a walką o swoje dobre imię. W trakcie swojej kariery grał wielokrotnie w amerykańskich filmach i na scenach Broadwayu[9]. Najwybitniejsze kreacje stworzył w filmach politycznych Costy Gavrasa oraz psychologicznych Claude’a Sauteta. Był dwukrotnie nominowany do nagrody Cezara za rolę prokuratora Henriego Volneya, który prowadzi śledztwo w sprawie morderstwa prezydenta w dreszczowcu Henriego Verneuila I... jak Ikar (I comme Icare, 1979) i jako Alex, były tancerz stepujący i kelner w dużej paryskiej kawiarni z browarem w komediodramacie Claude’a Sauteta Kelner! (Garçon!, 1983). Przewodniczył jury konkursu głównego na 40. MFF w Cannes (1987). Życie osobiste22 grudnia 1951 zawarł związek małżeński z aktorką Simone Signoret, który trwał do jej śmierci w 1985. Małżonkowie wielokrotnie grali w filmach. Na planie filmowym musicalu George’a Cukora Pokochajmy się (Let’s Make Love, 1960) romansował z Marilyn Monroe[10][11]. Z nieformalnego związku z Anne Fleurange miał córkę Aurore Annę Antonellę (ur. 6 października 1975) i ze swoją asystentką Carole Amiel miał syna Valentina (ur. 31 grudnia 1988). W końcowych latach życia mieszkał w swoim domu w Prowansji. ŚmierćZmarł na atak serca na planie filmu IP5, już po nakręceniu wszystkich scen[12]. Ironią losu film ten opowiada o starszym człowieku, który również umiera na serce. Został pochowany, obok wcześniej zmarłej żony, na paryskim cmentarzu Père Lachaise. Filmografia (wybór)
Nagrody i nominacje
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Kontrola autorytatywna (osoba):
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
