Zmiana na tronie cesarskim Japonii (2019)Intronizacja cesarza Japonii (jap. 即位の礼 Sokui-no-rei, lub 即位礼 Sokuirei[1][3]) – intronizacja cesarza Japonii. Decyzja cesarza Akihito o abdykacji8 sierpnia 2016 roku cesarz Japonii wygłosił telewizyjne przemówienie, w którym podkreślił swój zaawansowany wiek i problemy ze zdrowiem[a][4]. Oświadczenie zostało odebrane jako wyrażenie zamiaru abdykacji[5]. Po 16 miesiącach negocjacji Dworu Cesarskiego, Agencji Dworu Cesarskiego (宮内庁 Kunai-chō)[b] i Urzędu Premiera (総理府 Sōri-fu) parlament Japonii w czerwcu 2017 roku przyjął specjalną ustawę umożliwiającą abdykację, a w dniu 1 grudnia 2017 roku Rada Dworu Cesarskiego (皇室会議 Kōshitsu-kaigi)[c] uzgodniła datę abdykacji na 30 kwietnia 2019 roku oraz datę przekazania regaliów cesarskich księciu Naruhito na 1 maja 2019 roku[6][7]. WstępProcedura intronizacji cesarza Japonii składa się z bardzo wielu ceremonii, rytuałów i wydarzeń towarzyszących o różnorodnym charakterze i jest głęboko osadzona w pradawnej tradycji wywodzącej się z mitologii. Cesarze Japonii są bowiem uznawani za potomków bogini słońca Amaterasu (także zapis: Ama-terasu-ō-mikami)[8]. W przypadku cesarza Akihito odbyło się 29 ceremonii intronizacyjnych, rozłożonych w czasie od 7 stycznia 1989 do 6 grudnia 1990 roku[9]. Część rytuałów jest niedostępna dla publiczności, a i tak większość Japończyków ma trudności ze zrozumieniem ich znaczenia. Ponadto istnieją także spory dotyczące rozdziału ról państwa i rodziny cesarskiej, w tym podziału kosztów[10]. Z powyższych powodów dla uproszczenia formułuje się dla wiadomości ogólnej znaczne skróty bogatego programu licznych ceremonii, wyróżniając jedynie trzy główne rytuały procedury intronizacyjnej:
Abdykacja cesarza AkihitoCeremonię intronizacji nowego cesarza (dotychczasowego następcy tronu księcia Naruhito) w 2019 roku poprzedziły rytuały związane z abdykacją jego ojca, cesarza Akihito. Program procedury abdykacyjnej obejmował 10 ceremonii organizowanych w okresie od 12 marca do 30 kwietnia 2019 roku. Przed właściwą abdykacją wysłannicy cesarza udali się do chramu shintō w Ise z misją przekazania informacji o abdykacji oraz złożenia ofiar w mauzoleach cesarza Jimmu (w Kashihara, w prefekturze Nara) i czterech ostatnich cesarzy. Wizytę tamże złożył następnie abdykujący cesarz Akihito. Zasadnicza ceremonia abdykacji (Taiirei-Seiden-no-Gi)[1], miała miejsce w dniu 30 kwietnia, w sali Matsu-no-Ma głównego budynku kompleksu pałacowego, po raz pierwszy w systemie państwa opartym na konstytucji[12]. Poprzednia bowiem taka ceremonia miała miejsce 202 lata wcześniej, gdy w 1817 roku abdykował cesarz Kōkaku. Po abdykacji cesarz Akihito posiada tytuł 上皇陛下 (Jōkō Heika), po angielsku „His Majesty the Emperor Emeritus”, a cesarzowa Michiko – 上皇后陛下 (Jōkōgō Heika) „Her Majesty the Empress Emerita”[13]. Z momentem abdykacji cesarza Akihito, czyli z dniem 30 kwietnia 2019 roku, skończyła się era Heisei, która trwała 30 lat, od 8 stycznia 1989 roku. W dniu 1 maja 2019 roku rozpoczęła się nowa era o nazwie Reiwa. Jej nazwa została podana do publicznej wiadomości przez rząd Japonii w dniu 1 kwietnia 2019 roku[14]. Intronizacja cesarza NaruhitoDługi proces intronizacyjny składa się z 32 ceremonii o różnym charakterze. Odbywają się one kolejno od 1 maja do połowy listopada 2019 roku[15]. Przekazanie regaliów cesarskichStarszy syn cesarza Akihito, Naruhito, został 126. cesarzem w dniu 1 maja 2019 roku (ceremonia przekazania regaliów: Kenji-to-Shokei-no-Gi)[1]. Jest to część najprostsza procedury intronizacyjnej i ma miejsce natychmiast po śmierci lub abdykacji poprzedniego władcy. Wstępującemu na tron przekazywane są cesarskie regalia, dwa z trzech świętych skarbów Japonii. Są to: replika miecza Kusanagi-no-tsurugi (oryginał jest rzekomo złożony i czczony w chramie Atsuta w Nagoi) oraz klejnot, naszyjnik z kamiennych korali, o nazwie Yasakani-no-magatama[d]. Przekazuje się także dwie pieczęcie: cesarza i państwa. Regalia cesarskie (Sanshu-no-jingi) są symbolami prawowitości władzy cesarza, trzema boskimi symbolami japońskiego tronu cesarskiego i najświętszymi obiektami shintō[1]. Zwierciadło jest przechowywane w Naikū, Wewnętrznym Sanktuarium chramu Ise, miecz – w chramie Atsuta w Nagoi[e], a klejnot – w Pałacu Cesarskim w Tokio[16]. Te święte przedmioty pierwotnie przekazała bogini słońca, Amaterasu-ōmikami, swojemu wnukowi o imieniu Ninigi, kiedy po raz pierwszy zstąpił on na ziemię i stał się założycielem cesarskiej dynastii. On z kolei przekazał je swojemu wnukowi, pierwszemu cesarzowi Jimmu. Najważniejszym z tych trzech skarbów jest zwierciadło Yata-no-kagami, które jest przechowywane w chramie Ise jako go-shintai, obiekt czci[1] i ucieleśnienie samej bogini słońca. Jest na stałe umieszczone w chramie i nie jest prezentowane cesarzowi podczas ceremonii intronizacji. Cesarscy posłańcy i kapłani są wysyłani do tego chramu, a także do grobowców czterech cesarzy, których rządy poprzedzały intronizowanego cesarza, aby poinformować ich o intronizacji nowego cesarza. Intronizacja właściwaCeremonia proklamowania intronizacji nowego cesarza Naruhito odbyła się 22 października 2019 w Pałacu Cesarskim w Tokio, w sali galowej, przeznaczonej do uroczystości dworskich, o nazwie Matsu-no-Ma, która znajduje się w głównym budynku o nazwie Seiden. Jest to uroczystość Sokuirei-Seiden-no-gi, część serii ceremonii akcesyjnych, zwanych razem Sokui-no-rei (ceremonie intronizacji). Ta część ceremonialnych procedur jest traktowana jako właściwy rytuał intronizacji. Ostatni raz odbył się w tym samym miejscu w listopadzie 1990 roku dla obecnego suwerena, cesarza Akihito, i jego małżonki, cesarzowej Michiko (przebieg ceremonii pokazuje wideo podane poniżej w linkach zewnętrznych). W środku sali Matsu-no-Ma ustawiana jest takamikura, niewielki ośmiokątny „pawilon” osłonięty kotarami i zwieńczony dużym, złotym feniksem oraz ośmioma mniejszymi na rogach baldachimu. W jego centralnej, podwyższonej części znajduje się tron cesarski. Obok jest ustawiona podobna, ale mniejsza konstrukcja o nazwie michōdai dla cesarzowej[9]. Świadkami wydarzenia są członkowie rodziny cesarskiej, przedstawiciele władz japońskich z premierem, przedstawiciele monarchii światowych oraz zaproszeni przywódcy państw, z którymi Japonia utrzymuje stosunki dyplomatyczne. Po rozsunięciu zasłon pawilonu cesarz wygłasza mowę, ogłaszając swoją akcesję do tronu i wzywając swoich poddanych, aby pomagali mu w osiągnięciu wszystkich jego aspiracji. Premier odpowiada przemówieniem obiecującym wierność i oddanie, a następnie wznosi trzykrotnie okrzyk banzai. Obrzędy DziękczynieniaZgodnie z pradawną tradycją każdej jesieni odbywa się festiwal plonów Niinamesai[3] (lub Shinjōsai), w czasie którego cesarz składa ofiarę z nowego ryżu cesarskim przodkom oraz bogom nieba i ziemi (tenjin-chigi)[1]. Jest to ważny historycznie rytuał prowadzony przez kolejnych cesarzy, polegający m.in. na modlitwach o bogate zbiory ryżu oraz pokój, szczęście i dobrobyt w kraju. W roku, w którym nowy cesarz zostaje intronizowany, ceremonia ta zyskuje dodatkowe znaczenie i jest znana wówczas jako Daijōsai[17]. Obrzędy te są zaplanowane na 14 i 15 listopada 2019 roku. Odbędą się one w specjalnie ustawionych na czas ceremonii pawilonach (łącznie ok. 30 struktur na terenie o powierzchni ok. 8 tys. m²) na terenie Ogrodu Wschodniego kompleksu pałacowego w Tokio[18], w pradawnym stylu poprzedzającym chińskie wpływy kulturowe. Wszystkie sprzęty w ich wnętrzu są zachowane w czysto japońskiej formie[19][20][21]. Cesarz ubrany w go-saifuku biały, jedwabny strój ceremonialny kapłana shintō, otoczony kapłanami wykonuje rytuał, składając bogini Amaterasu ofiarę z ryżu, sake, prosa, ryby i innych pokarmów pochodzących z lądu i morza. Następnie sam je odrobinę świętego ryżu, jako akt boskiej komunii, który jednoczy go z Amaterasu-ōmikami, czyniąc go pośrednikiem między boginią a Japończykami. Ten obrzęd ma status wydarzenia cesarskiego, a nie państwowego, ponieważ wiąże się ściśle z rodzimą religią shintō. Cesarz jest traktowany jako potomek bogini Amaterasu i dlatego rytuał ten nie może naruszać konstytucyjnej zasady oddzielenia religii i państwa[4][18]. Książę AkishinoCeremonia proklamacji (Rittai-no-Rei) księcia Akishino „cesarskim dziedzicem pierwszym w sukcesji do tronu” (皇嗣, kōshi)[1][3], przewidziana była na dzień 19 kwietnia 2020 roku. Przyznanie mu tego tytułu zamiast „następcy tronu” (皇太子, kōtaishi) wynika z tego, iż jest on bratem, a nie synem Naruhito[9][22][23]. Z powodu pandemii COVID-19 publiczne ogłoszenie księcia Akishino następcą tronu nie nastąpiło 19 kwietnia 2020 roku. Główna ceremonia o charakterze ograniczonym miała miejsce w sali Matsu-no-Ma w dniu 8 listopada 2020 roku[9][24]. KosztyAgencja Dworu Cesarskiego (Kunai-chō) w 2019 roku uprościła część obrzędów i ograniczyła wydatki m.in. poprzez pomniejszenie obiektów i pawilonów konstruowanych tymczasowo do niezbędnych ceremonii, użycie tańszych materiałów oraz ograniczenie liczby gości zaproszonych na oficjalne bankiety. W zasadniczych rytuałach towarzyszyli tylko dwaj męscy członkowie cesarskiej rodziny: książę Akishino, drugi syn cesarza i książę Hitachi, młodszy brat cesarza[18]. Zmiana daty święta narodowegoWraz ze zmianą osoby cesarza święto narodowe obchodzone z okazji dnia jego urodzin przenosi się na dzień urodzin następcy. W związku z abdykacją cesarza Akihito w dniu 30 kwietnia 2019 roku święto przeniesiono od 2020 roku na 23 lutego, dzień urodzin nowego cesarza Naruhito. Ze względu na ceremonie abdykacji cesarza Akihito (30 kwietnia) i intronizacji nowego cesarza (1 maja i 10 listopada), dni 1 maja i 10 listopada były świętami narodowymi w 2019 roku. Ponadto, dni 30 kwietnia i 2 maja stały się świętami, ponieważ wypadają pomiędzy świętami narodowymi, co z mocy prawa zamienia je również w święta narodowe[25]. Galeria
Zobacz też
Uwagi
Przypisy
Linki zewnętrzne
|