Zmierzch Cesarstwa RzymskiegoZmierzch Cesarstwa Rzymskiego (ang. The History of the Decline and Fall of the Roman Empire) – monografia historyczna Edwarda Gibbona wydana w latach 1776–1789 w Londynie w sześciu tomach. Książka opisuje dzieje upadku imperium rzymskiego oraz bizantyńskiego, na tle historii Europy i rozwijającego się Kościoła katolickiego w latach 192–1453. Wydanie pierwszego tomu w 1776 roku spotkało się z bardzo przychylnym przyjęciem m.in. Davida Hume’a i Horacego Walpole’a[1]. Jednakże ukazanie negatywnego wpływu Kościoła na stabilność imperium ściągnęło na autora krytykę sfer związanych z Kościołem, wśród nich m.in. Josepha Priestleya[2]. W 1781 roku ukazały się tomy drugi i trzeci, zaś następne trzy ukazały się w latach 1788–1789. ProblematykaW pracy Gibbon wyraził swój pogląd na istotę dziejów, którą widział jako unoszącą się i opadającą spiralę prowadzącą ludzkość do coraz wyższych i bardziej zaawansowanych urządzeń moralno-społecznych, w tym ujęciu upadek Rzymu był momentem załamania się postępu, początkiem kolejnej epoki wzrostu miał być według Gibbona okres wypraw krzyżowych[3]. Przyczyn upadku imperium rzymskiego Gibbon upatrywał przede wszystkim w najazdach barbarzyńców i w rozwoju chrześcijaństwa. Barbarzyńcy mieli zaszczepić w rzymskim świecie demokrację i tradycje wolnościowe[4]. Chrześcijaństwo z drugiej strony opierało się na wierze w nadejście Królestwa Niebieskiego, co sprawiało, że chrześcijanie zaniedbywali świeckie państwo. Ogromne nakłady kierowano na kościół, przez co budżet Rzymu nie był w stanie finansować innych wydatków. Chrześcijanie unikali również służby wojskowej, duchowieństwo propagowało uległość wobec wrogów. Ze względu na krytykę chrześcijaństwa książka została wpisana do indeksu ksiąg zakazanych[5] Polskie wydanie obejmuje tylko część pracy, tomy od 1 do 3, a więc od rządów Antoninów do podboju Brytanii przez Anglosasów. Polski przekład
Przypisy
Bibliografia
|