Atina Dükalığı, 1205’ten 1458’e kadar 253 yıl süren, dört ayrı hânedanlıktan 27 dük tarafından idare edilmiş bir tarihi devlettir. Bu hanedanların ilk ikisi Fransız, sonrakiler Katalan ve İtalyan'dır. Yıldırım Bâyezid devrinde Osmanlı’ya tâbi oldu ve Fâtih’in Atina’ya girmesiyle büsbütün târihe karıştı.[1]
Atina'nın ilk dükü Dördüncü Haçlı Seferi'nin küçük bir Burgonya şövalyesi olan Otto de la Roche idi . 1205'teki düklüğün kuruluşundan itibaren "Atina Dükü" olarak bilinmesine rağmen, unvan 1260'a kadar resmîleşmedi. Bunun yerine, Otto kendisini "Atina Lordu" ilan etti. Yerli Yunanlar, düklere "Megas Kyris" adını verdiler; bu düklerden kısaltılmış şekli olan "Megaskyr" oldu. Franklar tarafından bile Atina Dükü'ne atıfta bulunmak için sıklıkla kullanılır.Atina aslında Selanik Krallığı'nınvasal devleti oldu. Ama sonra Selanik tarafından 1224 yılında ele geçirildi ve Theodore, Epir despotluğy ve Achaea Prensliği'nin Atina üzerindeki itiraziyla hak idaa etti ve Euboeote Savaşı gerçekleşti. Bununla birlikte, Latin Yunanistan'ın geri kalanı gibi, Dükalık da 1267'de Viterbo Antlaşmaları'ndan sonra Sicilya kralı I. Charles'in egemenliğini tanıdı.
Aragon işgali
Dükalık, 1308 yılına kadar la Roche ailesi tarafından yönetildi. Walter, Bizans'ın halefi Epirus devletine karşı savaşmak için Roger de Flor tarafından kurulan bir grup paralı asker olan Katalan Şirketi'ni tuttu, ancak 1311'de onları işten atıp maaşlarını düşürmeye çalıştığında, onu ve Frankların büyük bir kısmını katlettiler. Halmyros Savaşı'nda soylular Dükalığı devraldı. Walter'ın oğlu Brienne'li Walter VI, yalnızca Argos ve Nauplia'nın lordluğunu elinde tuttu burada Dükalık üzerindeki hak iddiaları hala tanındı.
1312'de Katalanlar, oğlu Manfred'i Dük olarak atayan Sicilya Kralı 1388'e kadar Aragon'un elinde kaldı, ancak asıl yetki bir dizi papaz-general tarafından uygulandı. 1318/19 Katalanlar Güney Siderokastron ve Teselya yanında kurulan Neopatras Dükalığı Atina'yla birleşti. Teselya'nın bir kısmı 1340'larda Sırplar tarafından Katalanlardan fethedildi.
Yıkılış
1381'den sonra Dükalık, Floransa'nın Acciaioli ailesinin Atina'yı ele geçirmesine kadar 1388'e kadar Sicilya Kralları tarafından yönetildi. Neopatras 1390'da işgal edildi.
1395'ten 1402'ye kadar Venedikliler Dükalığı kısaca kontrol ettiler. 1444'te Atina, Mora despotu ve Bizans tahtının varisi olan Konstantin Paleolog'un bir kolu. Konstantinopolis'in Osmanlı İmparatorluğu'na düşmesinden sonra Turahanoğlu Ömer Bey, Dükalığın kalıntılarını fethetti. Osmanlı fethine rağmen, "Atina Dükü ve Neopatras" unvanı, Aragon kralları ve onlar aracılığıyla İspanya kralları tarafından günümüze kadar kullanılmaya devam etti.
Dükler
De la Roche ailesi
Otto (1205–1225)
Adam I (1225-1263)
John I (1263–1280)
I. William (1280-1287)
II. Adam (1287-1308)
Briennist davacılar
Brienne Walter V (1308-1311)
Châtillon'lu Joanna (1311-1354)
Brienne'li Walter VI (1311-1356)
Brienne'li Isabella (1356-1360)
Enghien Sohier (1356-1367)
Enghien'li IV. Walter (1367-1381)
Enghien'li Louis (1381-1394)
Aragon hakimiyeti
Roger Deslaur (1311-1312)
Manfred (1312-1317)
II. William (1317-1338)
John II (1338-1348)
I. Friedrich (1348-1355)
II. Friedrich (1355-1377)
Maria (1377-1379)
Peter IV (1379-1387)
Katalan papazlar
Berenguer Estañol (1312-1316)
Alfonso Fadrique (1317 – yaklaşık 1330)
Novelles ait Odo, (-)
Nicholas Lancia (yaklaşık 1331-1335)
Raymond Bernardi (1354-1356)
Arenós'lu Gonsalvo Ximénez (1359)
Moncadalı Matta (1359-1361)
Peter de Pou (1361–1362)
Roger de Llúria (1362-1369/70), fiili ve 1366'ya kadar tanınmayan
Arenós'lu Gonsalvo Ximénez (1362-1363), belirsiz
Moncada Matthew (1363-1366), sadece de jure
Peralta Matta (1370-1374)
Louis Fadrique (1375–1382)
Philip Dalmau, Rocaberti Vikontu (1379-1386, fiili olarak sadece Yunanistan'da kaldığı süre boyunca 1381-1382)
Cornellà'lı Bernard (1386-1387), aslında Yunanistan'a hiç gitmedi
Rocaberti Vikontu (1387-1388)
Pau'lu Peter (1386-1388), Cornellà'lı Bernard'ın ve ardından Yunanistan'da Philip Dalmau'nun yardımcısı, Atina'nın Nerio Acciaioli'ye düşmesine kadar.
Acciaioli ailesi
Nerio I (1388-1394)
Antonio I (1394-1395)
Venedik kontrolü (1395-1402), podestàs altında:
Albano Contarini (1395-1397)
Lorenzo Venier (1397-1399)
Ermoaldo Contarini (1399–1400)
Nicolo Vitturi (1400-1402)
Antonio I (1402-1435), restore
II. Nerio (1435-1439)
II. Antonio (1439-1441)
Nerio II (1441-1451), restore
Claire (1451-1454)
ile Bartolomeo Contarini (1451-1454)
Francesco I (1451-1454)
Francesco II (1455-1458)
Kaynakça
^Türk Ansiklopedisi. 18. Ankara: Millî Eğitim Basımevi. 1970. s. 291.