Cüruf, tamamen saf olmayan metallerin veya metal içeren cevherlerin, eritilmesi gibi pirometalurjik işlemler sonucunda oluşan bir yan üründür. Esas olarak metal oksitlerin ve silisyum dioksitin bir karışımıdır. Yoğunluk farkı nedeniyle erimiş metalin yüzeyinde kalarak, onu atmosferin oksidasyonundan korur ve temiz tutar. Bu nedenle metal küfü olarak da bilinir. Kimyasal olarak cüruf, kireç, silika ve alüminanın bir karışımıdır. Her bir ton pik demir üretiminde yaklaşık 300 kg cüruf elde edilir.^[1]

Çimento ve beton jargonunda cüruf terimi genellikle öğütülmüş granüle yüksek fırın cürufu anlamına gelir. Cüruf, inşaat sanayisinde bazı betonlarda iri agrega olarak ve çimento üretiminde kullanılır. Cüruf, çimento üretiminde farklı şekillerde kullanılabilinir. Öncelikle, kuru işlemde Portland çimentosunun geleneksel üretimi için kireç taşıyla birlikte ham madde olarak kullanılabilir. Bu malzemelerden yapılan klinker, genellikle (cürufla birlikte) Portland yüksek fırın çimentosunun üretiminde kullanılır. Ayrıca yol malzemesi ve demiryolu balastı olarak da değerlendirilir.^[1]

Seramik yapımında ve fosfatlı gübre üretiminde de kullanılır.

Elemental fosfor üretildiğinde, fosfat cevheri, silis karışımından uzaklaştırılır. En büyük kalan yan ürün "cüruf" olarak bilinen lav benzeri bir kaya. Öncelikle bir kalsiyum ve silika bileşeni olan cüruf az miktarda uranyum ve radyum da içerir. Bu iki element doğal olarak fosfat cevherinde bulunur. Cürufun içindeki varlığı çok düşük seviyelerde gama ışınımı yayar - tıbbi x-ışınlarına benzer bir radyasyon türüdür.Yapılan araştırmalarda fosforlu cürufun radyasyon yaydığı bilinmekte hatta avrupada bu konuyla ilgili evlerde ve iş yerlerinde agrega olarak kullanılmış cürufun o yapılarda bulunan insanlar üzerindeki etkisi zamansal mekansal olarak ölçülmektedir.

Kimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.