Hipólito Yrigoyen, Irigoyen olarak da yazılır (12 Temmuz 1852 - 3 Temmuz 1933), Arjantinli devlet adamı.[1] Ülkenin genel oyla seçilen ilk başkanı olmuş, ikinci başkanlık dönemi 1930'da bir askeri darbeyle sona ermiştir.[2]
Hukukçu, öğretmen, çiftlik sahibi ve politikacı olan Yrigoyen, 1896'da Radikal Yurttaş Birliği'nin (Unión Cívica Radical-UCR) başına geçti.[1] Özgür seçimler için verdiği mücadele sonucunda tutucu oligarşinin Sáenz Peña yasası'nı (1912) çıkarmasını sağladı ve yasanın getirdiği gizli oy yöntemiyle başkan seçildi.[1] Başkanlığı sırasında (1916-1922), UCR'li Ulusal Kongre üyelerinin desteğiyle Arjantin'in I. Dünya Savaşı'nda tarafsız kalmasını sağladı.[1] Ayrıca, çalışma koşullarını düzenleyen çeşitli yasalar da çıkardı ama bunlar etkili biçimde uygulanamadı ve 1919'da başlayan geniş çaplı grev hükûmet kuvvetlerince şiddet kullanarak bastırıldı.[1]
1922-1928 yılları arasında devlet başkanı olan Marcelo Torcuato de Alvear önderliğindeki güçlü muhalefete karşın 1928'de büyük oy farkla yeniden başkan seçildi.[1] Ama, artık çok yaşlanmış ve devlet işleri üzerindeki denetimi azalmıştı.[1] Yönetimi sırasındaki yolsuzluklar ve ekonomik durgunluk yüzünden seçmenlerin desteğini önemli ölçüde yitirdi; bu arada muhafazakâr rakipleri de güç kazanmıştı.[1] 1929'da başlayan ekonomik bunalım sonucu iktidarı daha da zayıfladı ve 1930'da bir askerî darbeyle devrildi.[1]
Son derece gösterişsiz özel yaşamına ve genellikle anlaşılamayan siyasi demeçlerine karşın, siyasi yaşamının sonuna değin ilgi gören bir önder olmayı başardı.[1] İktidara gelmeden önce savunduğu demokratik reformları ise hiçbir zaman gerçekleştiremedi.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j Fresán, Rodrigo (20 Temmuz 2009). Historia argentina (İspanyolca) (Edición corregida y aumentada bas.). Barcelona: Editorial Anagrama. ISBN 978-8433975850.
- ^ Galasso, Norberto (2019). Historia de la Argentina, vol. I&II (İspanyolca). Buenos Aires: Colihue. ISBN 978-950-563-478-1.
|
|---|
| Radikallerle ilişkili parti ve seçim ittifakları | | |
|---|
| Arjantin’in Radikal cumhurbaşkanları | |
|---|
| Diğer Radikaller | |
|---|
| Önemli olaylar | |
|---|
