Hızır Han (Seyyid Hanedanı)
Timur'un işgalinden ve Tuğluk hanedanının yıkılmasından kısa bir süre sonra Hızır Han, kuzey Hindistan'da Delhi Sultanlığı'nın Seyyid hanedanını kurdu.[8] İlk yıllarıHızır Han'ın babası Melik Süleyman, Sultan Firuz Şah Tuğluk'un seçkin amiri Melik Nasir-ul-Mülk Mardan Devlet'ın evlatlık oğludur.[9] Hızır Han, Mardan Devlet tarafından yetiştirildi.[10] Sultan, sınır eyaleti Multan'ın Moğol baskısıyla başa çıkmak için daha deneyimli bir yöneticiye ihtiyaç duyduğunda Mardan Devlet'i Multan valisi olarak atadı. Öldüğünde Melik Süleyman (Ebû Bekir Şah dönemi) ve onun vefatı ile Hızır Han (Nâsırüddin III. Muhammed Şah dönemi) sırasıyla Multan valisi olarak atandılar.[2] Firuz Şah Tuğluk'un ölümünden sonra ülke karıştı, iki sultanın hüküm sürdüğü ve devletin ikiye bölündüğü bir dönem yaşandı. Sınır bölgelerinde çatışmalar ve toprak elde etme kavgaları başladı. 1395-96'da Hızır Han, Lahor ve Dipalpur valisi olan Mallu İkbal Han'ın kardeşi Sarang Han tarafından düzenlenen saldırıda esir alındı. Multan valiliği Sarang Han'a verildi.[4] Ancak hapisten kaçmayı başardı ve Emir Timur'a sığındı. Çok geçmeden Multan ve Dipalpur'un komutanı oldu. Timur'un Hindistan işgalinden sonra bu yerleri vali olarak yönetti. 1405'te Delhi'de otoriteyi elinde bulunduran Mallu İkbal Han'ı savaşta yendi ve öldürdü.[3] Bu olay üzerine Sultan Nâsırüddin II. Mahmud Şah Delhi'ye geri döndü ve ölümüne (1412) kadar burada yaşadı. Yerine seçilen Devlet Han iki yıl daha Sultanlığı yönetti.[11] Saltanatı
6 Haziran 1414'te Hızır Han, Delhi'yi ele geçirdi ve Devlet Han'i hapse attırdı.[12] Hızır Han tahta çıktıktan sonra Melik Tuhfa'yı, Tâcülmülk unvanı ile veziri olarak atadı.[13] 1414'te Tâcülmülk liderliğindeki bir ordu, Katehar hakimi Raca Har Singh'in isyanını bastırmak için gönderildi. Raca ormanlara kaçtı ama sonunda teslim oldu ve haraç ödemeyi kabul etti. Temmuz 1416'da Tâcülmülk komutasındaki bir ordu Bayana ve Gwalior'u fethetti.[14] 1417'de Hızır Han, hutbede Şahruh'tan sonra kendi adının da eklenmesi için Timurlu hükümdar'dan izin aldı.[15] 1418'de Har Singh yeniden ayaklandı ancak bu sefer ayaklanma Tâcülmülk tarafından tamamen bastırıldı.[14] 20 Mayıs 1421'deki ölümünden sonra yerine oğlu Mübarek Han geçti[14] ve Muizz-ud-Din Mübarek Şah unvanıyla tahta oturdu. Saltanatı boyunca Emir Timur'un korkusuyla Sultan unvanı almadı ve hükümdarlığını Timurluların Rayat-i-A'lâ (Yüce Sancaklar) ve Mesned-i-Âli (En Yüksek Görev) unvanlarıyla sürdürdü. Kendi adıyla basılan bir para bilinmemektedir. Önceki Tuğluk hükümdarları adına basılan madeni paralar kullanılmaya devam edildi.[1] Ayrıca bakınızKaynakça
Daha fazla bilgi
Information related to Hızır Han (Seyyid Hanedanı) |